Huyệt Đản Trung

Huyệt đản trung là gì?

Huyệt đản trung là một trong hệ thống 108 huyệt đạo trên cơ thể. Người ta còn gọi huyệt này bằng nhiều tên gọi khác như Đàn Trung, Chiên Trung, Nguyên Kiến, Hung Đường, Thượng Khí Hải, Nguyên Nhi nhưng cái tên được nhiều người biết đến nhất đó là Đản Trung.

Ý nghĩa tên huyệt: 

Tên gọi Đản Trung được ghép từ hai chữ Đản và Trung, trong đó Đản có nghĩa là chất màu trắng đục, chữ Trung là trung tâm, ở giữa. Đây được ví như lớp màng bảo vệ tim mạch.

Ngoài ra, do đặc điểm vị trí huyệt nằm ở giữa hai vú nằm ở vùng gần tim mạch nhất nên được gọi tên là Đản Trung.

Huyệt ở giữa ngực, nằm ở nơi gần trái tim nên gọi là Chiên Trung (Trung Y Cương Trực)

Xuất xứ: Xuất xứ của huyệt nằm ở Thiên “Căn Kết” (Linh Khu 5)

Đặc tính của huyệt đản trung:

• Là huyệt thứ 17 trong mạch Nhâm
• Huyệt Hội trong mạch Nhâm cùng với các kinh Tâm Tiêu, Tiểu Trường, Thân, và Tỳ
• Huyệt Hội của Khí
• Là huyệt Mộ Tam Bào

Công dụng:

Huyệt đản trung có công dụng giáng nghịch, điều khí, hóa đàm, thanh phế, thông ngực, lợi cách hay mô. Ngoài ra, đây là huyệt chuyên chủ trị những cơ đau ngực, khó thở, các cơn hen suyễn tái phát, viêm màng ngực hay đau thần kinh liên sườn.

Huyệt đản trung ở đâu? Cách xác định vị trí huyệt

Cách xác định vị trí của huyệt đản trung vô cùng đơn giản. Huyệt đạo này nằm trên điểm giao nhau giữa đường dọc xương ức với đường ngang qua 2 đầu núm vú, đối với đàn ông. Với phụ nữ, có thể xác định huyệt thông qua đường ngang qua bờ trên hai khớp xương ức thứ 5 trên cơ thể.

Trong giải phẫu đã chỉ ra: dưới da chính là phần xương ức. Da thường bị vùng huyệt chi phối bởi một tiết đoạn thần kinh vị trí D4.

Huyệt đản trung có tác dụng gì?

Nằm ở vị trí trung tâm ngực và là vị trí gần tim nhất nên huyệt đản trung có nhiều tác dụng đối với cơ thể như thanh phế, hóa đàm, giáng nghịch, thông ngực. Ngoài ra, việc day bấm huyệt này còn có tác dụng điều trị các bệnh dưới đây:

Trị đau ngực

Khi xuất hiện các cơn đau nhức ở vùng ngực chính là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh nguy hiểm liên quan đến tim mạch. Một trong số đó là bệnh nhồi máu cơ tim. Nếu không được điều trị kịp thời và nhanh chóng có thể khiến người bệnh tử vong hoặc mang đến những hệ lụy về sức khỏe.

Khi xuất hiện những cơn đau ban đầu ở vùng ngực, người bệnh có thể áp dụng phương pháp bấm huyệt đản trung trên cơ thể để làm giảm cơn đau nhanh chóng, đồng thời giúp điều chỉnh lượng máu để không ép vào tim, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Nếu tình trạng đau nhiều hơn, các cơn đau tăng mạnh theo cường độ, người bệnh có hiện tượng toát mồ hôi, người tím tái thì không nên áp dụng phương pháp này mà cần chuyển ngay đến bệnh viện để được điều trị kịp thời.

Điều trị đau dây thần kinh liên sườn

Hiện tượng đau dây thần kinh liên sườn xảy ra các cơn đau đột ngột khiến người bệnh khó chịu, đau đớn, thở khó. Cơn đau sẽ tăng dần lên sau khi người bệnh ho nhiều hoặc gặp chấn thương, khi thay đổi thời tiết,...

Các triệu chứng đến nhanh khiến người bệnh có cảm giác như đang có một khối u trong lồng ngực chuẩn bị vỡ ra, vị trí lồng ngực luôn cho cảm giác nóng rát, khó chịu.

Cách xử lý đơn giản nhất khi gặp trường hợp này đó chính là bấm huyệt đản trung. Người bệnh nên thực hiện 2 lần/ngày sẽ có hiệu quả ngay lập tức, làm giảm nhanh cơn đau nhức và co thắt tại vị trí liên sườn. Tuy không là biện pháp điều trị dứt điểm nhưng nó giúp xử lý trong trường hợp khẩn cấp hiệu quả, an toàn và đơn giản.

Giảm căng thẳng, mệt mỏi

Nguyên nhân khiến con người dễ dẫn đến hiện tượng cáu gắt, tức giận là do gan, xương khớp và tim mạch có vấn đề.

Y học cổ truyền xa xưa đã áp dụng hiệu quả phương pháp matxa, bấm huyệt đản trung mỗi khi có những triệu chứng về hô hấp, tim đập nhanh, ho kéo dài, đau thần kinh liên sườn, viêm phế quản, đau bầu vú, sung huyết đầu và tắc tuyến sữa,...

Trong nghiên cứu của y học hiện đại cũng đã chỉ ra, việc matxa thường xuyên lên huyệt đạo có thể làm điều tiết hiệu quả công năng hệ thần kinh, cải thiện tắc mạch máu, điều tiết lưu thông tuần hoàn máu tốt hơn. Từ đó giúp con người điều trị và phòng tránh được nhiều bệnh khác, trong đó có bệnh tê nhức xương khớp, tê bì tay chân. 

Thực tế, rất nhiều người bệnh sau khi áp dụng bấm huyệt đản trung đã giảm các triệu chứng bệnh liên quan đến thần kinh như cảm giác căng thẳng mệt mỏi, nóng nảy, trầm uất, buồn bã, run sợ, nôn nao khó chịu.

Hàng ngày nếu để ý, mọi người có thể thấy tác dụng này rất rõ thông qua thói quen vuốt ngực mỗi khi tức giận. Đây giống như một hành động vô thức của con người để kìm lại cảm xúc.

Điều trị các cơn hen suyễn

Bệnh hen suyễn trong y học cổ truyền còn gọi với nhiều tên gọi khác nhau như háo hỗng, háo huyễn. Nguyên nhân gây ra hen suyễn chính là do sự rối loạn hay suy yếu trong hoạt động ở 1 trong 3 tạng của con người.

Biểu hiện của hen suyễn chính là các cơn đau tức ngực, ho nhiều, khó thở hay khạc ra nhiều đờm. Bệnh này có thể điều trị bằng việc sử dụng thuốc Tây hoặc người bệnh tự tiến hành bấm huyệt đản trung cũng cho những hiệu quả tích cực và phòng ngừa các bệnh lý khác.

Trong Y học cổ truyền chia hen phế quản thành 2 thể chính:

• Thể hen hàn: Bệnh này xuất hiện vào khi thời tiết trở lạnh, người bệnh lạnh chân tay, đờm trắng
• Thể nhiệt háo: hiện tượng này thường xuất hiện khi khó thở, nóng sốt, da mặt đỏ, đờm vàng.

Người bệnh chỉ cần day huyệt đản trung trong vòng 2 phút sẽ làm giảm triệu chứng bệnh hiệu quả.

Tăng cường miễn dịch cho cơ thể

Hàng ngày, người bình thường thực hiện bấm huyệt đản trung sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch rất tốt. Nguyên lý tăng hiệu quả miễn dịch đó chính là làm tăng số lượng bạch cầu cần thiết cho việc hoạt hóa ở tuyến ức bao gồm huấn luyện và chuyên biệt để những tế bào này trở thành chiến binh tinh nhuệ và chuyên nghiệp hơn.

Tuyến ức là bộ phận nằm trong lồng ngực, ở phía sau xương ức, là nơi huyệt đản trung trực tiếp chạy qua. Tuyến này thuộc trung thất trước trên, trải dài từ dưới cổ họng lên trên trước tim, gồm 2 thùy đỉnh tháo đáy dựa lên màng ngoài của tim, đỉnh dưới kéo dài đến phần dưới của cổ.

Tuyến ức ở trẻ sơ sinh và người trường thành khác nhau: ở trẻ sơ sinh tuyến ức dài từ 5cm, rộng 3cm và độ dày 1 cm, khối lượng từ 10 - 15 gram. Ở người trưởng thành khối lượng tăng lên đến 25 - 35 gram.

Các nghiên cứu y học hiện đại cho thấy: Khi ấn day huyệt đản trung cũng đồng thời tác động lên tuyến ức. Trong đó, tuyến ức giữ vai trò làm biến đổi tế bào miễn dịch lympho T từ một tế bào non trở thành một tế bào trưởng thành.

Khi ở giai đoạn trưởng thành, tế bào lympho T được biệt hóa thành 3 dòng chính làm tăng miễn dịch cho cơ thể như:

• Lympho T trợ giúp: giúp điều hòa hệ miễn dịch, làm các tế bào miễn dịch sản sinh đúng mức và hoạt động đúng như mức quy định
• Lympho T ức chế: Có khả năng kiểm soát miễn dịch, chống lại hiện tượng tự miễn của cơ thể
• Lympho T gây độc: Làm nhiệm vụ trực tiếp chống lại tác nhân gây bệnh liên quan đến nguồn gốc vi sinh vật như nấm, vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hay các tế bào ung thư.

Hướng dẫn thực hiện bấm huyệt đản trung hiệu quả

Dưới đây là 3 phương pháp phổ biến để tác động lên huyệt đản trung được nhiều người tin tường lựa chọn:

Phương pháp bấm huyệt

Người bệnh có thể lựa chọn 1 trong 2 cách dưới đây:

• Cách 1: Cách thực hiện bấm huyệt đản trung vô cùng đơn giản, người bệnh chỉ cần dùng 2 ngón tay cái liên tục xoa tại huyệt đạo này theo chiều dọc đến khi cảm nhận được lồng ngực nóng lên. Lưu ý nên thực hiện với tốc độ nhanh và mạnh.
• Cách 2: Khi thực hiện ngón tay cái cần ép mạnh lên huyệt đản trung sao cho đạt cảm giác tê tức tại huyệt. Ngón tay đồng thời thực hiện vừa ép vừa day theo chiều kim đồng hồ. Mỗi lần thực hiện ép huyệt cần kéo dài ít nhất trong 5 giây rồi lại ngừng lại trong 3 giây. Thực hiện liên tục khoảng 2 phút thì kết thúc.

Phương pháp matxa

Hằng ngày người bệnh thực hiện matxa trên lồng ngực 2 lần theo chiều từ trên xuống từ 100 - 200 lần sẽ giúp kích thích tuyến ức. Từ đó phòng tránh được các bệnh như viêm, ung thư, tăng sức khỏe, và tuổi thọ con người.

Phương pháp châm cứu

• Thực hiện châm và luồn kim vào dưới da, hướng lên huyệt Hoa Cái để tăng hiệu quả trị suyễn. Nếu xiên ngang sẽ trị các bệnh về vú. Châm kim sâu từ 0,3 - 1,5 thốn. Thực hiện từ 5 - 20 phút tùy vào mức độ bệnh.
• Trong nhiều trường hợp thực hiện châm huyệt sẽ xảy ra một số tai biến như bất tỉnh, lạnh tay chân nên cần cẩn trọng bằng cách tham khảo ý kiến của những người có chuyên môn. Cách châm giải được thực hiện bằng việc châm huyệt thiên đột, vừa thực hiện vê kim vừa dùng thủ pháp đề pháp ít nhất 3 lần, mỗi lần vê kim khoảng 9 lần và lần thứ 10 rút kim ra.

Các phối huyệt đản trung và các huyệt khác để trị bệnh

Ngoài châm cứu bấm huyệt tại huyệt đản trung, các bác sĩ có chuyên môn trong bấm huyệt có thể phối với các huyệt khác để tăng hiệu quả điều trị bệnh. Dưới đây là một số cách phối huyệt phổ biến:

• Phối huyệt Hoa Cái (Thiên Kim Phương): Giúp điều trị hơi thở ngắn, khó thở, không muốn nói
• Phối huyệt Thiên Tỉnh (Tư Sinh Kinh): Trị đau ngực, đau tim, chứng tê bì
• Phối huyệt Hoa Cái + huyệt Thiên Đột (Tư Sinh Kinh): Trị ho nhiều, hen suyễn
• Phối huyệt Đại Lăng + Trung Quản (Châm cứu đại thành): Trị ho cảm, ợ hơi
• Phối huyệt Chi Câu + Đại Lăng + Phế Du (Châm Cứu Đại Thành): Điều trị phế ung
• Phối huyệt Du Phủ + Thiên Đột + Phế Du + Túc Tam Lý: Điều trị ho, hen suyễn
• Phối huyệt Chi Câu + Nhũ Căn, Khí Hải + Trung Quản + Túc Tam Lý (Châm Cứu Đại Thành): Điều trị thổ huyết
• Phối huyệt Đại Lăng + Lao Cung + Kỳ Môn (Châm Cứu Đại Thành): Giúp điều trị thương hàn có triệu chứng đau phần sườn và hông.
• Phối huyệt Hợp Cốc + Cứu Chiên Trung + bổ Thiếu Trạch (Châm Cứu Đại Thành): Dành cho các mẹ đang cho con bú bị thiếu sữa
• Phối huyệt Nhũ Căn + Thiếu Trạch (Châm Cứu Đại Thành): Trị chứng sữa ít ở các mẹ đang cho con bú
• Phối huyệt Du Phủ + Thiếu Trạch + Đại Lăng + Ủy Trung (Châm Cứu Đại Thành): Điều trị nhũ ung hiệu quả
• Phối huyệt Khí Hải + Hạ Tam Lý (Châm Cứu Đại Thành): Giúp điều trị mai hạch khí 
• Phối huyệt Công Tôn + Trung Khôi + Phong Long (Châm Cứu Đại Toàn):  Trị chứng nôn ra đờm dãi
• Phối huyệt Liệt Khuyết + Du Phủ + Hợp Cốc Phù Đột + Khuyết Bồn + Thập Tuyên + Thiên Song  + Thiên Đột (Loại Kinh Đồ Dực): Điều trị bệnh bướu cổ.
• Phối huyệt Bách Hội + Nhân Trung + Khí Hải (Loại Kinh Đồ Dực): Giúp điều trị quyết nghịch hiệu quả
• Phối huyệt Kỳ Môn  + Trung Quản (Y Học Cương Mục):  Điều trị hiện tượng khí nghịch xông trực tiếp lên họng [khổ nghịch] 
• Phối huyệt Liệt Khuyết + Xích Trạch + Phế Du (Tứ Bản Giáo Tài Châm Cứu Học):  Điều trị hen suyễn theo các mức độ bệnh
• Phối huyệt Nhũ Căn + Thiếu Trạch (Châm Cứu Học Thượng Hải):  Trị bệnh viêm tuyến vú cấp tính
• Phối huyệt Định Suyễn + Thiên Đột + Nội Quan (Châm Cứu Học Thượng Hải): Điều trị suyễn 
• Phối huyệt Nhũ Căn + Túc Tam Lý + Thiếu Trạch (Châm Cứu Học Thượng Hải): Trị chứng sữa thiếu 
• Phối huyệt Khúc Trì +  Hợp Cốc (Châm Cứu Học Thượng Hải): Điều trị hiệu quả viêm tuyến vú.

Một số lưu ý khi tiến hành bấm huyệt đản trung

Vị trí huyệt đản trung khá “nhạy cảm” do nằm gần tim nên người bệnh khi thực hiện bằng bất kỳ phương pháp nào cũng cần chú ý những điều dưới đây:

• Phần xương ức có đặc điểm mềm, dễ tổn thương đặc biệt là trẻ em nên khi châm cứu bấm huyệt cần chỉnh góc kim da thẳng vì rất dễ đâm xuyên qua xương ở bên trong nội tạng. Từ đó tác động đến xương tạo cảm giác đau buốt và gây hại cho sức khỏe.
• Khi thực hiện như ấn huyệt bằng ngón tay cái, người bệnh bên nắm bàn tay lại, chỉ để mình ngón cái duỗi ra. Ấn huyệt theo chiều từ trên xuống và tuyệt đối không được thực hiện theo chiều ngược lại. 
• Bấm huyệt hay matxa cần thực hiện đúng tuần tự các bước vì có rất nhiều trường hợp khi bấm huyệt xong sẽ xuất hiện những biến chứng nặng nề với cơ thể.
• Sau khi thực hiện, nếu các triệu chứng không giảm đi mà lại có cảm giác đau mỏi, ê ẩm toàn thân thì có thể người bệnh đang bấm sau hoặc những người bấm huyệt thiếu chuyên môn, thực hiện không đúng cách, thực hiện quá nhẹ hoặc quá mạnh.
• Đối với phụ nữ đang mang thai thời kỳ đầu hoặc cuối không nên thực hiện vì ảnh hưởng không tốt đến thai nhi
• Người thường xuyên uống rượu bia hoặc các chất kích thích không nên thực hiện.

• Với những trường hợp mắc bệnh lý, bấm huyệt đản trung chỉ giúp giảm triệu chứng chứ không thay thế được phương pháp điều trị Tây Y khác. Người bệnh cần đến kiểm tra và xét nghiệm để điều trị bệnh tận gốc.
• Không nên thực hiện khi cơ thể đang quá no hoặc quá đói dễ gây tổn thương cho dạ dày hay đau dạ dày.

Huyệt đản trung có nhiều tác dụng đối với cơ thể, giúp điều trị và phòng chống được nhiều bệnh lý khác nhau. Cách tác động lên huyệt cũng đa dạng, người bệnh có thể sử dụng ấn huyệt, matxa hay châm cứu để tăng cường hệ miễn dịch, sức đề kháng và kéo dài tuổi thọ con người.