Thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay: Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Cập nhật lúc 17:14 - 27/03/2025

Đánh giá

Tình trạng thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay là một vấn đề sức khỏe khá phổ biến, đặc biệt ở những người lớn tuổi. Đây là một trong những triệu chứng của bệnh lý thoái hóa cột sống, gây ra sự chèn ép lên các dây thần kinh ở vùng cổ, dẫn đến cảm giác tê buốt ở tay. Các biểu hiện này không chỉ làm giảm khả năng vận động mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Điều quan trọng là, nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng hơn, thậm chí là tàn phế. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay, giúp bạn hiểu rõ hơn về cách phòng ngừa và điều trị căn bệnh này.

Định nghĩa

Thoái hóa đốt sống cổ là một tình trạng bệnh lý liên quan đến sự suy giảm chức năng của các đĩa đệm và khớp nối giữa các đốt sống cổ. Đây là quá trình lão hóa tự nhiên của cột sống, thường xảy ra theo thời gian và có thể dẫn đến các triệu chứng như đau cổ, tê tay, yếu cơ hoặc hạn chế khả năng vận động của cổ. Thoái hóa đốt sống cổ chủ yếu ảnh hưởng đến những người lớn tuổi, tuy nhiên, những người làm việc văn phòng hoặc ít vận động cũng có thể gặp phải tình trạng này do áp lực lâu dài lên cột sống cổ.

Nguyên nhân

Cơ chế bệnh lý gây ra triệu chứng

Chèn ép dây thần kinh: Khi các đĩa đệm hoặc các đốt sống cổ bị thoái hóa, chúng có thể tạo ra sự chèn ép lên các dây thần kinh cổ. Điều này gây ra hiện tượng tê tay, đau nhức hoặc cảm giác ngứa ran ở các chi trên.
Mất độ dẻo dai của đĩa đệm: Quá trình thoái hóa làm giảm khả năng đàn hồi của đĩa đệm giữa các đốt sống cổ, dẫn đến tình trạng mất đệm shock giữa các xương. Điều này khiến cho cột sống trở nên cứng nhắc và dễ bị tổn thương, từ đó gây ra các triệu chứng như đau cổ và tê tay.
Lắng đọng canxi: Canxi có thể tích tụ trong các dây chằng quanh cột sống cổ, dẫn đến hình thành các gai xương. Những gai xương này có thể gây ra sự chèn ép các dây thần kinh, dẫn đến tê liệt hoặc yếu tay.

Nguyên nhân khác

Chấn thương cột sống cổ: Các chấn thương trong quá khứ, như tai nạn giao thông hoặc va đập mạnh vào vùng cổ, có thể là yếu tố kích hoạt tình trạng thoái hóa đốt sống cổ. Các tổn thương này làm tăng tốc độ lão hóa của cột sống, dẫn đến những triệu chứng như tê tay hoặc đau cổ.
Lối sống thiếu vận động: Ngồi lâu một chỗ, ít vận động hoặc không thực hiện các bài tập giãn cơ có thể khiến cho các cơ và khớp ở vùng cổ bị căng thẳng, góp phần làm tăng nguy cơ thoái hóa đốt sống cổ.

Biểu hiện

Thoái hóa đốt sống cổ gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, trong đó các biểu hiện thường gặp bao gồm:

Đau cổ: Cơn đau có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng, xảy ra khi cử động cổ hoặc trong các hoạt động hàng ngày.
Tê tay: Cảm giác tê, ngứa ran, hoặc mất cảm giác ở các ngón tay và cánh tay, thường xuyên xảy ra do chèn ép dây thần kinh.
Hạn chế vận động: Người bệnh có thể cảm thấy khó khăn khi quay đầu hoặc cúi người, đặc biệt là khi phải giữ tư thế lâu.
Yếu cơ: Mất sức mạnh ở cánh tay hoặc tay, có thể do sự ảnh hưởng của việc chèn ép thần kinh.
Cảm giác như bị tê liệt: Một số bệnh nhân có thể cảm thấy như một phần cơ thể bị mất cảm giác hoàn toàn.

Biến chứng

Nếu không được điều trị kịp thời, thoái hóa đốt sống cổ có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng:

Chèn ép tủy sống: Việc chèn ép lâu dài lên tủy sống có thể dẫn đến rối loạn chức năng thần kinh, thậm chí là liệt.
Thoát vị đĩa đệm: Quá trình thoái hóa có thể gây ra thoát vị đĩa đệm, làm tổn thương các dây thần kinh và dẫn đến tê liệt hoặc mất cảm giác.
Cứng khớp cổ: Dây chằng xung quanh cột sống cổ có thể trở nên cứng, gây hạn chế sự linh hoạt của cổ, ảnh hưởng đến khả năng di chuyển.
Đau thần kinh: Sự chèn ép lên các dây thần kinh có thể dẫn đến cơn đau thần kinh, là một trong những biến chứng đau đớn nhất.
Biến dạng cổ: Trong trường hợp nặng, sự thay đổi cấu trúc của đốt sống có thể dẫn đến biến dạng vĩnh viễn của cổ .

Đối tượng có nguy cơ cao

Một số đối tượng có nguy cơ cao mắc phải tình trạng thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay, đặc biệt là những người có lối sống không lành mạnh hoặc đã có những vấn đề về cột sống trước đó. Các yếu tố có thể gia tăng nguy cơ bao gồm:

Tuổi tác: Người cao tuổi là nhóm đối tượng dễ mắc bệnh này nhất, vì quá trình thoái hóa cột sống diễn ra tự nhiên theo thời gian.
Lối sống ít vận động: Những người có công việc đòi hỏi phải ngồi lâu, ít vận động như nhân viên văn phòng có nguy cơ bị thoái hóa đốt sống cổ cao hơn.
Chấn thương cổ: Những người có tiền sử chấn thương vùng cổ như tai nạn giao thông hoặc chấn thương thể thao sẽ có nguy cơ cao bị thoái hóa đốt sống cổ.
Di truyền: Yếu tố di truyền có thể là nguyên nhân khiến một số người dễ mắc bệnh hơn, đặc biệt nếu trong gia đình đã có người bị thoái hóa đốt sống cổ.
Cân nặng quá mức: Người thừa cân hoặc béo phì có thể chịu áp lực lớn lên cột sống cổ, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Nếu bạn gặp phải những triệu chứng dưới đây, việc thăm khám bác sĩ là điều cần thiết để xác định nguyên nhân và có hướng điều trị kịp thời:

Đau cổ kéo dài: Nếu cơn đau cổ không thuyên giảm sau vài ngày hoặc tăng lên theo thời gian, cần thăm khám bác sĩ.
Tê hoặc ngứa ran ở tay: Cảm giác tê, ngứa ran ở tay có thể là dấu hiệu của sự chèn ép các dây thần kinh ở vùng cổ.
Yếu cơ hoặc mất sức mạnh: Nếu tay hoặc các chi trên cảm thấy yếu đi, có thể là do thoái hóa đốt sống cổ gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
Giảm khả năng vận động cổ: Khi cổ bị cứng hoặc khó quay đầu mà không có lý do rõ ràng, bạn nên đi khám để xác định nguyên nhân.
Đau nghiêm trọng kèm theo các triệu chứng thần kinh: Nếu đau cổ đi kèm với mất cảm giác, khó thở, hoặc các triệu chứng khác liên quan đến tủy sống, bạn cần gặp bác sĩ ngay lập tức.

Chẩn đoán

Để xác định chính xác tình trạng thoái hóa đốt sống cổ và nguyên nhân gây ra triệu chứng tê tay, bác sĩ sẽ tiến hành các bước sau:

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng cổ, kiểm tra phạm vi chuyển động và xác định vị trí đau. Quá trình này giúp đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng.
Xét nghiệm hình ảnh: X-quang hoặc cộng hưởng từ (MRI) có thể được sử dụng để kiểm tra sự thoái hóa của các đĩa đệm và các đốt sống cổ, phát hiện những dấu hiệu chèn ép thần kinh hoặc tủy sống.
Điện cơ đồ: Nếu có nghi ngờ về tổn thương dây thần kinh, bác sĩ có thể chỉ định làm điện cơ đồ để kiểm tra chức năng của các dây thần kinh và cơ bắp.
Xét nghiệm máu: Đôi khi xét nghiệm máu cũng có thể giúp xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng, đặc biệt nếu có nghi ngờ về các bệnh lý nền.

Cách phòng ngừa

Để giảm thiểu nguy cơ và duy trì sức khỏe cột sống cổ, bạn có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa sau:

Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập giãn cơ và tăng cường sức mạnh cơ cổ có thể giúp cải thiện độ linh hoạt của cổ và giảm áp lực lên các đĩa đệm.
Duy trì tư thế đúng khi ngồi và làm việc: Đảm bảo rằng bạn ngồi thẳng lưng, tránh ngồi lâu một chỗ và nên có khoảng thời gian nghỉ ngơi, giãn cơ trong khi làm việc.
Thực hiện các bài tập kéo giãn cổ: Đặc biệt đối với những người làm công việc văn phòng, việc thực hiện các bài tập kéo giãn cổ sẽ giúp giảm căng thẳng và phòng tránh tình trạng thoái hóa.
Giảm cân nếu cần thiết: Nếu bạn bị thừa cân, việc giảm cân sẽ giúp giảm áp lực lên cột sống cổ và giảm nguy cơ mắc bệnh.
Hạn chế các thói quen xấu: Hút thuốc và uống rượu có thể làm tăng tốc độ thoái hóa cột sống, vì vậy hãy tránh hoặc giảm thiểu những thói quen này để bảo vệ sức khỏe cột sống.

Phương pháp điều trị

Khi mắc phải tình trạng thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay, việc điều trị kịp thời rất quan trọng để giảm đau và ngăn ngừa các biến chứng. Các phương pháp điều trị có thể được phân thành ba nhóm chính: điều trị bằng thuốc, điều trị không dùng thuốc và điều trị bằng y học cổ truyền.

Điều trị bằng thuốc

Đối với bệnh thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay, thuốc được sử dụng chủ yếu để giảm đau, chống viêm và cải thiện chức năng cột sống. Một số loại thuốc Tây y phổ biến được chỉ định bao gồm:

Thuốc giảm đau: Các thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) như Ibuprofen hoặc Diclofenac được sử dụng để giảm đau và viêm ở các đốt sống cổ. Các thuốc này có tác dụng giảm sưng, đau, giúp người bệnh dễ chịu hơn trong sinh hoạt hàng ngày.
Thuốc giãn cơ: Thuốc như Methocarbamol hoặc Cyclobenzaprine có tác dụng làm giãn cơ, giúp giảm co thắt cơ và cải thiện khả năng vận động cổ.
Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCA): Amitriptyline là một ví dụ điển hình của nhóm thuốc này. Mặc dù được biết đến với tác dụng chống trầm cảm, các thuốc này cũng có thể giảm đau thần kinh và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Corticosteroid: Trong trường hợp đau nghiêm trọng, thuốc steroid như Prednisone có thể được bác sĩ chỉ định để giảm viêm mạnh mẽ và cải thiện tình trạng tê tay.

Các thuốc này cần được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý tăng giảm liều lượng hoặc dùng kéo dài để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Điều trị không dùng thuốc

Ngoài việc sử dụng thuốc, một số phương pháp điều trị không dùng thuốc có thể giúp cải thiện tình trạng thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay, bao gồm:

Phẫu thuật và can thiệp y khoa: Phẫu thuật thường chỉ được xem xét khi các phương pháp điều trị không dùng thuốc không mang lại hiệu quả, hoặc khi có sự chèn ép tủy sống hoặc dây thần kinh nghiêm trọng. Các phương pháp phẫu thuật như phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm hoặc giải phóng chèn ép thần kinh có thể giúp làm giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.
Liệu pháp vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu như kéo giãn, tăng cường cơ bắp và cải thiện tính linh hoạt của cột sống cổ có thể giúp giảm đau và cải thiện chức năng. Các thiết bị hỗ trợ như máy tập hoặc thiết bị xung điện cũng được sử dụng để làm giảm các triệu chứng đau và tê tay. Liệu pháp này thường được thực hiện dưới sự giám sát của chuyên gia trị liệu.
Liệu pháp nhiệt: Chườm nóng hoặc sử dụng các thiết bị trị liệu nhiệt có thể giúp giãn cơ và giảm đau tại các khu vực bị ảnh hưởng. Đây là phương pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả giảm đau nhanh chóng cho bệnh nhân.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền cung cấp nhiều phương pháp điều trị khác nhau cho tình trạng thoái hóa đốt sống cổ, với mục đích giảm đau và cải thiện chức năng cột sống cổ thông qua các liệu pháp tự nhiên.

Châm cứu và bấm huyệt: Các phương pháp như châm cứu hoặc bấm huyệt có thể giúp cải thiện lưu thông máu, giảm đau và giảm tê tay. Châm cứu tập trung vào các huyệt đạo xung quanh vùng cổ và vai, giúp giải phóng sự chèn ép của các dây thần kinh và kích thích sự phục hồi.
Cơ chế tác động: Châm cứu giúp kích thích các điểm huyệt trên cơ thể, tạo ra phản ứng giúp giảm viêm, giảm đau và cải thiện tuần hoàn máu. Điều này góp phần làm giảm các triệu chứng tê tay và đau cổ một cách hiệu quả.
Các huyệt vị chính: Một số huyệt vị chính thường được sử dụng trong điều trị thoái hóa đốt sống cổ bao gồm Huyệt Đại Chùy, Huyệt Phong Trì, Huyệt Hợp Cốc. Việc châm cứu hoặc bấm huyệt tại các huyệt này giúp giảm đau, giải phóng tắc nghẽn và kích thích sự phục hồi của các cơ và khớp cổ.
Lưu ý khi châm cứu/bấm huyệt: Cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín và bác sĩ có chuyên môn trong việc thực hiện các liệu pháp này để tránh những biến chứng không mong muốn. Thời gian và liệu trình châm cứu thường kéo dài từ 20 đến 30 phút, và tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân, liệu trình có thể kéo dài từ 5 đến 10 lần.

Các phương pháp điều trị trên giúp giảm thiểu các triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay, đồng thời cải thiện chất lượng sống cho người bệnh. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và hạn chế riêng, tùy vào mức độ bệnh và tình trạng sức khỏe của mỗi người, bác sĩ sẽ chỉ định liệu pháp điều trị phù hợp.