Trào ngược dạ dày gây sốt: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có thể gây ra những triệu chứng khó chịu, và trong một số trường hợp, nó có thể dẫn đến sốt. Đây là tình trạng khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây viêm và kích ứng. Tuy nhiên, khi cơ thể phải đối mặt với sự viêm nhiễm kéo dài hoặc có phản ứng với axit dạ dày, cơ thể có thể phát ra những tín hiệu như sốt, đặc biệt khi có sự liên quan đến nhiễm trùng hoặc tình trạng viêm mạn tính. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, cần sự can thiệp y tế kịp thời.

Định nghĩa trào ngược dạ dày gây sốt

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và viêm niêm mạc. Các triệu chứng của bệnh này thường bao gồm ợ nóng, khó nuốt, đau ngực, và cảm giác đầy hơi. Trong một số trường hợp, bệnh có thể gây sốt do viêm kéo dài hoặc do các biến chứng liên quan đến nhiễm trùng.

Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày và sốt

Cơ chế bệnh lý gây ra triệu chứng

• Rối loạn cơ vòng thực quản: Cơ vòng thực quản không hoạt động đúng, làm cho thức ăn và axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và viêm. Viêm này có thể dẫn đến sốt nếu phản ứng viêm nghiêm trọng hơn.

• Tăng áp lực trong dạ dày: Các yếu tố như ăn no, béo phì, hoặc stress có thể làm tăng áp lực trong dạ dày, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.

• Viêm nhiễm do vi khuẩn: Trào ngược dạ dày có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng thực quản, đặc biệt là nếu có sự hiện diện của vi khuẩn như H. pylori, làm cho cơ thể phản ứng với sốt.

Nguyên nhân khác

• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Các loại thực phẩm như thức ăn cay, chua, béo hoặc rượu có thể làm tăng mức độ axit trong dạ dày, gây trào ngược và triệu chứng kèm theo như sốt.

• Thuốc: Một số thuốc như thuốc giảm đau, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể làm yếu cơ vòng thực quản, tạo điều kiện cho axit dạ dày trào ngược.

• Bệnh lý khác: Các bệnh lý tiêu hóa như viêm loét dạ dày tá tràng hoặc sỏi mật cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược dạ dày và dẫn đến các triệu chứng phụ như sốt.

Biểu hiện của trào ngược dạ dày gây sốt

Trào ngược dạ dày thực quản có thể gây ra nhiều biểu hiện rõ rệt. Những triệu chứng này có thể kéo dài và làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

• Ợ nóng: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây cảm giác bỏng rát.

• Đau ngực: Đau hoặc khó chịu ở vùng ngực có thể xuất hiện khi axit dạ dày làm viêm niêm mạc thực quản.

• Khó nuốt: Do thực quản bị kích ứng, người bệnh cảm thấy khó nuốt thức ăn hoặc nước uống.

• Buồn nôn: Cảm giác muốn nôn hoặc nôn thực phẩm có thể xảy ra do trào ngược.

• Sốt: Khi có viêm nhiễm hoặc biến chứng nghiêm trọng, trào ngược dạ dày có thể gây sốt.

Biến chứng nguy hiểm của trào ngược dạ dày

Nếu không được điều trị đúng cách, trào ngược dạ dày có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

Viêm thực quản

• Mô thực quản bị tổn thương: Trào ngược kéo dài có thể làm tổn thương lớp niêm mạc thực quản, dẫn đến viêm.

• Hẹp thực quản: Viêm nhiễm nặng có thể khiến thực quản bị hẹp lại, làm khó khăn khi nuốt thức ăn.

Loét thực quản

• Loét do axit: Axit dạ dày trào ngược vào thực quản có thể tạo ra các vết loét, dẫn đến đau và chảy máu.

Thực quản Barrett

• Thay đổi cấu trúc tế bào: Đây là một tình trạng nguy hiểm khi niêm mạc thực quản thay đổi do viêm nhiễm lâu dài, có thể làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.

Viêm phổi

• Axit dạ dày vào đường hô hấp: Nếu axit trào ngược lên và đi vào đường thở, có thể gây viêm phổi, một biến chứng nghiêm trọng của trào ngược dạ dày.

Suy dinh dưỡng

• Giảm hấp thu dinh dưỡng: Các triệu chứng như buồn nôn, khó nuốt, và mất cảm giác ngon miệng có thể làm giảm khả năng ăn uống và hấp thu dinh dưỡng, dẫn đến suy dinh dưỡng.

Các biến chứng này có thể rất nghiêm trọng, vì vậy việc điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Đối tượng có nguy cơ cao mắc trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày thực quản có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng một số đối tượng có nguy cơ cao mắc phải tình trạng này hơn cả. Việc nhận biết được những đối tượng dễ mắc bệnh có thể giúp quá trình phòng ngừa và điều trị sớm hơn.

• Người thừa cân hoặc béo phì: Những người có chỉ số BMI cao dễ gặp phải vấn đề về trào ngược dạ dày do áp lực từ vùng bụng lên dạ dày.

• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh GERD: Yếu tố di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng trong nguy cơ mắc bệnh.

• Phụ nữ mang thai: Trong thời gian mang thai, đặc biệt là vào tam cá nguyệt thứ ba, phụ nữ có thể gặp tình trạng trào ngược do sự thay đổi hormon và sự chèn ép của thai nhi lên dạ dày.

• Người có thói quen ăn uống không lành mạnh: Thực phẩm cay, chua, thức ăn nhanh, rượu và cà phê là những yếu tố làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày.

• Người hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm giảm khả năng co bóp của cơ vòng thực quản, từ đó dễ dẫn đến tình trạng trào ngược.

• Người có các bệnh lý tiêu hóa như viêm loét dạ dày tá tràng hoặc viêm đại tràng: Các bệnh lý này làm yếu niêm mạc dạ dày và tạo điều kiện cho trào ngược dạ dày xảy ra.

Nhận diện các đối tượng có nguy cơ cao giúp chúng ta chủ động hơn trong việc điều trị và phòng ngừa bệnh trào ngược dạ dày.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Nếu bạn gặp phải những triệu chứng của trào ngược dạ dày kéo dài và không thuyên giảm, việc thăm khám bác sĩ là rất cần thiết để nhận được sự chẩn đoán và điều trị đúng cách.

• Triệu chứng không thuyên giảm: Khi các triệu chứng như ợ nóng, khó nuốt, đau ngực không giảm sau khi thay đổi chế độ ăn uống và lối sống.

• Chảy máu hoặc nôn ra máu: Nếu có máu trong phân hoặc nôn ra máu, đây có thể là dấu hiệu của biến chứng nguy hiểm như loét dạ dày hoặc viêm thực quản.

• Giảm cân không rõ lý do: Nếu bạn bị giảm cân mà không rõ nguyên nhân, có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng như ung thư thực quản hoặc loét dạ dày.

• Khó thở hoặc đau ngực: Triệu chứng này có thể liên quan đến các bệnh tim mạch, vì vậy cần kiểm tra kỹ lưỡng.

• Dấu hiệu nhiễm trùng: Nếu có dấu hiệu sốt, ớn lạnh, hoặc cơ thể mệt mỏi kèm theo các triệu chứng trào ngược, bạn cần gặp bác sĩ để kiểm tra xem có bị nhiễm trùng hay không.

Việc thăm khám kịp thời có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe.

Chẩn đoán trào ngược dạ dày

Để chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày, bác sĩ sẽ kết hợp việc thăm khám lâm sàng và một số phương pháp xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây bệnh.

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng và tiền sử bệnh lý của bạn, đồng thời kiểm tra cơ thể để loại trừ các bệnh lý khác.

• Nội soi dạ dày: Đây là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất, giúp bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày và thực quản, phát hiện các vết loét, viêm hoặc tình trạng tổn thương khác.

• Xét nghiệm pH thực quản: Phương pháp này đo lường mức độ axit trong thực quản để xác định mức độ trào ngược.

• Siêu âm ổ bụng: Siêu âm có thể giúp phát hiện các vấn đề khác liên quan đến gan, mật hoặc tụy có thể gây ra các triệu chứng tương tự trào ngược.

• Chụp X-quang: Đây là phương pháp bổ trợ, giúp phát hiện các dị tật ở dạ dày và thực quản nếu có.

Chẩn đoán đúng và sớm giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp, giúp người bệnh cải thiện chất lượng sống.

Cách phòng ngừa trào ngược dạ dày

Việc phòng ngừa trào ngược dạ dày thực quản là một phần quan trọng trong việc giữ gìn sức khỏe và tránh các biến chứng không mong muốn.

• Ăn uống điều độ: Tránh ăn quá no và hạn chế các thực phẩm dễ gây kích ứng như thức ăn cay, chua, đồ ăn nhanh, rượu và cà phê.

• Giảm cân: Giảm cân sẽ giúp giảm áp lực lên dạ dày, từ đó giảm nguy cơ trào ngược dạ dày.

• Thay đổi thói quen sinh hoạt: Không nằm ngay sau khi ăn, và tránh mặc quần áo quá chật, có thể gây áp lực lên dạ dày.

• Không hút thuốc lá: Hút thuốc làm giảm chức năng cơ vòng thực quản, từ đó làm tăng nguy cơ trào ngược.

• Giảm căng thẳng: Stress và lo âu có thể làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược, do đó việc thư giãn, tập thể dục thường xuyên sẽ có lợi cho sức khỏe.

• Uống nhiều nước: Uống đủ nước giúp duy trì hoạt động bình thường của hệ tiêu hóa và giảm tình trạng trào ngược dạ dày.

• Sử dụng thuốc theo chỉ định: Nếu bác sĩ chỉ định thuốc để điều trị hoặc giảm triệu chứng, bạn nên tuân thủ đúng hướng dẫn.

Phòng ngừa bệnh trào ngược dạ dày là việc làm quan trọng giúp duy trì sức khỏe lâu dài và tránh các biến chứng nặng nề của bệnh.

Phương pháp điều trị trào ngược dạ dày gây sốt

Khi mắc phải tình trạng trào ngược dạ dày gây sốt, điều quan trọng là phải lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp để giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là các phương pháp điều trị hiệu quả hiện nay.

Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc là một trong những phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất trong việc kiểm soát các triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản.

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Các loại thuốc như Omeprazole, Esomeprazole, và Lansoprazole giúp giảm lượng axit dạ dày, giúp giảm viêm và các triệu chứng khó chịu do trào ngược. Đây là nhóm thuốc thường được bác sĩ chỉ định để điều trị lâu dài và làm giảm nguy cơ tái phát của trào ngược dạ dày.

• Thuốc kháng H2: Thuốc như Ranitidine, Famotidine giúp giảm lượng axit trong dạ dày bằng cách chặn các thụ thể histamine. Loại thuốc này thích hợp cho những người bị trào ngược dạ dày mức độ nhẹ.

• Antacid: Các thuốc như Maalox, Mylanta có tác dụng trung hòa axit dạ dày ngay lập tức, giúp giảm cảm giác đau rát ở thực quản. Đây là thuốc dùng để điều trị triệu chứng tạm thời khi trào ngược xảy ra.

• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Sucralfate là một trong những thuốc có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày và thực quản khỏi sự tấn công của axit, giúp chữa lành vết thương nếu có.

Những loại thuốc này giúp kiểm soát tình trạng trào ngược và giảm các triệu chứng như ợ nóng, đau ngực và buồn nôn. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ và đảm bảo hiệu quả điều trị.

Điều trị không dùng thuốc

Ngoài việc sử dụng thuốc, các phương pháp điều trị không dùng thuốc cũng rất quan trọng trong việc kiểm soát trào ngược dạ dày.

• Thay đổi lối sống: Việc giảm cân, tránh thức ăn cay, chua, béo và rượu bia có thể giúp giảm áp lực lên dạ dày và giảm nguy cơ trào ngược. Người bệnh cũng nên ăn ít và chia thành nhiều bữa trong ngày để tránh tình trạng trào ngược xảy ra.

• Nâng cao đầu giường khi ngủ: Khi ngủ, việc nâng cao đầu giường giúp giảm khả năng axit dạ dày trào ngược lên thực quản, từ đó giảm triệu chứng.

• Phẫu thuật: Trong trường hợp bệnh trở nên nghiêm trọng và không đáp ứng với điều trị thuốc, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để thắt chặt cơ vòng thực quản, ngăn ngừa axit dạ dày trào ngược. Phẫu thuật này thường được thực hiện khi người bệnh gặp phải biến chứng nghiêm trọng như hẹp thực quản hoặc viêm loét dạ dày tá tràng.

• Liệu pháp vật lý trị liệu: Các bài tập thể dục nhẹ nhàng có thể giúp tăng cường cơ vòng thực quản, cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm các triệu chứng trào ngược. Ngoài ra, liệu pháp nhiệt trị liệu cũng có thể giúp thư giãn cơ dạ dày, giảm các cơn co thắt dạ dày.

Các phương pháp này giúp làm giảm triệu chứng của bệnh mà không cần phải dùng đến thuốc, tuy nhiên, người bệnh cần có sự giám sát của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền cũng có một số phương pháp hiệu quả để điều trị trào ngược dạ dày. Những phương pháp này tập trung vào việc cân bằng khí huyết, cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm triệu chứng do trào ngược.

• Châm cứu: Châm cứu là một phương pháp phổ biến trong y học cổ truyền để điều trị trào ngược dạ dày. Việc kích thích các huyệt đạo có thể giúp giảm đau, cải thiện lưu thông khí huyết và giảm triệu chứng trào ngược dạ dày. Các huyệt thường được sử dụng bao gồm huyệt Trung Quản (CV12), huyệt Thần Môn (HT7), huyệt Tỳ Du (ST36).

• Bấm huyệt: Bấm huyệt giúp thư giãn cơ thể và cải thiện chức năng tiêu hóa. Một số huyệt như Hợp Cốc (LI4) giúp giảm căng thẳng và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

• Thảo dược: Các thảo dược như gừng, bạc hà, cam thảo, quế và nhân sâm có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giảm viêm và làm dịu dạ dày. Chúng có thể được sử dụng dưới dạng trà hoặc bổ sung vào chế độ ăn uống hàng ngày.

Việc sử dụng y học cổ truyền giúp người bệnh không chỉ giảm triệu chứng mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, tăng cường sức đề kháng và giảm căng thẳng, từ đó cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày.

Trào ngược dạ dày gây sốt là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng cần được điều trị kịp thời để tránh các biến chứng. Các phương pháp điều trị như sử dụng thuốc, thay đổi lối sống, và các phương pháp điều trị từ y học cổ truyền đều có thể giúp giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.