Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis: Nguyên nhân, Triệu chứng và Phương pháp điều trị

Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis là một tình trạng nhiễm khuẩn âm đạo phổ biến, thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Khi sự cân bằng vi khuẩn trong âm đạo bị xáo trộn, Gardnerella vaginalis, một loại vi khuẩn có hại, có thể phát triển quá mức và gây ra các triệu chứng khó chịu như ngứa, đau rát, và khí hư có mùi hôi. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis, giúp bạn nhận diện và xử lý đúng cách .

Định nghĩa viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis

Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis là một tình trạng nhiễm trùng âm đạo do sự phát triển quá mức của vi khuẩn Gardnerella vaginalis, một loại vi khuẩn tự nhiên trong âm đạo. Khi hệ vi sinh vật trong âm đạo mất cân bằng, vi khuẩn có hại này có thể gia tăng và gây ra các triệu chứng như ngứa, đau rát, mùi hôi và khí hư bất thường. Tình trạng này thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis

Nguyên nhân do bệnh lý

• Nhiễm khuẩn âm đạo (BV): Viêm âm đạo do vi khuẩn là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này. Mất cân bằng hệ vi sinh vật trong âm đạo, trong đó các vi khuẩn có hại, đặc biệt là Gardnerella vaginalis, phát triển mạnh mẽ hơn vi khuẩn có lợi.

• Bệnh lây qua đường tình dục: Quan hệ tình dục không an toàn có thể làm tăng nguy cơ nhiễm Gardnerella vaginalis. Vi khuẩn có thể lây truyền từ bạn tình trong khi quan hệ.

• Dị ứng và kích ứng: Sử dụng các sản phẩm vệ sinh có hương liệu hoặc hóa chất mạnh có thể làm kích thích âm đạo, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và phát triển Gardnerella vaginalis.

• Sự thay đổi nội tiết tố: Những thay đổi nội tiết tố, đặc biệt trong giai đoạn mang thai, mãn kinh hoặc khi dùng thuốc tránh thai, có thể làm thay đổi độ pH trong âm đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Nguyên nhân không do bệnh lý

• Vệ sinh không đúng cách: Việc vệ sinh âm đạo quá mức hoặc thụt rửa quá sâu có thể làm mất cân bằng độ pH trong âm đạo, từ đó tạo điều kiện cho Gardnerella vaginalis phát triển.

• Quần áo không thoáng khí: Mặc quần áo bó sát, không thấm hút mồ hôi có thể khiến vùng kín bị ẩm ướt, tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển.

• Sử dụng kháng sinh lâu dài: Việc sử dụng kháng sinh trong thời gian dài có thể giết chết cả các vi khuẩn có lợi trong âm đạo, tạo cơ hội cho Gardnerella vaginalis và các vi khuẩn có hại khác phát triển.

• Căng thẳng kéo dài: Stress và căng thẳng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm trùng âm đạo do Gardnerella vaginalis​​.

Biểu hiện của viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis

Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis có thể không gây ra triệu chứng rõ ràng ở một số người, nhưng khi triệu chứng xuất hiện, chúng có thể bao gồm:

• Khí hư bất thường: Chất dịch âm đạo có màu trắng xám, đôi khi có mùi hôi tanh giống mùi cá, đặc biệt sau quan hệ tình dục.

• Ngứa và kích ứng: Cảm giác ngứa hoặc rát tại vùng âm đạo là một dấu hiệu phổ biến của tình trạng này.

• Đau khi quan hệ tình dục: Người bệnh có thể cảm thấy đau rát hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục.

• Tiểu buốt: Đôi khi, bệnh nhân có thể cảm thấy nóng rát hoặc buốt khi đi tiểu.

• Kích ứng và sưng đỏ âm đạo: Đối với một số trường hợp, âm đạo có thể bị sưng đỏ và có cảm giác đau rát​​.

Biến chứng của viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis

Nếu không được điều trị đúng cách, viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng:

• Viêm vùng chậu: Nếu vi khuẩn lan đến tử cung, ống dẫn trứng và buồng trứng, có thể dẫn đến viêm vùng chậu, gây đau và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

• Vô sinh: Viêm âm đạo do vi khuẩn có thể gây tổn thương đến các cơ quan sinh dục, dẫn đến vô sinh nếu không được chữa trị.

• Biến chứng thai kỳ: Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ sinh non hoặc nhiễm trùng cho em bé.

• Tăng nguy cơ lây nhiễm bệnh lây qua đường tình dục (STDs): Tình trạng viêm âm đạo làm tăng khả năng nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục như HIV, lậu hoặc sùi mào gà​​.

Đối tượng có nguy cơ cao

Một số đối tượng có nguy cơ cao mắc phải viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis. Những người này cần đặc biệt lưu ý và có biện pháp phòng ngừa để tránh tình trạng nhiễm khuẩn tái phát hoặc nặng hơn.

• Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản: Đây là nhóm đối tượng có tỷ lệ mắc viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis cao nhất, đặc biệt khi có quan hệ tình dục không an toàn hoặc vệ sinh vùng kín không đúng cách.

• Phụ nữ mang thai: Những thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ mang thai có thể làm mất cân bằng vi khuẩn trong âm đạo, tạo điều kiện cho Gardnerella vaginalis phát triển.

• Phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai: Các biện pháp tránh thai nội tiết có thể làm thay đổi mức độ pH âm đạo và làm suy yếu hệ vi sinh vật có lợi, khiến âm đạo dễ bị vi khuẩn gây hại tấn công.

• Người có hệ miễn dịch suy yếu: Những người bị bệnh tiểu đường, nhiễm HIV/AIDS hoặc đang điều trị ung thư có thể có hệ miễn dịch yếu, dễ bị nhiễm trùng, bao gồm viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis.

• Người có thói quen thụt rửa âm đạo: Việc thụt rửa âm đạo có thể phá vỡ sự cân bằng vi khuẩn tự nhiên trong âm đạo, tạo cơ hội cho vi khuẩn gây hại phát triển​​.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Mặc dù viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis có thể được điều trị tại nhà trong nhiều trường hợp, nhưng cũng có những tình huống cần đến sự can thiệp của bác sĩ để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

• Triệu chứng kéo dài hoặc nặng lên: Nếu triệu chứng ngứa, khí hư có mùi hôi, hoặc đau khi quan hệ kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, bạn nên tìm kiếm sự tư vấn y tế.

• Có triệu chứng kèm theo: Nếu bạn có các dấu hiệu khác như sốt, mệt mỏi, hoặc đau vùng chậu, đây có thể là dấu hiệu của một nhiễm trùng nghiêm trọng hơn cần được điều trị ngay lập tức.

• Bị nhiễm trùng tái phát nhiều lần: Nếu bạn mắc viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis nhiều lần trong năm, bác sĩ sẽ giúp tìm ra nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

• Phụ nữ mang thai: Nếu bạn mang thai và có các triệu chứng viêm âm đạo, việc điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh các biến chứng cho cả mẹ và thai nhi​​.

Chẩn đoán

Chẩn đoán viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis được thực hiện qua các phương pháp sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành khám vùng kín và kiểm tra các triệu chứng như khí hư bất thường, ngứa, và các dấu hiệu nhiễm trùng khác.

• Xét nghiệm dịch âm đạo: Để xác định chính xác nguyên nhân gây nhiễm trùng, bác sĩ có thể lấy mẫu dịch âm đạo để kiểm tra dưới kính hiển vi, tìm kiếm sự hiện diện của Gardnerella vaginalis hoặc các vi khuẩn khác.

• Kiểm tra pH âm đạo: Môi trường pH âm đạo có thể thay đổi khi bị viêm âm đạo, do đó, xét nghiệm pH có thể giúp bác sĩ xác định tình trạng nhiễm trùng.

• Xét nghiệm PCR: Đây là một phương pháp xét nghiệm chính xác, giúp phát hiện vi khuẩn Gardnerella vaginalis và các mầm bệnh khác thông qua mẫu dịch âm đạo​​.

Cách phòng ngừa

Để giảm thiểu nguy cơ viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis, bạn có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa sau:

• Vệ sinh đúng cách: Vệ sinh vùng kín mỗi ngày bằng nước sạch, tránh sử dụng xà phòng có hương liệu hoặc các sản phẩm gây kích ứng. Không thụt rửa âm đạo quá sâu vì có thể làm mất cân bằng hệ vi khuẩn tự nhiên.

• Sử dụng bao cao su: Quan hệ tình dục an toàn bằng bao cao su giúp ngăn ngừa lây nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục và giảm nguy cơ nhiễm Gardnerella vaginalis.

• Thay đổi thói quen vệ sinh: Tránh mặc quần áo quá chật hoặc không thoáng khí, chọn quần lót bằng cotton để giúp vùng kín luôn khô ráo và thoáng mát.

• Điều trị kịp thời các bệnh lý nền: Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường, HIV hoặc các bệnh làm suy yếu hệ miễn dịch, hãy điều trị và kiểm soát bệnh lý để tránh làm tăng nguy cơ nhiễm trùng âm đạo.

• Tránh sử dụng sản phẩm vệ sinh có hương liệu hoặc kháng sinh không cần thiết: Những sản phẩm này có thể làm thay đổi độ pH âm đạo và tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển​​.

Phương pháp điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis

Việc điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis là cần thiết để khắc phục các triệu chứng và phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến hiện nay.

Điều trị bằng thuốc

Khi bị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis, thuốc là phương pháp điều trị hiệu quả nhất để loại bỏ vi khuẩn gây bệnh và phục hồi môi trường âm đạo.

• Kháng sinh: Thuốc kháng sinh là phương pháp điều trị chính để tiêu diệt Gardnerella vaginalis. Một số loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

  • Metronidazole: Đây là thuốc kháng sinh phổ biến nhất trong điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn, giúp tiêu diệt Gardnerella vaginalis và các vi khuẩn có hại khác trong âm đạo. Thuốc có thể được dùng dưới dạng viên uống hoặc gel bôi.

  • Clindamycin: Cũng là một loại kháng sinh được sử dụng trong điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis. Clindamycin thường được dùng dưới dạng viên hoặc gel bôi vào âm đạo.

• Thuốc chống nấm: Trong một số trường hợp, viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis có thể gây ra nhiễm trùng đồng thời với nhiễm nấm men. Các thuốc như Fluconazole có thể được chỉ định để điều trị nhiễm nấm kèm theo.

Khi sử dụng thuốc, bệnh nhân cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Việc sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc, làm việc điều trị trở nên kém hiệu quả.

Điều trị không dùng thuốc

Mặc dù thuốc kháng sinh là phương pháp chủ yếu trong điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis, nhưng một số biện pháp không dùng thuốc cũng có thể giúp giảm các triệu chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi.

• Vệ sinh vùng kín đúng cách: Việc duy trì vệ sinh vùng kín sạch sẽ, khô thoáng là rất quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị viêm âm đạo. Sử dụng các sản phẩm vệ sinh không gây kích ứng và không có hương liệu sẽ giúp bảo vệ môi trường pH của âm đạo.

• Thay đổi chế độ ăn uống: Một chế độ ăn uống lành mạnh, bao gồm việc tăng cường các thực phẩm giàu vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình chữa lành viêm nhiễm. Ngoài ra, việc bổ sung các thực phẩm chứa lợi khuẩn như sữa chua, kim chi cũng giúp cân bằng vi sinh vật trong âm đạo.

• Thực hiện các biện pháp phòng ngừa: Việc tránh thụt rửa âm đạo quá mức và quan hệ tình dục không an toàn sẽ giúp giảm nguy cơ tái phát viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis. Đảm bảo rằng bạn luôn sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để giảm nguy cơ lây nhiễm từ bạn tình.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền cũng cung cấp một số phương pháp điều trị hỗ trợ, giúp cải thiện tình trạng viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis. Các phương pháp này thường được áp dụng kết hợp với phương pháp điều trị Tây y để đạt hiệu quả cao hơn.

• Sử dụng các bài thuốc thảo dược: Một số thảo dược như cam thảo, diếp cá, sài đất được sử dụng để giúp kháng viêm và giảm các triệu chứng ngứa ngáy, khó chịu. Các thảo dược này thường được sắc nước uống hoặc dùng để rửa âm đạo.

• Châm cứu và bấm huyệt: Các liệu pháp châm cứu và bấm huyệt có thể giúp cân bằng khí huyết trong cơ thể, hỗ trợ quá trình phục hồi của âm đạo và giảm các triệu chứng khó chịu. Một số huyệt vị thường được sử dụng là huyệt Đại trường du, Khí hải để điều trị viêm nhiễm.

• Xông hơi thảo dược: Xông hơi với các thảo dược như lá trầu không, lá ổi có tác dụng kháng viêm, làm dịu các triệu chứng viêm âm đạo. Phương pháp này giúp làm sạch vùng kín và thúc đẩy quá trình lành bệnh tự nhiên.

Phương pháp y học cổ truyền có thể được áp dụng sau khi tham khảo ý kiến của bác sĩ, đặc biệt là trong các trường hợp bệnh kéo dài hoặc tái phát nhiều lần.

Việc điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis yêu cầu sự kiên nhẫn và thực hiện đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm vùng chậu hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Do đó, việc theo dõi và điều trị đúng cách là rất quan trọng.