Khớp bị khô là hiện tượng thường gặp ở người cao tuổi. Thế nhưng, theo thống kê vài năm trở lại đây, căn bệnh đang dần có xu hướng trẻ hóa. Vậy người bị khô khớp do đâu, có nguy hiểm không và cách điều trị như thế nào? Mời bạn đọc theo dõi bài viết để nắm các thông tin chi tiết nhất.
Bệnh khô khớp là gì? Có nguy hiểm không?
Khô khớp là một dạng tổn thương ở khớp khi cơ thể người bệnh không kịp sản sinh các dịch nhầy bôi trơn khớp. Do đó, khi người bệnh vận động, thực hiện các cử động cơ thể, phần khớp bị khô sẽ phát ra những tiếng lạo xạo, lục khục. Trong đó, bệnh nhân mắc chứng khô khớp phổ biến nhất ở khớp gối và khớp vai.
Chứng khô khớp ở bệnh nhân có thể kèm theo một số triệu chứng sưng đỏ khớp, nóng khớp,... Bệnh lý này gây ảnh hưởng lớn đến tình trạng sức khỏe của người bệnh cũng như đời sống sinh hoạt hàng ngày.
Các chuyên gia, y bác sĩ trong ngành xương khớp cho biết: Bệnh khô khớp vốn dĩ không phải là chứng bệnh quá nguy hiểm. Khô khớp không đe dọa tới tính mạng của bệnh nhân. Nhưng nếu bệnh nhân không sớm phát hiện và kịp thời điều trị, chứng khô khớp có thể gây ra một số biến chứng khá nặng như sau:
- Người bệnh bị đau nhức trong thời gian dài: Khi bệnh nhân mắc chứng khô khớp, các sụn khớp bị bào mòn và lộ đầu xương. Người bệnh mỗi khi vận động sẽ làm 2 đầu xương ma sát gây ra các cơn đau vô cùng khó chịu. Chứng đau nhức xảy ra trong thời gian dài và không có dấu hiệu thuyên giảm nếu không được chữa trị.
- Khớp bị biến dạng, teo cơ: Ở giai đoạn khô khớp tiến triển nặng hơn, người bệnh có nguy cơ phải đối mặt với chứng teo các cơ bao quanh khớp. Đặc biệt ở vùng khớp gối, bệnh nhân có thể bị cong vẹo chân sang trái hoặc phải. Các hoạt động đi đứng của bệnh nhân gặp khó khăn, đi lại khập khiễng và rất dễ ngã.
- Liệt khớp: Trong số các biến chứng của bệnh khô xương khớp, liệt khớp được nhận định là biến chứng nặng nề nhất. Người bệnh dần khó vận động vì khớp ngày càng cứng, hậu quả cuối cùng là chứng bại liệt, có rất ít khả năng để phục hồi.
- Khớp giảm khả năng vận động: Người bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn trong vấn đề đi lại, chạy nhảy, leo bậc thang hoặc đứng lên ngồi xuống. Các khớp xương đôi lúc bị mất cảm giác tạm thời và luôn cảm thấy nhức mỏi.
- Bên cạnh các biến chứng trên, bệnh nhân bị chứng khô khớp xương có thể chịu tổn thương ở các dây thần kinh. Trong đó, dây thần kinh tọa dễ bị tác động nhất, dây chạy từ phần sống lưng đến gót chân của chúng ta. Khi bị tổn thương, người bệnh sẽ chịu đau nhức toàn thân và việc điều trị gặp nhiều khó khăn
Dấu hiệu nhận biết bệnh khô xương khớp
Để có thể điều trị bệnh kịp thời, chúng ta cần sớm nhận biết được các dấu hiệu phát tác của bệnh. Chứng khô xương khớp có thể chỉ biểu hiện duy nhất triệu chứng khớp lạo xạo khi cử động. Hoặc khô khớp đi kèm thêm nhiều triệu chứng liên quan đến khớp khác như sưng, đỏ,...
Ở thời kỳ đầu mới mắc bệnh, bệnh nhân chỉ cảm nhận các cơn đau nhẹ khi thực hiện các động tác gập, co, duỗi, xoay khớp...Sau một thời gian, người bệnh sẽ có những biểu hiện sau:
- Khi cử động, các khớp bị tổn thương phát ra tiếng kêu: Dịch bôi trơn khớp không đủ làm các đầu xương ngày càng ma sát vào nhau nhiều hơn. Vì vậy, mỗi khi chúng ta vận động, các khớp có tiếng kêu lạo xạo. Đây là triệu chứng rất dễ nhận biết mà người bệnh cần chú ý.
- Đau nhức khớp: Không chỉ ở chứng khô khớp, các bệnh lý về xương khớp khác đều gây ra cảm giác đau nhức. Với người mắc bệnh về khô xương khớp, cơn đau lúc đầu chỉ thoáng qua, đau nhẹ. Càng về sau, cơn đau sẽ xuất hiện với tần suất nhiều hơn và mức độ đau cũng tăng theo.
- Hạn chế vận động: Ở người mắc bệnh khớp bị khô, các hoạt động vận động sẽ bị hạn chế khá nhiều do cơ đang dần suy yếu. Đặc biệt khi cơn đau phát tác, người bệnh gần như không thể cử động.
- Cứng khớp: Cứng khớp là tình trạng tất yếu xảy ra khi bệnh nhân không có đủ dịch nhờn để làm trơn các đầu khớp. Đặc biệt, chứng cứng khớp thường xảy ra vào mỗi buổi sáng. Người bệnh thức dậy gặp cản trở trong việc cử động các khớp xương.
Có thể thấy rằng, chứng khô xương khớp gây ảnh hưởng rất nhiều tới cuộc sống của mỗi người bệnh. Vì vậy, ngay khi phát hiện các triệu chứng này, bệnh nhân cần lập tức đến các bệnh viện để thăm khám và có phương án chữa trị kịp thời.
Các nguyên nhân dẫn tới khô khớp xương ở bệnh nhân
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng khớp xương bị khô. Ngoại trừ người cao tuổi, những bệnh nhân thuộc lớp trẻ mắc chứng khô xương khớp còn do nhiều yếu tố thói quen sinh hoạt tác động. Cụ thể, một số nguyên nhân mà người bệnh đang gặp phải là:
- Vấn đề tuổi tác: Ở người bước sang tuổi trung niên, hoặc người già, cơ thể bắt đầu có nhiều lão hóa do chịu tác động từ tuổi tác. Các khớp xương của người bệnh không còn lớp sụn bảo vệ dẫn tới các ma sát đầu xương và gây ra khô khớp.
- Người bệnh lao động quá sức: Yếu tố thứ hai tác động tới xương khớp của chúng ta lao động quá nặng trong thời gian dài. Các khớp xương chịu áp lực lớn, dây chằng cũng chịu nhiều ảnh hưởng. Những trường hợp bệnh nhân này sẽ mắc bệnh về xương khớp sớm hơn.
- Người lười vận động: Các bệnh về xương khớp rất dễ xảy ra ở người ít khi vận động, trong đó không ngoại trừ bệnh khô khớp. Nhóm đối tượng này chủ yếu là nhân viên văn phòng. Khi cơ và khớp xương của người bệnh ít được vận động làm khớp bị lỏng, dễ tổn thương. Tình trạng này làm tăng nguy cơ khô xương khớp và các bệnh về xương khớp khác.
- Người bị mắc chấn thương xương khớp: Các chấn thương xương khớp mà các bạn mắc phải có thể để lại một vài di chứng. Một số chấn thương như: Dây chằng bị tổn thương, gãy xương, trật khớp… Chấn thương không điều trị đúng cách có thể dẫn tới hiện tượng khớp bị khô.
- Chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý: Cùng với các yếu tố trên, dinh dưỡng cũng tác động không ít tới hệ xương khớp của chúng ta. Các thực phẩm có hại cho sức khỏe làm cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng, sản sinh nhiều gốc tự do. Quá trình tái tạo sụn khớp và tiết dịch nhầy cũng chịu ảnh hưởng. Sử dụng sai thực phẩm làm xương khớp nhanh suy thoái, tế bào xương bị tổn thương.
- Thừa cân béo phì: Rất nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng chứng khô khớp còn có thể xảy ra do cân nặng tác động. Khi trọng lượng cơ thể càng tăng cao, các khớp xương càng chịu thêm nhiều áp lực. Đặc biệt khớp gối là nơi chịu nhiều sức ép nhất.
- Ngoài ra, bệnh nhân có thể mắc chứng khớp xương bị khô do mắc một số bệnh liên quan đến xương khớp như: Hoại tử xương, gout, viêm khớp,...Hoặc một số dị tật do bẩm sinh.
Biện pháp phòng ngừa bệnh khô khớp
Bệnh khô xương khớp gây ra nhiều ảnh hưởng xấu tới sức khỏe cũng như khả năng vận động ở người bệnh. Vì vậy, ngay từ bây giờ, chúng ta cần có các biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả. Các bạn có thể áp dụng một số phương thức phòng ngừa bệnh hiệu quả như sau:
- Các bạn cần đi thăm khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện các dấu hiệu của bệnh, từ đó sớm có cách điều trị thích hợp, hiệu quả.
- Tập thể dục thể thao là yếu tố cần thiết với tất cả mọi người. Thể thao đều đặn không chỉ giúp xương thêm chắc khỏe. Đây còn là cách giúp chúng ta nâng cao hệ miễn dịch, ngăn ngừa nguy cơ mắc nhiều chứng bệnh nguy hiểm khác. Bạn có thể tập luyện các bài tập yoga, bơi lội, dưỡng sinh, đi bộ, hoặc môn thể thao nhẹ nhàng.
- Trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày, các bạn cũng cần chú ý giữ đúng tư thế để ngăn ngừa bệnh khớp bị khô. Chúng ta cần hạn chế ngồi tư thế gập gối liên tục, hạn chế ngồi cong vẹo hoặc ngồi xổm. Mang vác đồ nặng sai tư thế cũng là tác nhân gây ảnh hưởng tới sụn khớp.
- Nếu bạn có thói quen bẻ các ngón tay tạo ra tiếng kêu răng rắc, cần lập tức từ bỏ thói quen xấu này. Đây là hành động trực tiếp làm các dây chằng và mặt khớp chịu tổn thương.
- Bạn hãy tập cho mình thói quen sống lành mạnh, khoa học, ăn uống hợp lý, bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể. Tinh thần luôn thoải mái, vui vẻ cũng là cách để chúng ta ngăn ngừa khá nhiều bệnh tật.
Bị khô khớp phải làm sao? Cách điều trị hiệu quả
Như chúng tôi đã chia sẻ ở phần mở đầu, chứng khô khớp không được điều trị sớm sẽ kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, ngay khi được chẩn đoán bệnh, bệnh nhân nên sớm lựa chọn các phương pháp điều trị bệnh kịp thời.
Hiện nay, bệnh nhân có thể điều trị chứng khô xương khớp thông qua 3 hướng: Tây y, Đông y và dân gian.
Tây y điều trị hiện tượng khô khớp xương
Tây y là cách chữa bệnh khô xương khớp rất phổ biến, được nhiều bệnh nhân lựa chọn áp dụng hiện nay. Trong Tây y, người bệnh sẽ được sử dụng các đơn thuốc tập trung làm giảm các triệu chứng bệnh gây ra. Đồng thời, người bệnh có thể phục hồi những tổn thương ở vùng khớp sau một thời gian điều trị.
Một số loại thuốc sử dụng trong quá trình điều trị khô khớp gồm: Vitamin B12, Collagen type 2, Paracetamol, Chondroitin, Bonlutin, Fenalgic,...Các loại thuốc này giúp bệnh nhân nhanh chóng giảm các cơn đau nhưng đi kèm là một số tác dụng phụ gây hại tới thận, gan hoặc dạ dày bệnh nhân.
Bên cạnh thuốc uống, các bác sĩ có thể chỉ định tiêm trực tiếp Acid Hyaluronic vào nội khớp của người bệnh. Hoạt chất Hyaluronic giúp bệnh nhân bôi trơn sụn khớp, giảm ma sát giữa hai đầu khớp xương. Liệu pháp này giúp bệnh nhân giảm cơn đau nhanh nhưng hiệu quả chỉ kéo dài tối đa 1 năm.
Cần lưu ý:
- Người bệnh không được phép tự ý mua thuốc về điều trị tại nhà. Đây đều là các loại thuốc kê đơn, cần có sự chỉ dẫn và tư vấn sử dụng từ bác sĩ.
- Bệnh nhân tự kết hợp đơn thuốc điều trị có thể gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm. Sử dụng sai liều lượng thuốc làm sức khỏe người bệnh suy yếu. Bệnh tình của bạn không những không thuyên giảm còn có khả năng nặng hơn.
Trong trường hợp người bệnh bị chứng khô khớp nặng, các sụn khớp đã chuyển sang trạng thái tổn thương nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể được chỉ định thực hiện ca phẫu thuật khớp.
Tuy vậy, chi phí cho một cuộc phẫu thuật thay khớp là rất cao và tồn tại một số rủi ro nguy hiểm. Bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng, tụ máu hoặc khớp vẫn liên tục đau và cứng sau phẫu thuật.
Chữa khô các khớp xương bằng thuốc Đông y
Bên cạnh Tây y, Đông y cũng là cách điều trị được sử dụng rất rộng rãi. Bệnh nhân điều trị bằng thuốc Đông y sẽ đạt hiệu quả trị từ sâu bên trong. Các vị thuốc giúp người bệnh bồi bổ cơ thể và không gây ra các tác dụng phụ.
Nhờ các vị thảo dược quý trong thiên nhiên, chứng khô khớp được cải thiện hiệu quả. Sức khỏe người bệnh được tăng cường ổn định hơn khá nhiều.
Dưới đây là một số bài thuốc người bệnh có thể sử dụng để điều trị chứng khô khớp:
Bài thuốc 1
Các vị thuốc cần sử dụng: Tang chi, ngạnh mễ, thạch cao, quế chi, kim ngân, thương truật, tri mẫu.
Cách sắc thuốc:
- Người bệnh chuẩn bị các vị thuốc đem sắc cùng 1500ml nước.
- Khi thuốc sôi cạn còn ¼, bệnh nhân ngừng sắc và chắt thuốc ra bát để uống. Mỗi ngày, người bệnh chia thuốc thành 3 - 4 phần để uống sau các bữa ăn.
Bài thuốc 2
Các vị thuốc cần sử dụng: Cam thảo, độc hoạt, đương quy, tế tân, phòng phong, quê tâm, ngưu tất, sinh địa, tần giao.
Cách sắc thuốc:
- Cách sắc thuốc tương tự như bài thuốc 1, chúng ta sử dụng 1000 - 1200ml nước sắc thuốc trên bếp lửa nhỏ.
- Phần thuốc bạn thu về còn khoảng 300ml. Các bạn chia 3 bữa và uống hết thuốc trong ngày. Thuốc không để qua đêm sử dụng sẽ làm giảm dược tính của thuốc.
Bài thuốc 3
Các vị thuốc cần sử dụng: Tang ký sinh, đỗ trọng, độc hoạt, xuyên khung, sinh địa, đương quy, đảng sâm, phòng phong, tần giao.
Cách sắc thuốc:
- Bệnh nhân sắc thuốc bằng ấm hoặc nồi với 1000ml nước. Phần thuốc sau khi đã chuyển màu thẫm và cạn còn khoảng 1 bát con, bạn có thể chắt ra để uống.
- Mỗi ngày, người bệnh uống hết 1 thang thuốc, kiên trì sử dụng sau một thời gian sẽ làm bệnh thuyên giảm khá tốt.
Để sử dụng các bài thuốc Đông y, người bệnh cần đến các trung tâm y học cổ truyền uy tín, chất lượng để được bắt mạch và bốc thuốc. Ở mỗi trường hợp, thầy thuốc sẽ lựa chọn các thang thuốc uống phù hợp tình trạng và cơ địa của bệnh nhân.
Bài thuốc chữa bệnh trong dân gian
Dân gian từ xa xưa đã có khá nhiều cây thuốc được sử dụng để điều trị chứng bệnh khô khớp tại nhà. Những loại thảo mộc từ thiên nhiên đảm bảo an toàn, lành tính với người bệnh.
Tuy nhiên, những mẹo chữa này chỉ phù hợp với bệnh nhân mới mắc chứng khô xương khớp. Bệnh ở mức độ nhẹ, chưa xảy ra những biến chứng nguy hiểm. Người bệnh có thể sử dụng một số cây thuốc sau để cải thiện chứng khô khớp.
Dây đau xương
Dây đau xương là vị thuốc được tận dụng chủ yếu trong các bài thuốc hỗ trợ điều trị chứng đau nhức xương khớp và tê thấp. Dây đau xương có tính mát, vị đắng nhẹ, vừa giúp lợi thấp, khu phong, vừa giúp người uống thanh nhiệt giải độc hiệu quả.
Dây đau xương đã được y học nhận định có công dụng tốt trong việc làm mạnh gân cốt, hỗ trợ điều trị khô khớp, thấp khớp, đau dây thần kinh tọa. Vì vậy, chúng ta có thể sử dụng loại thảo mộc này để cải thiện bệnh tình.
Cách sử dụng:
- Người bệnh chuẩn bị khoảng 25g lá và thân dây đau xương cùng bưởi bung, cỏ xước mang rửa sạch và thái nhỏ.
- Các vị thuốc này bạn cho vào nồi nấu sôi cùng 2 lít nước. Nước thuốc sôi khoảng 15 phút, người bệnh có thể tắt bếp và chắt ra để uống thay nước lọc hàng ngày.
Cây lá lốt
Lá lốt xuất hiện thường xuyên trong các bữa cơm của người Việt Nam. Không chỉ là gia vị cho món ăn thêm hấp dẫn, lá lốt còn là vị thuốc quý mà chúng ta không nên bỏ qua.
Lá lốt phát huy công dụng hiệu quả trong việc chữa trị các chứng bệnh về xương khớp, đau bụng, chứng đổ mồ hôi chân tay hay mụn nhọt, phù thũng,... Người bệnh khi sử dụng lá lốt sẽ giảm các cơn đau nhức ở khớp xương, trừ lạnh và giảm nhức mỏi chân tay.
Cách sử dụng:
- Người bệnh có thể dùng lá lốt tươi, hoặc lá lốt phơi khô đều đạt được hiệu quả tương tự nhau. Mỗi ngày bạn dùng khoảng 100g lá lốt nấu nước uống cùng 1 nắm nhỏ lá xương sông.
- Người bệnh chia phần nước thuốc nấu được thành nhiều bữa nhỏ để uống. Cách thực hiện này nên duy trì 2 - 3 tuần để lá lốt phát huy công dụng một cách tốt nhất.
Cây cỏ xước
Cỏ xước là loại cây quen thuộc mọc rất nhiều ở các vùng quê. Dù là loại cây cỏ mọc hoang nhưng cỏ xước lại là vị thuốc quý của dân gian và Đông y. Trong y học, cỏ xước chủ yếu được sử dụng phần rễ, có thể phơi khô hoặc dùng rễ tươi.
Cây cỏ xước có tính mát, vị chua và đắng nhẹ. Cây hỗ trợ người bệnh giảm đau, tiêu viêm, làm mạnh gân cốt cũng như tăng cường chức năng thận. Người bệnh bị khô các khớp xương sẽ giảm các cơn đau nhức, giảm sưng đỏ sau một thời gian sử dụng.
Cách sử dụng:
- Bệnh nhân rửa sạch phần rễ của cỏ xước và nấu nước uống hàng ngày.
- Phần cỏ xước tươi nếu không sử dụng hết, bạn phơi khô và bảo quản để sử dụng vào các lần tiếp theo.
Người bệnh bị khô khớp nên ăn gì, kiêng gì?
Cùng với việc quan tâm các phương pháp điều trị bệnh hiệu quả, bệnh nhân cần chú ý thêm về chế độ ăn uống để có thể cải thiện bệnh một cách tốt nhất.
Các chuyên gia về xương khớp đã chỉ ra rằng, việc sử dụng đúng các thực phẩm sẽ giúp cơ thể tăng tiết chất nhờn. Các khoáng chất và các chất chống oxy hóa giúp bệnh nhân phục hồi mô xương sụn, ngăn chặn quá trình thoái hóa khớp.
Các thực phẩm bệnh nhân bị khô khớp nên sử dụng:
- Nhóm thực phẩm chứa chất béo Omega-3: Omega-3 sẽ tăng khả năng tiết dịch nhầy làm trơn các khớp sụn. Mô sụn được tái tạo và xương dễ dàng hấp thu canxi hơn. Bệnh nhân có thể bổ sung Omega-3 qua: Cá hồi, cá thu, trứng cá muối, hạt chia,...
- Ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt có hàm lượng dinh dưỡng cao và chất chống oxy hóa dồi dào. Các dưỡng chất trong: Đậu các loại, gạo lứt, yến mạch,...giúp người bệnh tăng dịch nhờn, hỗ trợ tái tạo sụn khớp.
- Rau củ quả: Rau củ quả giúp bạn ngăn chặn quá trình thoái hóa cũng như tăng độ đàn hồi cho mô sụn. Nhóm thực phẩm này giúp cơ thể tiết dịch nhờn, ổn định các khớp xương và phòng ngừa bệnh gout qua các vitamin, chất xơ, khoáng chất.
- Sữa tươi và các sản phẩm từ sữa: Trong sữa có chứa chủ yếu là các canxi và vitamin D, khoáng chất giúp xương chắc khỏe. Sữa hỗ trợ người bệnh chữa lành các tổn thương ở sụn và kích thích quá trình tiết dịch nhờn.
- Một số loại dầu lành mạnh: Một số loại dầu ăn như: Dầu quả bơ, dầu ô liu, dầu óc chó,....Giúp người bệnh tăng cường sản xuất dịch nhờn. Dầu cải thiện triệu chứng đau nhức do khô khớp, tăng độ dẻo dai cho các sụn khớp hiệu quả.
Bên cạnh các nhóm thực phẩm bệnh nhân nên tích cực sử dụng. Người bệnh cũng cần chú ý một số thực phẩm có hại cho sức khỏe, đặc biệt là làm tổn thương sụn khớp.
Dưới đây là các thực phẩm và đồ uống người bệnh cần tránh:
- Các loại nội tạng động vật: Những axit béo trong nội tạng làm tăng hàm lượng cholesterol, tăng áp lực chèn lên các khớp xương. Đặc biệt là khớp đầu gối chịu ảnh hưởng nặng. Các axit này tác động tới quá trình tái tạo sụn khớp của người bệnh.
- Đồ ăn lên men: Những món ăn ngâm muối, lên men như: Dưa muối, cà muối, hành muối, kim chi, bắp cải muối là các món ăn chứa nhiều axit và muối. Sử dụng nhiều muối làm cơ thể chúng ta giảm khả năng tiết dịch nhờn bôi trơn.
- Các thức uống có cồn: Cồn là tác nhân gây hại cho tạng gan và làm thoái hóa xương khớp một cách nhanh chóng, phá vỡ các mạch máu ở khớp. Các khớp xương của người bệnh cũng dễ dàng xảy ra chứng: Khô khớp, thoái hóa sụn khớp,...
Như vậy, qua bài viết này, chúng tôi đã chia sẻ các thông tin cơ bản nhất về chứng bệnh khô khớp nhiều người đang mắc phải hiện nay. Mong rằng những chia sẻ này sẽ giúp người bệnh phòng ngừa cũng như chữa trị bệnh một cách hiệu quả. Với bất cứ phản ứng bất thường của cơ thể, người bệnh hãy đến các cơ sở khám chữa bệnh để có được sự tư vấn chính xác nhất.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!