Huyệt Xung Dương

Huyệt Xung Dương là gì? Vị trí huyệt đạo

Huyệt Xung Dương là huyệt thứ 42 của kinh Vị, thuộc hành Thổ. Huyệt này còn được gọi là Ngũ Hội, bởi nó là nơi hội tụ của kinh khí của gân cơ toàn thân. Xung Dương là huyệt Nguyên của kinh Vị, có vai trò quan trọng trong việc điều hòa kinh khí của toàn bộ kinh mạch này.

Đặc điểm:

• Huyệt Xung Dương là huyệt Nguyên của kinh Vị, có tác dụng điều hòa khí huyết, thông kinh hoạt lạc.
• Huyệt này thường được sử dụng để điều trị các bệnh lý liên quan đến kinh Vị, như đau dạ dày, nôn mửa, đầy bụng, khó tiêu...
• Ngoài ra, huyệt Xung Dương còn có tác dụng trị các bệnh về gân cơ, xương khớp, như đau nhức khớp chân, tê bì chân tay…

Giải phẫu:

Dưới huyệt Xung Dương là các cơ gian cốt mu bàn chân, các gân cơ duỗi dài các ngón chân, màng gian cốt mu bàn chân. Thần kinh vận động cơ là các nhánh của dây thần kinh chày trước. Da vùng huyệt chi phối bởi tiết đoạn thần kinh L5.

Vị trí:

Huyệt Xung Dương nằm trên mu bàn chân, ở chỗ lõm giữa xương bàn chân thứ hai và thứ ba, cách khe ngón chân thứ hai và thứ ba khoảng 2 thốn.

Cách xác định:

• Bước 1: Xác định vị trí khe giữa ngón chân thứ hai và thứ ba.
• Bước 2: Từ khe ngón chân này, đo thẳng lên mu bàn chân khoảng 2 thốn (đơn vị đo trên cơ thể người bệnh, 1 thốn xấp xỉ bằng chiều ngang đốt ngón tay cái của người bệnh).
• Bước 3: Huyệt Xung Dương nằm ở chỗ lõm, giữa xương bàn chân thứ hai và thứ ba.

Công dụng huyệt Xung Dương

• Điều hòa chức năng tiêu hóa: Huyệt Xung Dương có tác dụng điều hòa khí huyết ở trung tiêu, giúp cải thiện chức năng của dạ dày và lá lách. Nhờ đó, huyệt này có hiệu quả trong việc điều trị các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy.
• Giảm đau: Huyệt Xung Dương có tác dụng giảm đau, đặc biệt là đau ở vùng mu bàn chân, cổ chân, gót chân. Ngoài ra, huyệt này còn được sử dụng để giảm đau răng, đau đầu.
• Trị liệt chi dưới: Huyệt này có tác dụng khử phong hóa thấp, thông kinh hoạt lạc, thường được sử dụng trong điều trị các chứng liệt chi dưới, yếu chân, khó khăn trong vận động.
• Cải thiện giấc ngủ: Huyệt có tác dụng an thần, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm tình trạng mất ngủ, khó ngủ.
• Hỗ trợ điều trị các bệnh lý khác: Ngoài ra, huyệt Xung Dương còn được ứng dụng trong hỗ trợ điều trị một số bệnh lý khác như:
  • Đau thần kinh tọa
  • Viêm khớp gối
  • Suy giãn tĩnh mạch chân
  • Rối loạn kinh nguyệt

Hướng dẫn cách bấm huyệt

Cách bấm huyệt Xung Dương:

• Tư thế: Ngồi thoải mái trên ghế hoặc giường, chân duỗi thẳng tự nhiên.
• Thao tác:
  • Xác định vị trí huyệt Xung Dương.
  • Dùng ngón tay cái hoặc ngón tay giữa day ấn huyệt theo chiều kim đồng hồ.
  • Duy trì lực ấn vừa phải, cảm thấy hơi tức nặng là được.
  • Day ấn liên tục trong khoảng 3 - 5 phút, có thể kết hợp các động tác xoa bóp nhẹ nhàng vùng xung quanh huyệt.
  • Thực hiện 2 - 3 lần mỗi ngày.

Cách châm cứu huyệt Xung Dương:

• Tư thế: Tương tự như khi bấm huyệt.
• Thao tác:
  • Dùng cồn y tế sát trùng sạch sẽ tay và vùng da quanh huyệt.
  • Châm kim thẳng đứng vào huyệt, sâu 0,2 - 0,3 tấc.
  • Kích thích kim bằng các thủ pháp như vê kim, xoay kim, nâng hạ kim để đạt được hiệu quả điều trị.
  • Cứu 5 - 10 phút.
  • Rút kim và dùng cồn y tế sát trùng lại vùng da.

Cách phối huyệt Xung Dương

Trong y học cổ truyền, việc phối hợp huyệt vị là một kỹ thuật quan trọng, giúp tăng cường hiệu quả điều trị và mở rộng phạm vi ứng dụng của huyệt đạo. Huyệt Xung Dương cũng thường được kết hợp với các huyệt khác để tác động lên nhiều bệnh lý khác nhau. Ví dụ:

• Kết hợp với các huyệt như Bộc Tham, Phi Dương, Phục Lưu, Túc Tam Lý, Uyển Cốt: Tăng cường sức mạnh cho đôi chân, điều trị các chứng chân yếu, liệt, teo cơ.
• Kết hợp với huyệt Thúc Cốt: Giảm đau nhức, điều trị sốt rét gây đau nhức cơ xương.
• Kết hợp với huyệt Phong Long: Điều hòa kinh mạch, hỗ trợ điều trị các rối loạn vận động.
• Kết hợp với huyệt Địa Thương: Tác động lên kinh mạch ở vùng đầu mặt, điều trị méo miệng, liệt mặt.
• Kết hợp với huyệt Hậu Khê và Thần Môn: An thần định chí, điều trị các chứng rối loạn tâm thần, mất ngủ.
• Kết hợp với huyệt Điều Khẩu và Tuyệt Cốt: Cải thiện chức năng vận động, giúp người bệnh đi lại dễ dàng hơn.
• Kết hợp với huyệt Hãm Cốc và Nhiên Cốc: Giảm sưng đau, điều trị các vấn đề về tuần hoàn máu ở vùng bàn chân.
• Kết hợp với huyệt Giải Khê, Hãm Cốc, Lệ Đoài và Nội Đình: Thanh nhiệt giải độc, điều trị các chứng nóng trong, nhiệt miệng.

Lưu ý khi tác động huyệt Xung Dương

• Vệ sinh sạch sẽ vùng da quanh huyệt trước và sau khi tác động.
• Điều chỉnh lực tác động phù hợp với thể trạng, tránh gây đau đớn hoặc tổn thương.
• Phụ nữ có thai, người đang sốt cao, người mắc bệnh mãn tính nặng cần thận trọng khi áp dụng các phương pháp này.
• Trong quá trình bấm huyệt hoặc châm cứu, nếu có bất kỳ biểu hiện bất thường nào như chóng mặt, buồn nôn, đau nhức... cần dừng lại ngay và thông báo cho bác sĩ.
• Việc châm cứu huyệt Xung Dương cần được thực hiện bởi người có chuyên môn, được đào tạo bài bản và có kinh nghiệm. Không nên tự ý thực hiện tại nhà để tránh những rủi ro không đáng có.

Bấm huyệt Xung Dương là một phương pháp an toàn, dễ thực hiện, có thể áp dụng tại nhà để cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh những rủi ro không đáng có, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.