Trĩ ngoại độ 3: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Trĩ ngoại độ 3 là giai đoạn nghiêm trọng của bệnh trĩ, khi búi trĩ đã sa hẳn ra ngoài hậu môn và không thể tự co lên mà cần có sự can thiệp bằng tay hoặc phương pháp y khoa. Tình trạng này gây ra nhiều khó chịu như đau rát, chảy máu, ngứa ngáy và viêm nhiễm, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh này có thể tiến triển nặng hơn, dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt và có hướng xử lý hiệu quả.

Định nghĩa trĩ ngoại độ 3

Trĩ ngoại độ 3 là giai đoạn tiến triển của bệnh trĩ ngoại, khi búi trĩ sa hẳn ra ngoài hậu môn và không thể tự co lên được. Ở giai đoạn này, người bệnh có thể cảm nhận rõ ràng búi trĩ bằng tay, gây ra nhiều bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày. Tình trạng này thường xuất phát từ sự giãn nở quá mức của các tĩnh mạch hậu môn, dẫn đến sưng viêm và đau đớn kéo dài. Nếu không được can thiệp kịp thời, bệnh có nguy cơ tiến triển thành trĩ ngoại độ 4 với nhiều biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng trĩ ngoại độ 3

Khi bước vào giai đoạn này, người bệnh sẽ gặp phải nhiều dấu hiệu rõ ràng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.

• Búi trĩ sa ra ngoài: Không thể tự co lên mà phải dùng tay đẩy vào, gây đau rát và khó chịu.
• Đau đớn khi ngồi hoặc đi đại tiện: Cảm giác đau dữ dội hơn khi ngồi lâu, đặc biệt là khi đứng dậy đột ngột.
• Chảy máu khi đi đại tiện: Lượng máu nhiều hơn so với các giai đoạn trước, có thể xuất hiện thành giọt hoặc thấm vào giấy vệ sinh.
• Ngứa ngáy, viêm nhiễm vùng hậu môn: Dịch nhầy tiết ra liên tục, làm hậu môn ẩm ướt và kích thích da, gây viêm nhiễm.
• Khó chịu kéo dài: Cảm giác vướng víu, đau rát, nhất là khi vận động mạnh hoặc ngồi lâu.

Các triệu chứng này nếu không được kiểm soát kịp thời có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như viêm nhiễm lan rộng, tắc mạch trĩ hoặc hoại tử búi trĩ.

Nguyên nhân gây trĩ ngoại độ 3

Bệnh trĩ ngoại độ 3 thường phát triển từ những yếu tố làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn, dẫn đến suy giãn và sa búi trĩ. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Táo bón kéo dài: Căng thẳng khi đi đại tiện khiến tĩnh mạch vùng hậu môn bị chèn ép quá mức, làm gia tăng nguy cơ hình thành búi trĩ.
• Thói quen ngồi lâu: Ngồi hoặc đứng trong thời gian dài khiến máu lưu thông kém, tạo áp lực lớn lên khu vực hậu môn.
• Làm việc nặng nhọc: Các hoạt động mang vác nặng làm tăng áp lực ổ bụng, dẫn đến tình trạng sa búi trĩ nhanh hơn.
• Chế độ ăn uống thiếu chất xơ: Thiếu rau xanh, trái cây và uống ít nước khiến phân khô cứng, làm tổn thương hậu môn khi đi đại tiện.
• Mang thai và sinh con: Phụ nữ trong giai đoạn mang thai và sau sinh có nguy cơ mắc bệnh cao do áp lực từ thai nhi và sự thay đổi nội tiết tố.
• Béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn gây chèn ép lên vùng hậu môn, dẫn đến tình trạng suy giãn tĩnh mạch kéo dài.
• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá, ăn đồ cay nóng và lười vận động làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Đối tượng dễ mắc trĩ ngoại độ 3

Bệnh trĩ ngoại độ 3 không chỉ ảnh hưởng đến một nhóm người nhất định mà có thể xảy ra ở nhiều đối tượng khác nhau, đặc biệt là những người có nguy cơ cao.

• Người làm công việc văn phòng: Thường xuyên ngồi lâu một chỗ khiến tuần hoàn máu ở vùng hậu môn kém, dẫn đến sa búi trĩ.
• Tài xế lái xe đường dài: Việc ngồi liên tục trên ghế cứng trong thời gian dài làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Phụ nữ mang thai: Áp lực từ thai nhi và sự thay đổi nội tiết tố ảnh hưởng đến lưu thông máu, gây giãn tĩnh mạch hậu môn.
• Người bị táo bón hoặc tiêu chảy mãn tính: Đại tiện khó khăn hoặc quá thường xuyên đều làm tổn thương hậu môn, thúc đẩy sự hình thành búi trĩ.
• Người cao tuổi: Suy giảm chức năng mạch máu theo tuổi tác khiến tĩnh mạch hậu môn yếu dần và dễ sa xuống.
• Người có chế độ ăn uống thiếu lành mạnh: Ăn ít chất xơ, uống ít nước, thường xuyên dùng đồ cay nóng và rượu bia làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Người thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn tạo áp lực lên hậu môn, làm suy giãn tĩnh mạch nhanh chóng.
• Người thường xuyên lao động nặng: Khuân vác, nâng đỡ vật nặng liên tục khiến áp lực ổ bụng tăng cao, dẫn đến tình trạng trĩ ngoại phát triển nhanh hơn.

Biến chứng của trĩ ngoại độ 3

Khi bệnh trĩ ngoại độ 3 không được kiểm soát kịp thời, người bệnh có nguy cơ đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

• Tắc mạch trĩ: Hình thành cục máu đông trong búi trĩ, gây đau dữ dội và sưng viêm nghiêm trọng.
• Hoại tử búi trĩ: Tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng làm búi trĩ bị hoại tử, dẫn đến nhiễm trùng và lở loét hậu môn.
• Viêm nhiễm hậu môn: Dịch nhầy tiết ra liên tục tạo môi trường ẩm ướt, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và kích ứng da.
• Thiếu máu do chảy máu kéo dài: Xuất huyết thường xuyên khiến cơ thể suy nhược, hoa mắt, chóng mặt và giảm chất lượng cuộc sống.
• Sa búi trĩ nặng hơn: Nếu không điều trị, búi trĩ có thể phát triển to hơn, gây cản trở sinh hoạt và đi lại.
• Rối loạn chức năng hậu môn: Khi búi trĩ quá lớn, cơ hậu môn bị ảnh hưởng, gây khó kiểm soát khi đi đại tiện.

Chẩn đoán trĩ ngoại độ 3

Bệnh trĩ ngoại độ 3 có thể được xác định thông qua các phương pháp chẩn đoán chuyên khoa, giúp bác sĩ đánh giá mức độ nghiêm trọng và đưa ra hướng điều trị phù hợp.

• Khám lâm sàng: Quan sát trực tiếp vùng hậu môn để đánh giá tình trạng sa búi trĩ, mức độ sưng viêm và tổn thương.
• Hỏi bệnh sử: Tìm hiểu về thói quen đi đại tiện, chế độ ăn uống, nghề nghiệp và tiền sử bệnh lý để xác định nguyên nhân.
• Nội soi hậu môn: Sử dụng ống nội soi chuyên dụng để kiểm tra cấu trúc hậu môn và đánh giá mức độ tổn thương bên trong.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra tình trạng thiếu máu do chảy máu kéo dài và loại trừ nguy cơ nhiễm trùng.
• Đánh giá mức độ sa búi trĩ: Xác định khả năng tự co lên của búi trĩ để phân loại giai đoạn và đưa ra phương án điều trị phù hợp.
• Loại trừ bệnh lý khác: Kiểm tra các bệnh hậu môn trực tràng khác như nứt kẽ hậu môn, áp-xe hậu môn để tránh chẩn đoán nhầm lẫn.

Khi nào cần gặp bác sĩ khi bị trĩ ngoại độ 3

Bệnh trĩ ngoại độ 3 có thể gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời. Người bệnh nên tìm đến bác sĩ khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường để tránh biến chứng nghiêm trọng.

• Đau đớn kéo dài: Cơn đau dữ dội không thuyên giảm ngay cả khi đã nghỉ ngơi hoặc sử dụng các biện pháp hỗ trợ.
• Chảy máu nhiều khi đi đại tiện: Máu chảy thành giọt hoặc nhỏ giọt kéo dài, khiến cơ thể có dấu hiệu suy nhược, chóng mặt.
• Búi trĩ sưng to và không thể đẩy vào: Kích thước búi trĩ gia tăng khiến việc đi lại và sinh hoạt hàng ngày trở nên khó khăn.
• Dịch nhầy nhiều, gây viêm nhiễm hậu môn: Vùng hậu môn luôn trong tình trạng ẩm ướt, xuất hiện mủ hoặc mùi hôi bất thường.
• Tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài: Rối loạn tiêu hóa thường xuyên làm tình trạng trĩ trở nên nghiêm trọng hơn.
• Xuất hiện dấu hiệu nhiễm trùng: Sốt cao, đau rát hậu môn dữ dội hoặc có dấu hiệu viêm loét búi trĩ.
• Ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống: Khó khăn trong sinh hoạt, giấc ngủ bị gián đoạn do cảm giác đau rát và vướng víu liên tục.

Phòng ngừa trĩ ngoại độ 3

Việc duy trì lối sống lành mạnh và điều chỉnh thói quen sinh hoạt có thể giúp giảm nguy cơ tiến triển của bệnh trĩ ngoại độ 3, hạn chế biến chứng nguy hiểm.

• Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ: Rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám giúp cải thiện tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Cung cấp đủ lượng nước giúp làm mềm phân, giảm áp lực khi đi đại tiện.
• Hạn chế ngồi lâu: Đứng dậy và vận động nhẹ nhàng sau mỗi khoảng thời gian làm việc để giúp máu lưu thông tốt hơn.
• Đi đại tiện đúng giờ: Không nhịn đi vệ sinh, tránh rặn mạnh để giảm áp lực lên hậu môn.
• Vận động thường xuyên: Duy trì thói quen tập thể dục giúp tăng cường tuần hoàn máu và hạn chế nguy cơ suy giãn tĩnh mạch hậu môn.
• Tránh đồ cay nóng và rượu bia: Thực phẩm có tính kích thích cao có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và tổn thương hậu môn.
• Giữ vệ sinh vùng hậu môn: Sử dụng nước ấm để rửa sạch sau mỗi lần đi đại tiện, tránh sử dụng giấy khô cứng gây tổn thương da.
• Kiểm soát cân nặng hợp lý: Duy trì cân nặng phù hợp giúp giảm áp lực lên vùng hậu môn và tĩnh mạch trực tràng.
• Thay đổi tư thế làm việc: Nếu phải ngồi lâu, nên sử dụng gối mềm hoặc đệm lót để hạn chế áp lực lên hậu môn.

Phương pháp điều trị

Việc điều trị trĩ ngoại độ 3 cần dựa trên tình trạng cụ thể của mỗi người để lựa chọn phương pháp phù hợp. Tùy vào mức độ nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định điều trị nội khoa, ngoại khoa hoặc áp dụng phương pháp hỗ trợ khác.

Điều trị bằng thuốc

Thuốc Tây y giúp giảm triệu chứng đau rát, sưng viêm và hạn chế nguy cơ tiến triển nặng hơn. Những loại thuốc phổ biến được sử dụng bao gồm thuốc bôi, thuốc uống và thuốc đặt hậu môn.

• Thuốc bôi giảm đau và chống viêm: Dùng trực tiếp lên búi trĩ để giảm sưng tấy và đau rát, bao gồm Titanoreine và Proctolog.
• Thuốc uống giúp tăng cường tĩnh mạch: Hỗ trợ làm bền thành mạch, giảm nguy cơ tái phát, phổ biến là Daflon.
• Thuốc đặt hậu môn: Có tác dụng giảm đau và chống viêm tại chỗ, điển hình như Proctolog suppositories.
• Thuốc giảm đau đường uống: Giúp kiểm soát cảm giác đau nhức do búi trĩ sưng viêm, thường dùng Paracetamol hoặc Ibuprofen.
• Thuốc nhuận tràng: Hỗ trợ làm mềm phân, giúp quá trình đi đại tiện dễ dàng hơn, điển hình là Duphalac hoặc Forlax.

Điều trị không dùng thuốc

Ngoài việc sử dụng thuốc, người bệnh có thể áp dụng các phương pháp hỗ trợ khác nhằm cải thiện tình trạng bệnh và giảm nguy cơ biến chứng.

• Chườm lạnh vùng hậu môn: Dùng đá lạnh bọc trong khăn mềm để giảm sưng viêm và cảm giác đau rát.
• Ngâm hậu môn bằng nước ấm: Thực hiện mỗi ngày giúp giảm đau, thư giãn cơ vòng hậu môn và kích thích tuần hoàn máu.
• Tập luyện thể dục nhẹ nhàng: Đi bộ, yoga hoặc các bài tập cải thiện lưu thông máu giúp hạn chế tình trạng ứ đọng tại vùng hậu môn.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tăng cường chất xơ từ rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám để hạn chế táo bón.
• Tránh căng thẳng: Kiểm soát stress giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định, giảm áp lực lên vùng hậu môn.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền có thể được áp dụng để hỗ trợ giảm triệu chứng và cải thiện tình trạng bệnh nhờ vào tác dụng của các vị thuốc thiên nhiên.

• Sử dụng lá diếp cá: Uống nước diếp cá hoặc đắp lá diếp cá giã nát lên vùng hậu môn giúp giảm viêm, kháng khuẩn.
• Ngâm hậu môn bằng nước lá trầu không: Lá trầu có đặc tính sát khuẩn, chống viêm, giúp làm sạch vùng hậu môn và giảm sưng.
• Dùng nghệ vàng: Nghệ chứa curcumin giúp hỗ trợ làm lành tổn thương, giảm viêm, có thể sử dụng bằng cách uống tinh bột nghệ hoặc bôi ngoài da.
• Uống nước nha đam: Nha đam có tác dụng nhuận tràng, giúp đi đại tiện dễ dàng hơn, đồng thời hỗ trợ giảm kích ứng hậu môn.
• Bài thuốc từ hoàng kỳ và đương quy: Hai vị thuốc này giúp bổ khí, tăng cường lưu thông máu, hỗ trợ làm bền thành mạch hậu môn.

Việc điều trị bệnh lý này cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phương pháp khác nhau để mang lại hiệu quả tối ưu. Bên cạnh đó, việc duy trì chế độ sinh hoạt hợp lý, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng và giữ gìn vệ sinh hậu môn đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế bệnh tiến triển. Người bệnh cần theo dõi tình trạng sức khỏe, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và không tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định chuyên khoa. Trĩ ngoại độ 3 có thể được kiểm soát tốt nếu có phương pháp điều trị phù hợp và ý thức chăm sóc sức khỏe đúng cách.