Vị Trí Đau Dạ Dày

Đau dạ dày khiến nhiều người bối rối vì không biết chính xác vị trí đau nằm ở đâu. Thực tế, dạ dày không chỉ đau ở một điểm duy nhất, mà cơn đau có thể lan tỏa ra nhiều vị trí khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ bệnh lý. Hiểu rõ về vị trí đau dạ dày không chỉ giúp bạn nhận biết tình trạng sức khỏe của mình mà còn là chìa khóa quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

Dạ dày nằm ở đâu? Các vị trí đau dạ dày

Dạ dày là một bộ phận quan trọng trong hệ tiêu hóa, có vai trò chứa và tiêu hóa thức ăn trước khi đưa xuống ruột. Vị trí và các vùng đau dạ dày có thể cung cấp thông tin hữu ích về nguyên nhân gây ra các triệu chứng khó chịu.

Vị trí của dạ dày:

Dạ dày nằm ở phần trên bên trái của ổ bụng, phía dưới cơ hoành và gan, phía trên và hơi lệch sang trái so với tụy. Hình dạng của dạ dày thường được mô tả giống chữ “J” hoặc hình hạt đậu, với phần trên nối với thực quản và phần dưới nối với tá tràng – đoạn đầu tiên của ruột non. Dạ dày có thể thay đổi kích thước tùy thuộc vào lượng thức ăn chứa bên trong.

Các vị trí đau dạ dày thường gặp:

Vùng thượng vị (Epigastrium)

Vùng thượng vị là vùng giữa bụng trên, ngay dưới xương ức và phía trên rốn. Đau thượng vị là triệu chứng phổ biến nhất của các vấn đề về dạ dày. Nguyên nhân gây đau thường liên quan đến:

• Viêm dạ dày: Cảm giác nóng rát, đau âm ỉ hoặc đau dữ dội sau khi ăn.
• Loét dạ dày tá tràng: Đau rát, nóng, có thể xuất hiện khi đói, sau khi ăn hoặc vào ban đêm.
• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Đau rát, nóng, thường đi kèm với ợ nóng, ợ chua và có thể lan lên ngực.

Vùng hạ sườn trái

Vùng này nằm ở phía dưới xương sườn bên trái. Đau ở vùng này có thể do:

• Viêm loét dạ dày ở phần trên: Đau âm ỉ hoặc quặn thắt, có thể lan lên vùng ngực hoặc ra sau lưng.
• Bệnh lý lách: Tuyến tụy nằm gần dạ dày, nếu gặp vấn đề có thể gây đau lan sang vùng hạ sườn trái.

Vùng quanh rốn và bụng dưới

Đau ở vùng quanh rốn hoặc bụng dưới thường không liên quan trực tiếp đến dạ dày. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đau dạ dày nặng có thể lan xuống vùng này. Ngoài ra, các vấn đề về ruột non, đại tràng hoặc các cơ quan khác trong ổ bụng cũng có thể gây đau ở vị trí này.

Vùng bụng trên bên phải

Đau ở vùng này ít khi liên quan đến dạ dày, thường do các vấn đề về gan, túi mật hoặc đại tràng góc gan.

Nguyên nhân đau dạ dày?

Đau dạ dày là một triệu chứng phổ biến, có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, cả cấp tính và mãn tính. Hiểu rõ các nguyên nhân gây đau dạ dày giúp chúng ta có cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Viêm loét dạ dày tá tràng

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra đau dạ dày. Viêm loét dạ dày tá tràng xảy ra khi lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày bị tổn thương, tạo thành các vết loét. Các yếu tố gây loét dạ dày tá tràng bao gồm:

• Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori): Loại vi khuẩn này có thể sống trong môi trường axit của dạ dày và gây ra viêm nhiễm, dẫn đến loét.
• Sử dụng thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs): Aspirin, ibuprofen và các loại thuốc giảm đau tương tự có thể gây kích ứng và tổn thương niêm mạc dạ dày.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc làm giảm lưu lượng máu đến dạ dày, làm chậm quá trình lành vết loét và làm tăng nguy cơ viêm loét.
• Rượu bia: Rượu bia gây kích ứng và tổn thương trực tiếp niêm mạc dạ dày.

Viêm dạ dày

Viêm dạ dày là tình trạng viêm niêm mạc dạ dày, có thể do nhiều nguyên nhân gây ra:

• Nhiễm trùng: Vi khuẩn, virus, hoặc ký sinh trùng có thể gây viêm dạ dày.
• Các chất kích thích: Rượu bia, thuốc lá, hóa chất và một số loại thuốc có thể gây kích ứng và viêm niêm mạc dạ dày.
• Bệnh tự miễn: Trong một số trường hợp, hệ miễn dịch có thể tấn công các tế bào của dạ dày, gây viêm.

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

GERD xảy ra khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát ở ngực (ợ nóng) và các triệu chứng khác như ợ chua, buồn nôn, khó nuốt.

Hội chứng ruột kích thích (IBS)

Mặc dù không gây tổn thương thực thể, IBS có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, táo bón và đầy hơi.

Các nguyên nhân khác

• Ung thư dạ dày: Ung thư dạ dày ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng rõ ràng. Khi ung thư tiến triển, người bệnh có thể cảm thấy đau dạ dày, khó tiêu, sụt cân, buồn nôn và nôn.
• Viêm tụy: Tình trạng viêm tụy có thể gây đau dữ dội ở vùng thượng vị, lan ra sau lưng.
• Viêm túi mật: Đau bụng dữ dội ở vùng bụng trên bên phải, có thể kèm theo sốt, buồn nôn và nôn.
• Tắc ruột: Tắc nghẽn đường ruột có thể gây đau bụng dữ dội, kèm theo buồn nôn, nôn và không thể đi đại tiện.

Biến chứng của bệnh đau dạ dày?

Đau dạ dày không chỉ là một triệu chứng khó chịu tạm thời mà còn có thể tiến triển thành những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Việc hiểu rõ những biến chứng có thể xảy ra sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa các hậu quả đáng tiếc.

• Xuất huyết dạ dày: Xuất huyết dạ dày là tình trạng chảy máu trong lòng dạ dày, có thể do nhiều nguyên nhân như viêm loét dạ dày tá tràng, vỡ mạch máu, ung thư dạ dày,… Biểu hiện của xuất huyết dạ dày bao gồm nôn ra máu (máu đỏ tươi hoặc màu cà phê), đi ngoài phân đen, chóng mặt, choáng váng, mệt mỏi. Đây là biến chứng nguy hiểm, cần được cấp cứu kịp thời để tránh mất máu quá nhiều và đe dọa tính mạng.
• Thủng dạ dày: Thủng dạ dày là tình trạng thủng một lỗ trên thành dạ dày, thường xảy ra do loét dạ dày tiến triển nặng. Dịch vị và thức ăn có thể tràn vào ổ bụng gây viêm phúc mạc – một tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Triệu chứng điển hình của thủng dạ dày là đau bụng dữ dội, đột ngột, có thể lan ra toàn bụng, kèm theo sốt, buồn nôn, nôn, mạch nhanh, huyết áp tụt.
• Hẹp môn vị: Hẹp môn vị là tình trạng hẹp đoạn cuối của dạ dày (môn vị) do sẹo co rút gây ra bởi viêm loét dạ dày mạn tính. Hẹp môn vị gây cản trở quá trình thức ăn di chuyển từ dạ dày xuống ruột non, khiến người bệnh cảm thấy đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn, nôn ra thức ăn cũ. Biến chứng này có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, sụt cân và cần can thiệp bằng phẫu thuật để mở rộng môn vị.
• Ung thư dạ dày: Viêm dạ dày mạn tính do nhiễm vi khuẩn H. pylori nếu không được điều trị có thể tiến triển thành ung thư dạ dày. Các triệu chứng ung thư dạ dày ban đầu thường không đặc hiệu, dễ nhầm lẫn với viêm dạ dày thông thường. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng như đau bụng kéo dài, khó tiêu, sụt cân không rõ nguyên nhân, nôn ra máu, đi ngoài phân đen.
• Thiếu máu: Chảy máu dạ dày mạn tính do viêm loét hoặc các nguyên nhân khác có thể dẫn đến thiếu máu. Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao, khó thở và tim đập nhanh.

Cách chẩn đoán bệnh đau dạ dày?

Khi lý giải đau dạ dày thường đau ở vị trí nào, các bác sĩ thường sử dụng nhiều phương pháp chẩn đoán khác nhau. Nếu chỉ dựa vào các triệu chứng thì việc điều trị sẽ vấp phải nhiều sai lầm, khó khăn. 

Đôi khi cơ thể xuất hiện những dấu hiệu nghi là viêm loét dạ dày nhưng thực tế lại không phải. Lúc này cần phải dựa vào các phương pháp như xét nghiệm kiểm tra hơi thở, xét nghiệm máu, nội soi hay chụp X-quang. Có rất nhiều phương pháp chữa đau dạ dày khẩn cấp, trước khi điều trị cần tiến hành các cách chẩn đoán bệnh dưới đây.

Xét nghiệm máu

Không chỉ kiểm tra xem dạ dày của bạn có bị ảnh hưởng không, xét nghiệm máu còn có thể phát hiện được rất nhiều căn bệnh nghiêm trọng khác. 

Xét nghiệm máu có thể xác định được các biến chứng xuất huyết tiêu hóa, hồng cầu trong phân, máu nhiễm mỡ, máu xấu… Đặc biệt, tình trạng viêm loét dạ dày xuất huyết tiêu hóa cũng có thể phát hiện dễ dàng. 

Xét nghiệm kiểm tra hơi thở

Phương pháp chẩn đoán thứ 2 đó chính là xét nghiệm kiểm tra hơi thở. Phương pháp này xác định sự chênh lệch nồng độ CO2 trước và sau khi sử dụng thuốc điều trị.

Xét kiểm tra hơi thở không xâm lấn, không gây đau đớn lại có thể xác định được chính xác căn bệnh. Qua đó, các chuyên gia y tế, bác sĩ có thể khẳng định bệnh nhân có bị nhiễm vi khuẩn HP không. 

Xét nghiệm kiểm tra hơi thở sẽ có những quy định chung để bảo vệ sức khỏe cho bệnh nhân. Theo đó, với đồng vị cacbon 14C mang tính phóng xạ tuyệt đối không được sử dụng cho phụ nữ mang thai và cho con bú. Đồng vị cacbon 13C vẫn có thể sử dụng được nhưng cần tuyệt đối cẩn thận tránh làm ảnh hưởng đến sức khỏe của thai phụ và thai nhi.

Sử dụng phương pháp nội soi

Đau dạ dày đau ở vị trí nào, tình trạng bệnh ra làm sao, bạn có thể sử dụng phương pháp nội soi để chẩn đoán. Đây là phương pháp phổ biến, được sử dụng rộng rãi, mang tính chính xác cao.

Theo đó, bác sĩ khi thực hiện có thể nhìn thấy những tổn thương bên trong dạ dày, tình trạng viêm nhiễm cũng như lường trước được mức độ tiến triển của các khối u. 

Thông qua hình ảnh, bác sĩ sẽ đưa ra được những chẩn đoán chính xác nhất xem bạn có đang bị mắc bệnh ung thư hay không. Nhiều người sợ cảm giác đau đớn mà không dám nội soi. Nhưng thực chất phương pháp này không gây đau, chỉ hơi vướng ở cổ họng. Nếu bạn cố tình nôn ọe nhiều lần cổ họng sẽ càng đau. 

Phương pháp chụp X-quang

Khi phát hiện những cơn đau ở vùng bụng dai dẳng bạn nên đến trực tiếp các cơ sở y tế uy tín tiến hành chụp X-quang. Bệnh nhân sẽ được sử dụng Barium Sulfate – một loại thuốc có tác dụng cản quang rồi mới tiến hành chụp tia X. Phương pháp này khá tiện lợi, có thể biết được kết quả ngay sau khi chụp khoảng 20 đến 30 phút thậm chí là nhanh hơn. 

Tuy nhiên, xét về độ phổ biến thì chụp X-quang không còn được ưa chuộng như các phương pháp kể trên. Có những ổ viêm loét dạ dày được hình thành sâu bên trong mà khi chụp ảnh chưa thể phát hiện ra được. Nếu không phát hiện kịp thời, ổ loét này sẽ tiến triển thành các tế bào ung thư gây hại cho cơ thể. 

Đau dạ dày khi nào cần gặp bác sĩ?

Đau dạ dày là một triệu chứng thường gặp và có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, từ những vấn đề nhẹ như khó tiêu đến các bệnh lý nghiêm trọng như viêm loét dạ dày tá tràng. Tuy nhiên, không phải lúc nào đau dạ dày cũng cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Vậy khi nào bạn nên đi khám?

Các dấu hiệu cảnh báo cần gặp bác sĩ ngay:

• Đau dữ dội: Cơn đau dữ dội, khó chịu, không thuyên giảm sau khi sử dụng thuốc giảm đau thông thường hoặc các biện pháp khắc phục tại nhà.
• Nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen: Đây là dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa, một tình trạng cấp cứu cần được xử lý ngay lập tức.
• Sốt cao (trên 38 độ C): Kèm theo đau dạ dày có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc viêm loét nặng.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân: Giảm cân bất thường có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn nghiêm trọng.
• Khó nuốt hoặc có cảm giác nghẹn thức ăn: Điều này có thể là dấu hiệu của hẹp thực quản hoặc ung thư.

Các trường hợp khác cần tham khảo ý kiến bác sĩ:

• Đau dạ dày kéo dài hơn 2 tuần: Nếu đau dạ dày kéo dài và không thuyên giảm sau khi điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán.
• Tiền sử gia đình có người mắc bệnh dạ dày: Nếu trong gia đình bạn có người thân từng bị ung thư dạ dày hoặc các bệnh lý dạ dày khác, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn và nên đi khám định kỳ.
• Đau dạ dày kèm theo các triệu chứng khác: Như buồn nôn, nôn, ợ chua, ợ nóng, đầy bụng, khó tiêu,…
• Sử dụng thuốc giảm đau thường xuyên: Nếu bạn thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs), bạn có nguy cơ cao bị viêm loét dạ dày và nên đi khám định kỳ.

Cách phòng tránh đau dạ dày hiệu quả

Vị trí đau dạ dày trên bụng dù ở đâu thì cũng cần phải biết cách phòng tránh tốt nhất. Đối với người chưa mắc đau dạ dày sẽ dễ phòng bệnh hơn là những người bị mãn tính. Lúc này các triệu chứng bệnh đã rõ nét, cơn đau nhức diễn ra thường xuyên hơn gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Phương pháp phòng tránh khi chưa bị bệnh

Đau dạ dày là tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Tuy nhiên, bằng việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa đơn giản nhưng hiệu quả, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc phải và duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Chế độ ăn uống khoa học:

• Hạn chế thức ăn cay, nóng, chua, nhiều dầu mỡ và các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, trà đặc.
• Chia nhỏ bữa ăn, ăn chậm, nhai kỹ, tránh ăn quá no, quá nhanh.
• Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
• Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 2-3 lít.

Lối sống lành mạnh:

• Không hút thuốc lá.
• Hạn chế căng thẳng, stress bằng cách tập thể dục, yoga, thiền định hoặc các hoạt động thư giãn khác.
• Ngủ đủ giấc, đảm bảo giấc ngủ chất lượng để cơ thể có thời gian phục hồi và tái tạo.
• Duy trì cân nặng hợp lý, tránh thừa cân béo phì.

Sử dụng thuốc hợp lý:

• Hạn chế sử dụng thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) như aspirin, ibuprofen. Nếu cần thiết, hãy sử dụng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Không lạm dụng thuốc kháng sinh.
• Nếu đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về tác dụng phụ có thể gây hại cho dạ dày.

Khám sức khỏe định kỳ:

Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý về dạ dày và có biện pháp can thiệp kịp thời. Đặc biệt, nếu bạn có các yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình mắc bệnh dạ dày, hoặc thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau, nên đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng đến 1 năm một lần.

Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa đau dạ dày đơn giản và hiệu quả này không chỉ giúp bạn tránh xa những cơn đau khó chịu mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe toàn diện của bản thân. Hãy biến những điều này thành thói quen hàng ngày để có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.

Phương pháp ngăn chặn biến chứng

Trường hợp khác nếu như bạn đã mắc phải chứng đau dạ dày thì song song với việc điều trị bệnh, vấn đề cần giải quyết đi kèm đó là ngăn ngừa biến chứng. Tùy vào thể trạng mỗi người, triệu chứng bệnh có thể diễn biến phức tạp hoặc chỉ là các cơn đau nhẹ. Tuy nhiên vẫn cần chú ý:

• Đau dạ dày ở vị trí nào cũng cần phải đi thăm khám bác sĩ để có được chẩn đoán chính xác nhất. Không đoán mò, không chủ quan sẽ làm tình trạng bệnh trở nên phức tạp hơn. 
• Điều trị bệnh cần phải tuân thủ theo đúng lời khuyên của các chuyên gia, bác sĩ. Tuyệt đối không bỏ bữa, không quên uống thuốc, không sử dụng thuốc từ nhiều người chẩn đoán cùng lúc. Như vậy bệnh không những không thuyên giảm mà còn nặng hơn. 
• Khi cơ thể mệt mỏi, xuất hiện những dấu hiệu bất thường cần ngay lập tức thăm khám bác sĩ. Lúc này, cơ thể bạn có thể phản ứng lại với các tác dụng phụ của thuốc, điều trị sớm để tránh rủi ro. 
• Khi có nhu cầu đổi thuốc cần phải có sự tư vấn của bác sĩ. 
• Chế độ ăn uống cho người bị đau dạ dày cũng sẽ nghiêm ngặt hơn so với những người bình thường. Tốt nhất nên loại bỏ hoàn toàn đồ chua, cay, nóng. Đồng thời bạn cần nhờ bác sĩ tư vấn về chế độ ăn phù hợp nhất. 

Vị trí đau dạ dày thường xuất tại đâu trên cơ thể? Có lẽ qua bài biết trên đây bạn đã có được câu trả lời chính xác nhất. Bệnh này không giống như các bệnh lý thông thường mà có thể trở nặng bất kỳ lúc nào nếu chủ quan. Tốt nhất nên tập thói quen ăn uống sao cho điều độ, khoa học, đầy đủ dưỡng chất đồng thời kết hợp thêm các bài tập thể thao rèn luyện sức khỏe.