Cấy Chỉ Chữa Viêm Mũi Dị Ứng

Bên cạnh việc sử dụng thuốc tây để chữa bệnh, ngày nay mọi người còn có thể chữa viêm mũi dị ứng bằng phương pháp cấy chỉ. Đây là phương pháp an toàn, nhẹ nhàng, kết hợp giữa đông y và tây y nên được rất nhiều người tin tưởng. Cùng tìm hiểu thêm thông tin về phương pháp cấy chỉ chữa bệnh viêm mũi dị ứng này nhé!

Cấy chỉ là gì? Cấy chỉ viêm chữa viêm mũi dị ứng là như thế nào?

Cấy chỉ, còn gọi là chôn chỉ, mai chỉ, là một phương pháp điều trị thuộc phạm vi châm cứu trong Y học cổ truyền (YHCT). Thay vì rút kim ra ngay sau khi châm như thông lệ, kỹ thuật cấy chỉ sử dụng chỉ tự tiêu (thường là catgut) được cấy vào huyệt vị thông qua mũi kim chuyên dụng. Sợi chỉ này sẽ lưu lại dưới da từ vài ngày tới vài tuần, tạo ra kích thích liên tục lên huyệt đạo.

Trong điều trị viêm mũi dị ứng, phương pháp cấy chỉ tác động trực tiếp vào nhóm huyệt vị đặc hiệu có liên hệ mật thiết với vùng mũi xoang. Các huyệt thường được lựa chọn trong quá trình thực hiện bao gồm:

• Huyệt tại chỗ: Nghinh hương, Ấn đường, Toản trúc, Tỵ thông…
• Huyệt vùng đầu mặt: Bách hội, Phong trì, Hợp cốc, Thái dương…
• Huyệt vùng lưng: Đại chùy, Phế du, Cách du…

Sự phối hợp các huyệt đạo này dựa trên nguyên tắc biện chứng luận trị của YHCT, nhắm đến mục tiêu thông khiếu, giảm phù nề niêm mạc mũi, tăng cường chức năng tạng phủ, và điều chỉnh tình trạng mất cân bằng toàn cơ thể dẫn đến phản ứng dị ứng.

Cơ chế tác động của phương pháp cấy chỉ đến bệnh viêm mũi dị ứng

Trong điều trị viêm mũi dị ứng, cấy chỉ tác động theo nhiều cơ chế sinh học, mang lại hiệu quả cải thiện đáng kể cho người bệnh. Cụ thể như sau:

Điều hòa miễn dịch

Viêm mũi dị ứng xuất phát từ phản ứng miễn dịch quá mức của cơ thể khi tiếp xúc với các tác nhân dị nguyên như bụi bẩn, phấn hoa, lông động vật,… Cấy chỉ giúp kích thích sản sinh các tế bào miễn dịch, tăng cường sản xuất các chất chống viêm tự nhiên, từ đó ức chế phản ứng dị ứng và giảm các triệu chứng như hắt hơi, sổ mũi, ngứa mũi,…

Tăng cường lưu thông khí huyết

Cấy chỉ tác động trực tiếp vào các huyệt đạo liên quan đến hệ hô hấp, giúp giãn mạch, thúc đẩy lưu thông máu đến vùng mũi xoang. Nhờ vậy, niêm mạc mũi được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất, hỗ trợ giảm sung tấy, phù nề, thông thoáng đường thở và cải thiện tình trạng nghẹt mũi.

Chống viêm mũi và giảm đau hiệu quả

Cấy chỉ có khả năng kích thích giải phóng các chất giảm đau tự nhiên như endorphin và enkephalin. Những chất này tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, giúp giảm bớt các cơn đau đầu, đau nhức vùng mặt thường gặp ở người viêm mũi dị ứng. Ngoài ra, cấy chỉ còn giúp ức chế các chất trung gian gây viêm, giảm tình trạng viêm sưng niêm mạc mũi xoang, từ đó cải thiện triệu chứng ngứa mũi, chảy nước mũi.

Tăng cường sức đề kháng

Cấy chỉ giúp điều hòa khí huyết, tăng cường lưu thông tuần hoàn, từ đó nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Khi hệ miễn dịch được cải thiện, cơ thể có khả năng chống lại các tác nhân gây dị ứng một cách hiệu quả hơn, giảm nguy cơ tái phát viêm mũi dị ứng.

Tác động tích cực trên hệ thần kinh

Căng thẳng, stress là yếu tố nguy cơ khiến viêm mũi dị ứng trở nên trầm trọng hơn. Cấy chỉ kích thích các huyệt đạo có tác dụng điều hòa hệ thần kinh, giúp giảm căng thẳng, lo âu, bớt bồn chồn, dễ ngủ hơn. Nhờ vậy, chất lượng cuộc sống của người bệnh được cải thiện rõ rệt.

Quy trình cấy chỉ chữa viêm mũi dị ứng

Quy trình cấy chỉ chữa viêm mũi dị ứng cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa có kinh nghiệm và đào tạo đặc biệt trong lĩnh vực này. Các bước thực hiện cơ bản như sau:

Bước 1: Thăm khám và chẩn đoán

• Bác sĩ chuyên khoa Đông y/Châm cứu tiến hành: Khám lâm sàng toàn diện, tập trung đánh giá vùng tai mũi họng, các triệu chứng, mức độ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
• Xác định thể bệnh theo y học cổ truyền: Phân biệt phong hàn, phong nhiệt, khí hư, phế thận hư… hướng đến lựa chọn phác đồ huyệt vị phù hợp.
• Xem xét chỉ định và chống chỉ định: Bác sĩ đánh giá bệnh sử, các bệnh lý nền như rối loạn đông máu, nhiễm trùng cấp tính, suy nhược nặng, dị ứng với catgut (chỉ tự tiêu)…

Bước 2: Thống nhất phác đồ điều trị

Lựa chọn huyệt vị: Dựa trên nguyên tắc biện chứng luận trị của y học cổ truyền, bác sĩ xác định các huyệt vị phù hợp:

• Huyệt tại chỗ: Nghinh hương, Ấn đường, Tỵ thông, Hợp cốc, Nội quan…
• Huyệt toàn thân: Phế du, Túc tam lý, Phong trì, Khúc trì…

Số lượng huyệt, độ sâu: Thông thường 5-8 huyệt, độ sâu kim 0.5-2.5cm tùy vị trí.

Chọn loại chỉ: Chỉ catgut (thường dùng nhất), chỉ PDO …

Liệu trình: Khoảng 10-15 lần cấy chỉ, mỗi lần cách nhau 3-7 ngày.

Bước 3: Chuẩn bị

• Dụng cụ: Kim châm cứu vô khuẩn, chỉ catgut, khay dụng cụ, bông, cồn sát khuẩn…
• Bác sĩ/Điều dưỡng viên: Rửa tay sát khuẩn kỹ càng, đeo găng tay vô trùng, đảm bảo dụng cụ và chỉ catgut đã hấp sấy tiệt trùng.
• Người bệnh: Tư thế thoải mái, áo quần rộng rãi. Bác sĩ giải thích rõ quy trình và các lưu ý cho người bệnh.

Bước 4: Tiến hành cấy chỉ

• Sát khuẩn: Lau sạch vùng da các huyệt vị bằng cồn. Bác sĩ mang găng tay vô khuẩn.
• Cắt đoạn chỉ: Chỉ catgut cắt thành đoạn dài 0.5-1cm.
• Xỏ chỉ vào kim: Dùng kẹp gắp vô trùng đưa sợi chỉ vào nòng kim.
• Châm kim và cấy chỉ: Xác định huyệt chính xác. Một tay cố định da vùng huyệt, tay kia đưa kim nhanh và dứt khoát qua da đến độ sâu phù hợp, sau đó đẩy đoạn chỉ vào huyệt.
• Rút kim: Rút kim ra, để lại sợi chỉ tại huyệt. Dùng bông khô ấn nhẹ cầm máu nếu cần. Lặp lại kỹ thuật trên ở các huyệt khác.

Bước 5: Theo dõi và chăm sóc

Theo dõi tại chỗ: Người bệnh nghỉ ngơi khoảng 30 phút sau cấy chỉ. Bác sĩ quan sát các dấu hiệu bất thường: chảy máu, đau nhức nhiều, chóng mặt…

Chăm sóc hậu điều trị:

• Giữ ấm, tránh gió lạnh, không để nước lạnh vào vị trí cấy chỉ.
• Trong 2-3 ngày đầu có thể hơi đau tức tại chỗ, tình trạng này giảm dần.
• Thực hiện vệ sinh mũi thường xuyên, có thể kết hợp xông hơi, rửa mũi thảo dược.

Tái khám: Đánh giá hiệu quả sau mỗi liệu trình. Có thể thực hiện thêm các đợt cấy chỉ dựa trên tình trạng hồi phục của người bệnh.

Ưu điểm khi chữa viêm mũi dị ứng bằng phương pháp cấy chỉ

• Hiệu quả trong kiểm soát triệu chứng: Cấy chỉ đem lại cải thiện đáng kể trong việc giảm các biểu hiện lâm sàng như hắt hơi, chảy nước mũi, nghẹt mũi, ngứa mũi, và đau đầu. Bên cạnh đó, phương pháp này còn giúp giảm tần suất tái phát các đợt viêm mũi dị ứng cấp tính. 
• Tính an toàn cao, ít tác dụng phụ: Chỉ tự tiêu (catgut) được sử dụng trong cấy chỉ có tính tương thích sinh học tốt. Khi được đưa vào cơ thể, chỉ sẽ kích hoạt phản ứng tại chỗ lành tính và tự tiêu hủy theo thời gian. Nếu quy trình được thực hiện đảm bảo vô trùng và kỹ thuật chính xác, nguy cơ tác dụng phụ là rất thấp.
• Điều hòa cơ chế miễn dịch: Cấy chỉ tác động đến các huyệt đạo đặc hiệu, giúp cân bằng hoạt động của hệ thống miễn dịch. Phương pháp này hỗ trợ giảm sự giải phóng quá mức các chất trung gian hóa học gây viêm và dị ứng, góp phần ngăn ngừa tái phát lâu dài.
• Cải thiện vi tuần hoàn và giảm đau: Kích thích huyệt đạo bằng cấy chỉ giúp giãn mạch, tăng cường lưu thông máu tại vùng mũi xoang. Điều này hỗ trợ giảm tình trạng phù nề, viêm nhiễm, đồng thời có tác dụng giảm đau trong các trường hợp viêm mũi dị ứng gây đau đầu, đau vùng mặt.

Lưu ý: Mức độ hiệu quả của cấy chỉ có thể khác nhau giữa các cá nhân. Bên cạnh đó, cấy chỉ được xem là phương pháp điều trị hỗ trợ, cần kết hợp với việc tìm ra căn nguyên dị ứng và xây dựng phác đồ điều trị tổng thể cho người mắc viêm mũi dị ứng.

Ai nên thực hiện cấy chỉ chữa viêm mũi dị ứng

Cấy chỉ là một phương pháp điều trị hiệu quả và tương đối an toàn cho bệnh viêm mũi dị ứng. Tuy vậy, không phải mọi người đều thích hợp để thực hiện phương pháp này.

Dưới đây là những đối tượng được khuyến khích sử dụng cấy chỉ chữa viêm mũi dị ứng:

• Người bị viêm mũi dị ứng theo mùa hoặc quanh năm, các triệu chứng tái phát thường xuyên: Cấy chỉ đặc biệt hiệu quả trong việc giảm thiểu các triệu chứng khó chịu do viêm mũi dị ứng như nghẹt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, ngứa mũi, đau đầu…
• Người mong muốn có phương pháp điều trị an toàn, kết hợp lâu dài với thuốc hoặc các biện pháp khác: Cấy chỉ sử dụng chỉ tự tiêu, ít xâm lấn, ít tác dụng phụ, an toàn cho cơ thể. Phương pháp này có thể được kết hợp hiệu quả với các biện pháp điều trị khác như sử dụng thuốc Tây y, xông hơi, rửa mũi… để tối ưu hóa hiệu quả và giảm nguy cơ tái phát.
• Người không đáp ứng tốt với thuốc Tây y hoặc dị ứng thuốc: Một số trường hợp bệnh nhân không đáp ứng tốt với thuốc Tây y hoặc dị ứng với các thành phần thuốc. Cấy chỉ có thể là giải pháp thay thế hiệu quả và an toàn trong trường hợp này.
• Trẻ em trên 6 tuổi: Cấy chỉ có thể được áp dụng cho trẻ em trên 6 tuổi bị viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên, cần lưu ý lựa chọn cơ sở uy tín, bác sĩ tay nghề cao để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho trẻ.

Cần tuyệt đối tránh cấy chỉ cho các đối tượng sau:

• Phụ nữ mang thai.
• Người có các bệnh lý cấp tính như tim mạch, huyết áp, rối loạn đông máu…
• Người có da liễu nhạy cảm, dễ bị nhiễm trùng, có tổn thương da tại vị trí cấy chỉ.

Trước khi thực hiện cấy chỉ, bệnh nhân cần được thăm khám kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa để xác định tình trạng bệnh lý và đảm bảo đủ điều kiện sức khỏe để tiến hành thủ thuật.

Một số lưu ý trong quá trình chuẩn bị cấy chỉ chữa viêm mũi dị ứng

• Lựa chọn cơ sở uy tín: Đây là yếu tố tiên quyết ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị và an toàn cho người bệnh. Nên lựa chọn các cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực châm cứu, cấy chỉ. Phòng khám hoặc bệnh viện cần đảm bảo điều kiện vệ sinh, vô trùng an toàn, trang thiết bị hiện đại để thực hiện thủ thuật.
• Thông báo tiền sử bệnh lý: Trước khi cấy chỉ, người bệnh cần thông báo đầy đủ cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe hiện tại, tiền sử bệnh lý, dị ứng thuốc, các loại thuốc đang sử dụng. Việc cung cấp thông tin chính xác giúp bác sĩ đưa ra chỉ định phù hợp, tránh những tương tác thuốc hay biến chứng không mong muốn.
• Chuẩn bị sức khỏe tốt: Người bệnh nên nghỉ ngơi đầy đủ, ăn uống hợp lý để tăng cường sức đề kháng trước khi cấy chỉ.
• Tránh các chất kích thích: Trong vòng 24 giờ trước và sau khi cấy chỉ, người bệnh cần kiêng cữ các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê, thức ăn cay nóng,… để tránh ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị và gây ra các tác dụng phụ.
• Vệ sinh mũi họng: Nên vệ sinh mũi họng thường xuyên bằng nước muối sinh lý để giữ cho niêm mạc mũi sạch sẽ, thông thoáng. Tránh khói bụi, ô nhiễm môi trường và các tác nhân dị ứng có thể làm nặng thêm tình trạng viêm mũi.

• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Sau khi cấy chỉ, người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về việc chăm sóc tại nhà, chế độ ăn uống, sinh hoạt.
• Theo dõi và tái khám định kỳ: Cần theo dõi tình trạng sức khỏe sau khi cấy chỉ và tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để đánh giá hiệu quả điều trị, điều chỉnh phác đồ nếu cần thiết.

Bài viết đã chia sẻ thông tin chi tiết phương pháp cấy chỉ chữa viêm mũi dị ứng. Từ định nghĩa đến cơ chế tác động, quy trình thực hiện và cách chăm sóc hiệu quả nhất sau khi thực hiện phương pháp này. Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp bạn và các nhà điều trị đưa ra quyết định thông minh và tối ưu nhất để thực hiện phương pháp.