Khô Khớp Gối

Khô khớp gối khiến cho việc đi lại, đứng ngồi bị ảnh hưởng. Nếu bệnh trở nặng có thể còn làm bạn tạm thời không thể tự di chuyển. Do vậy, hiểu về bệnh để phòng tránh, nhận biết sớm các dấu hiệu và điều trị là rất cần thiết. Bài viết sau sẽ giải đáp thông tin liên quan đến bệnh khô xương khớp và hướng khắc phục.

Khô khớp gối là gì?

Khô khớp gối là tình trạng khi vận động, đi lại, ở trong khớp phát ra tiếng kêu lục khục. Đây là biểu hiện điển hình cho thấy có bệnh lý ở xương, khớp gối đang hình thành. Người bệnh vì thế đi lại khó khăn, thậm chí khả năng đứng lên ngồi xuống cũng bị ảnh hưởng. Nếu bệnh kéo dài mà không được điều trị sẽ gây teo cơ, bại liệt.

Một khảo sát tại bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết hàng ngày có tới hàng trăm bệnh nhân mắc chứng bệnh này đến khám và điều trị. Trong số đó gồm cả nam, nữ, người già, thanh niên bị khô khớp gối. Nó cho thấy mức độ phổ biến khá lớn của bệnh. Vậy vì sao khô khớp gối lại gây ra bệnh?

Khớp gối được cấu tạo bởi xương, lớp sụn bao quanh đầu xương và phần cấu trúc mềm. Trong cấu trúc mềm lại chứa dây chằng, phần gân, cơ và bao khớp.

Bao khớp được hình thành bởi 2 phần là các sợi collagen ở phía ngoài, dây thần kinh cảm giác và ở trong gồm mạch máu, sợi đàn hồi và tế bào tiết dịch.

Dịch khớp được tiết ra từ bao khớp sẽ giúp hạn chế ma sát và hỗ trợ chuyển động trơn tru hơn. Nó đồng thời nuôi dưỡng khớp và bảo vệ chúng khỏi những tổn thương. Nếu tế bào tiết dịch giảm hoặc ngừng hoạt động, dịch tiết ra không đủ thì người bệnh sẽ bị khô dịch khớp gối hay khô khớp gối.

Tình trạng này xảy ra càng lâu thì khi chuyển động khớp gối càng kêu to, lớp sụn bị bào mòn khiến đầu khớp va vào nhau gây đau nhức. Đó là lý do nhiều người bị khô khớp, trong đó một phần nhiều là người lớn trên 60 tuổi bị thoái hóa khớp. Phần còn lại là những thanh niên làm văn phòng, chơi thể thao…

Đáng chú ý, các chuyên gia nhận định số người trẻ bị khô khớp gối đang có xu hướng tăng. Do biểu hiện bệnh lúc đầu không rõ ràng nên nhiều người phát hiện muộn. Việc chữa trị vì thế cũng chậm lại và dẫn đến nhiều trường hợp bị biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, Dù là lớp trẻ hay người già đều cần nhận biết sớm các nguyên nhân để có hướng xử lý sớm.

Nguyên nhân khô khớp gối

Khô khớp gối cũng giống như nhiều tình trạng bị khô ở khớp khác, chủ yếu do các nguyên nhân sau:

• Tổn thương xương dưới sụn: Hoạt động của khớp kém trơn tru, dịch khớp suy giảm, đầu xương bị cọ xát với nhau làm tổn thương. Hiện tượng xảy ra do: Bị chấn thương, thoái hóa khớp hoặc có ổ viêm ở khớp.

• Giảm tiết dịch khớp: Đây là quá trình lão hóa tự nhiên gây ra nhiều vấn đề ở xương, gồm cả khô khớp. Dịch khớp tiết ra ít hơn khiến sụn không được bôi trơn đủ, người bệnh đau khi vận động.
• Mất cân bằng dinh dưỡng: Nếu trong chế độ ăn hàng ngày bạn không cung cấp đủ các vi khoáng như canxi, sắt và các vitamin, collagen… thì mật độ xương sẽ giảm. Từ đó sụn khớp dễ tổn thương, bệnh ở xương tăng lên. Bên cạnh đó, việc sử dụng chất kích thích cũng gây ra hệ quả này và làm khớp bị khô.
• Ảnh hưởng của thuốc Tây: Sử dụng thuốc Tây cũng có thể làm khô khớp gối nếu dùng sai cách.
  Ngoài ra, khi vận động quá mức, ngồi, đứng sai tư thế, thừa cân cũng khiến khớp chịu áp lực lớn. Điều này về lâu dài sẽ làm gia tăng tổn thương, khiếp xương yếu đi và dịch khớp giảm.
• Lười vận động: Những người lười vận động cũng không tránh khỏi nguy cơ của bệnh. Nó làm hệ xương lỏng lẻo, yếu ớt. Theo thời gian sẽ giảm chức năng vận động, dịch tiết ra ít hơn khiến khớp bị khô, căng cứng.

Có thể thấy các tổn thương ở sụn và xương dưới sụn sẽ ảnh hưởng đến khớp, gây khô. Cần nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh để điều trị, tái tạo, phục hồi những bộ phận bị tổn thương này.

Dấu hiệu khô khớp gối

Bệnh khô khớp gối do nhiều yếu tố tác động nhưng lúc đầu không biểu hiện rõ ràng. Nếu để ý, người bệnh có thể phát hiện một số tín hiệu của bệnh như sau:

• Khô khớp đầu gối khiến bạn bị đau nhức, nhất là khi đổi tư thế đột ngột.
• Việc đứng lên, ngồi xuống hoặc đi bộ, đạp xe quá nhiều sẽ làm tăng cảm giác đau mỏi.
• Biểu hiện đau ban đầu thường kèm theo nhức và âm ỉ, không quá dữ dội. Cảm giác đau nhiều hơn lúc nửa đêm, có thể làm bạn mất giấc.
• Khi di động với tốc độ cao thường dễ bị co cứng cơ và khớp.
• Trong quá trình vận động người bệnh thường nghe thấy tiếng lục khục hay lạo xạo phát ra từ khớp gối.
• Khớp gối căng cứng, khó co và duỗi khi mới ngủ dậy. Biểu hiện này cũng xuất hiện khi thay đổi thời tiết (mưa hoặc rét).
• Người bệnh leo lên, xuống cầu thang bộ khó khăn, việc gấp gối bị trục trặc.

Nếu những biểu hiện trên càng rõ ràng thì có nghĩa là bệnh đã nặng. Có thể bạn đang phải đối mặt với những nguy cơ biến chứng, bệnh trở thành mãn tính. Hoặc nguy hiểm hơn nữa.

Khô khớp gối nguy hiểm không, khi nào cần khám?

Những ảnh hưởng trong việc di chuyển nêu trên cho thấy đây là tình trạng bệnh khá ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, chưa dừng lại ở đó, bị khô khớp gối còn gây biến chứng nguy hiểm.

• Nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, xương khớp sẽ bị tổn thương nghiêm trọng. Nó gây teo cơ, biến dạng ở khớp, khiến chân bị cong vẹo.
• Người bệnh đi lại khó khăn, tập tễnh như bị dị tật.
• Ở mức độ cao hơn, bệnh có thể khiến bạn bị liệt (cứng) khớp gối tạm thời hoặc vĩnh viễn. Do đó 1 hoặc cả 2 chân mãi mãi không thể tự cử động được.

Khi nào cần thăm khám?

Mọi vấn đề về xương, bao gồm cả khô khớp gối đều là “tín hiệu ngầm của cơ thể” nhắc bạn cần đi khám bác sĩ. Đừng đợi đến khi không thể di chuyển mới đi khám. Ngay khi không thể đi lại bình thường, bạn cần được bác sĩ kiểm tra và tư vấn.

Tại các bệnh viện có chuyên khoa về xương, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra, chụp chiếu để chẩn đoán khô khớp gối. Theo đó người bệnh sẽ liệt kê biểu hiện, làm một số xét nghiệm, kiểm tra để tìm ra nguyên nhân. Bác sĩ cũng yêu cầu thực hiện một vài xét nghiệm như chụp MRI, X-quang… để có căn cứ đầy đủ đưa ra phác đồ điều trị.

Cách trị khô khớp gối

Chữa trị khô khớp gối càng tiến hành sớm thì càng có nhiều cách. Người bệnh có thể loại bỏ nguyên nhân bằng mẹo dân gian, thuốc Đông hoặc Tây y đều được.

Cần chú ý rằng việc lạm dụng thuốc Tây trị khô cứng khớp gối tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Một nghiên cứu trên tạp chí Oxford cho hay có đến 60% người bệnh ở Mỹ tự ý dùng thuốc không theo chỉ dẫn của bác sĩ. Còn ở Việt Nam, thống kê tại bệnh viện Bạch Mai cũng cho biết chỉ số này lên đến 75%. Nhiều người trong số họ đã phải đối mặt với những rủi ro, biến chứng nguy hiểm.

Vậy đâu mới là cách khắc phục hiện tượng khô khớp gối an toàn, hiệu quả? Các chuyên gia nhấn mạnh rằng cần tập trung khôi phục chức năng sụn, xương dưới sụn. Có như vậy mới làm giảm nguy cơ bị khô khớp và các vấn đề khác ở xương.

Các cách chữa Tây y

Y học hiện đại ngày nay có rất nhiều phương pháp xử lý bệnh ở xương khớp như khô khớp gối. Có thể kể đến:

Biện pháp dùng dưỡng chất sinh học giảm khô khớp gối

Đây là thành quả của ngành sinh học phân tử. Các nhà khoa học Mỹ đã phát triển tinh chất Peptan để hỗ trợ bảo vệ sụn và xương dưới sụn. Từ đó làm chậm quá trình thoái hóa khớp, bảo vệ chức năng vận động. Cách làm này phù hợp nhất cho người cao tuổi bị khô khớp.

Thực nghiệm sau 8 ngày sử dụng cho thấy Peptan sẽ giúp:

• Làm tăng hàm lượng Collagen lên đến 3,2 lần.
• Tăng lượng Aggrecan – thành phần cấu tạo nên dịch khớp tới 3,6 lần.
• Ngoài ra nó còn thúc đẩy hoạt động của tế bào tạo xương.
• Giảm sự bào mòn ở xương, từ đó tăng độ bền cho xương dưới sụn.

Chất này hiện đã được kết hợp với tinh chất UC II – Collagen Type 2 sử dụng trong điều trị bệnh ở khớp gối như khô khớp, trị viêm…

Sử dụng thuốc kê đơn

Mặc dù có tác dụng rất tốt và ít gây tác dụng phụ nhưng chế phẩm sinh học rất đắt đỏ. Vì vậy đa phần người Việt vẫn được chỉ định dùng thuốc kê đơn. Tùy vào mức độ khô khớp mà bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị cụ thể. Trong đó thường dùng:

• Thuốc giảm đau kháng viêm: Không chỉ đem lại hiệu quả giảm sưng viêm, xoa dịu cơn đau, nhóm dược phẩm này cũng làm tăng tiết dịch nhờn, giúp khớp bớt khô. Tuy nhiên, người bệnh không nên dùng quá liều vì thuốc có thể gây hệ lụy nguy hiểm.
• Thuốc tiêm Hyaluronic axit: Đây là dược phẩm bổ sung chất nhờn cho khớp. Nó giúp làm giảm khô, bớt ma sát ở đầu xương, từ đó làm chuyển động ở khớp trơn tru hơn. Cảm giác đau do vậy cũng được loại bỏ. Tuy nhiên, vì thuốc tiêm chỉ tồn tại trong khớp một thời gian ngắn nên người bệnh phải tiến hành bổ sung nhiều lần.

Việc tiêm thuốc, kê đơn phải do bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm trực tiếp thực hiện. Sai sót trong khi tiêm, uống thuốc có thể gây nhiễm trùng, thậm chí làm teo cơ, rất nguy hiểm.

Vật lý trị liệu

Song song với quá trình điều trị, người bệnh được khuyến cáo nên tiến hành vật lý trị liệu. Đây là những bài tập được xây dựng riêng cho từng bệnh nhân và được bác sĩ hướng dẫn cụ thể. Nó nhằm làm tăng sức mạnh và độ dẻo dai ở khớp xương. Từ đó điều tiết dịch khớp, giảm khô từ bên trong.

Phẫu thuật trị khô khớp

Với những trường hợp nghiêm trọng như thoái hóa khớp xương, sụn bị bào mòn, người bệnh cần được phẫu thuật để phục hồi khớp.

Biện pháp này nhằm nắn chỉnh, ghép sụn để phục hồi chức năng ở đầu gối. Bác sĩ cần sử dụng nhiều công nghệ tiên tiến để đảm bảo quá trình phẫu thuật diễn ra thuận lợi. Sau khi tiến hành ít để lại rủi ro nhất cho người bệnh.

[pr_middle_post]

Chữa khô khớp gối tại nhà

Trị khô khớp gối tại nhà thường sử dụng những mẹo trong dân gian. Theo đó, người bệnh có thể tìm kiếm một số dược liệu có khả năng chống viêm, giảm ma sát và hỗ trợ tăng tiết dịch khớp để sử dụng.

Dùng ngải cứu chữa khô khớp gối đơn giản theo dân gian

Lá ngải được dân gian cho là có khả năng điều hòa lưu thông khí huyết, giảm đau nhức rất tốt. Các nghiên cứu y khoa đã tìm ra nhiều axit amin không chỉ hỗ trợ giảm đau mà còn làm chậm quá trình lão hóa. Nhờ đó có thể thấy ngải cứu sẽ góp phần giúp cân bằng và hạn chế nguy cơ giảm dịch ở khớp, ngừa khô cứng khớp gối.

Cách thực hiện:

• Để dùng ngải cứu trị khô khớp, bạn chuẩn bị 300g lá ngải tươi và 2 thìa mật ong tự nhiên.
• Đem rửa sạch lá ngải, giã nát lấy nước cốt rồi pha với mật ong để uống.
• Nên tiến hành cách này đều đặn ngày 2 lần để uống sau bữa ăn sáng và tối.

Dùng dây đau xương

Dây đau xương không còn xa lạ gì với người dân ở các vùng núi. Trong nhiều tài liệu y học cổ truyền của các dân tốc đã ghi nhận đây là thuốc mạnh gân cốt, trị đau cứng khớp ở nhiều nơi, gồm cả gối. Y học đã phân tích và tìm ra một lượng lớn chất alkaloid giúp kháng viêm, giảm đau. Ngoài ra trong đó còn chứa Dinorditerpen Glucosid bảo vệ lớp trong của bao khớp. Nhờ vậy mà nó đem lại hiệu quả trị bệnh khô khớp gối rất tốt.

Cách thực hiện:

• Bạn cần có 1 nắm lá dây đau xương và rượu gạo (khoảng 1 lít).
• Đem rửa sạch thảo dược này sau đó để róc nước và giã nát.
• Khuấy đều trong rượu rồi lọc lấy nước để uống.
• Phần bã sẽ tận dụng bọc vào lớp vải mềm để đắp lên đầu gối.

Chữa bằng lá chó đẻ

Lá cây chó đẻ hay còn gọi là diệp hạ châu được Đông y và dân gian dùng nhiều trong các bài thuốc trị đau ở xương khớp như là khô dịch khớp gối. Theo đó nó có tác dụng giải độc, sát trùng và làm giảm cơn đau, tê bì.

Cách thực hiện:

• Người bệnh lấy khoảng 30g lá chó đẻ và 1 lít rượu gạo còn nóng để làm thuốc.
• Đem lá chó đẻ đi rửa sạch rồi cho vào nồi, đổ rượu vào và đun lên.
• Cho hỗn hợp này vào khăn sạch để chườm trực tiếp vào phần gối bị đau.

Ngoài các cách nêu trên, dân gian còn sử dụng nhiều thảo dược khác để cải thiện tình trạng này theo nhiều cách. Chẳng hạn như dùng lá lốt, gừng, cỏ lài, đỗ đen, nghệ, cây gối hạc,… Với các mẹo dân gian này, người bệnh cần áp dụng nhiều ngày liên tục và theo dõi biểu hiện bệnh. Nếu tình trạng đau nhức giảm, khi đi lại không thấy tiếng kêu, hiện tượng co cứng cơ, khớp không còn thì thuốc có hiệu quả.

Chữa bằng Đông y

Nếu việc điều trị bằng mẹo dân gian không hiệu quả, bạn nên kết hợp nhiều loại thuốc để tăng tính khả dụng. Các thầy thuốc Đông y đã nghiên cứu và chỉ ra một vài công thức trị bệnh này như sau:

Bài thuốc số 1

Bài thuốc này sử dụng nguyên dược liệu chính nhất là cây thiên niên kiện. Nó có tác dụng bồi bổ gân cốt, chống viêm, giảm đau ở gối rất tốt.

• Bạn sử dụng 10g thiên niên kiện cùng lượng tương ứng ngải cứu, thương nhĩ tử.
• Thêm 40g rễ cỏ xước và 20g hy thiêm cùng lượng tương đương thổ phục linh.
• Đem thái mỏng một số nguyên liệu cần thiết để sắc với 1 lít nước.
• Cho tất cả vào đun nhỏ lửa đẻ nước cạn đi 2/3 rồi chắt ra uống ấm sau các bữa ăn trong ngày.

Bài thuốc số 2

Với bài thuốc này, vị thuốc chủ đạo được nhắc đến là cây huyết đằng. Mặc dù có vị đắng chát nhưng lại giúp hóa giải tình trạng tê dại gân cốt, giảm đau nhức. Đồng thời hỗ trợ hoạt huyết, giải đọc, giúp người bệnh di chuyển dễ dàng hơn.

• Bạn sử dụng 30g huyết đằng kết hợp với 20g các vị cốt toái bổ, cẩu tích, ngưu tất.
• Thêm 6g thiên niên kiện và 4g bạch chỉ vào để gia tăng công dụng.
• Đem số thuốc này đi rửa rồi bỏ vào ấm đất sắc lấy nước cô đặc uống trong ngày.
• Lưu ý: Thuốc này không dùng được cho phụ nữ đang nuôi con bú hoặc mang bầu. Người bệnh không nên uống liên tục quá dài ngày vì nó có thể gây táo bón, khô họng.

Khi sử dụng các bài thuốc này người bệnh cần kiên trì sắc uống mỗi ngày 1 thang cho đến khi biểu hiện bệnh giảm hẳn. Nhằm giảm tác dụng phụ của thuốc, bạn có thể duy trì khoảng 7 ngày liên tục rồi dừng lại. Sau vài ngày lại tiếp tục sắc uống.

Bài thuốc Nhất nam cốt vương thang trị khô khớp gối

Một trong những bài thuốc Đông y nữa được nhắc đến và nghiên cứu, gia giảm là Nhất nam cốt vương thang. Với công dụng chính là điều trị thoái hóa khớp, thuốc có chứa nhiều thành phần giúp bảo vệ sụn và xương dưới sụn, ngăn ngừa giảm tiết hoạt dịch khớp. Nhờ đó đẩy lùi nguy cơ khô khớp gối.

Trong bài thuốc này có sử dụng đến các vị:

• Bồ công anh: Giảm đau và chống viêm, điều hòa dịch khớp gối.
• Kim ngân hoa: Sát trùng, giải độc, ngừa thoái hóa các bộ phận cấu thành khớp gối.
• Hoa hồng: Chứa nhiều hoạt chất giúp tăng khả năng bôi trơn, đẩy mạnh hoạt động của dịch khớp, giúp quá trình vận động trơn tru hơn.
• Độc hoạt: Làm giảm đau nhức và bảo vệ khớp khỏi sự tấn công của hàn khí.
• Phòng phong, ngưu tất, cẩu tích: Đây là những dược liệu bồi bổ cho cơ thể, giúp tăng khả năng hoạt huyết, làm dịu cơn đau nhanh chóng.

Nhất nam cốt vương thang đã được bào chế thành 3 bài thuốc nhỏ, phù hợp cho nhiều đối tượng. Người bệnh không mất nhiều thời gian sắc uống mà vẫn có thể điều trị khỏi khô khớp một cách an toàn, hiệu quả.

Phòng ngừa bệnh hiệu quả

Khô khớp gối xuất hiện âm thầm và có diễn tiến lặng lẽ, chúng ta thường chỉ phát hiện khi bệnh đã nặng. Vì vậy, cách tốt nhất là cần phòng ngừa, điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống để giảm nguy cơ mắc bệnh. Theo đó bạn nên:

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng tốt cho xương bằng cách cung cấp thực phẩm sạch giàu canxi, Omega 3, magie, kali… Đồng thời bổ sung hoặc kích thích cơ thể sản sinh collagen tái tạo sụn và xương dưới sụn.
• Bổ sung sữa và các nguồn thực phẩm giàu vitamin D khác để cải thiện chất lượng xương.
• Dùng gạo lứt, yến mạch để ngăn ngừa lão hóa, hạn chế quá trình hủy hoại sụn khớp.
• Không nên ăn thức ăn dư đạm, thừa axit, dung nạp chất kích thích làm xương khớp yếu đi.
• Dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý sau khi vận động để sụn, dịch khớp được tái tạo. Tốt nhất nên dừng hoặc chỉ vận động nhẹ nhàng khi khớp gối bị đau, kêu rắc rắc.
• Hạn chế vận động không có nghĩa là ngồi một chỗ, hàng ngày nên tập thể dục phù hợp với sức của bạn. Có như vậy chức năng của khớp xương mới được củng cố. Bạn nên chạy bộ, đi xe đạp hoặc tập những động tác yoga tốt cho xương.
• Thay đổi các thói quen xấu như ngồi xổm, bưng bê nặng, lên xuống cầu thang bộ nhiều, bẻ gối…
• Trong khi làm việc ở 1 tư thế, nên vươn người, co duỗi chân sau mỗi 45 phút để hỗ trợ bôi trơn cho khớp.
• Giữ ấm cho cơ thể khi thời tiết lạnh, tránh để đầu gối tiếp xúc quá lâu với nhiệt độ thấp.
• Không vận động quá mạnh, bước quá xa hoặc sải chân quá rộng làm khớp gối bị giãn.
• Giữ cân nặng vừa đủ, tránh để mắc bệnh béo phì khiến khớp chịu áp lực nặng, tăng nguy cơ khô dịch khớp.
• Khi có biểu hiện đau kéo dài hoặc sưng đỏ ở gối kèm theo sốt hoặc dấu hiệu bệnh khiến bạn khó chịu, cần đến gặp bác sĩ để trị liệu ngay.

Khô khớp gối là dấu hiệu điển hình của không ít bệnh ở xương. Dấu hiệu nhận biết của nó lại không thực sự rõ ràng, bạn phải thật sự để ý mới thấy được. Vì vậy, việc hiểu biết về bệnh để phòng ngừa, phát hiện và điều trị sớm là rất cần thiết. Chúng ta cần cập nhật thông tin thường xuyên để bảo vệ xương khớp tốt nhất.