Tiền Mãn Kinh

Tiền mãn kinh là gì?

Tiền mãn kinh (perimenopause) là thuật ngữ chỉ giai đoạn chuyển tiếp trước khi mãn kinh, đánh dấu cột mốc chị em không còn khả năng sinh sản. Lúc này, các hoạt động của buồng trứng giảm, kinh nguyệt mất hoặc không đều.

Giai đoạn này thường kéo dài từ 2 - 5 năm, một số trường hợp lâu hơn có thể đến 10 năm. Tình trạng này sẽ kết thúc và bước vào giai đoạn mãn kinh khi chị em hết kinh hoàn toàn trên 12 tháng liên tục.

Thông thường, độ tuổi tiền mãn kinh phổ biến là từ 40 - 55 tuổi. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp chị em sau độ tuổi 30 đã gặp tình trạng này kèm theo nhiều triệu chứng khó chịu.

Triệu chứng tiền mãn kinh

Ở mỗi chị em, các dấu hiệu tiền mãn kinh xuất hiện là không giống nhau. Có người có triệu chứng rõ rệt, kết thúc nhanh, có người các triệu chứng lại kéo dài và gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống. Dưới đây là một số biểu hiện điển hình giúp chị em phát hiện:

• Rối loạn kinh nguyệt: Đây là triệu chứng điển hình và dễ nhận biết. Nữ giới khi bước vào giai đoạn này, kinh nguyệt thường không đều, không xác định thời gian rụng trứng, chu kỳ kinh nguyệt ngắn hoặc dài hơn bình thường, lượng máu thay đổi, thậm chí là mất kinh ở một vài chu kỳ.
• Nóng, bốc hỏa trong người: Có gần 70% phụ nữ ở thời kỳ tiền mãn kinh gặp tình trạng bốc hỏa, nóng phừng phừng người. Đồng thời, có thể bị đổ mồ hôi liên tục trong thời gian ngắn. Có số ít trường hợp sau khi bốc hỏa, người cảm thấy ớn lạnh và mệt mỏi. Tình trạng này có thể chỉ diễn ra vài tháng nhưng cũng có thể lên đến vài năm.
• Rối loạn giấc ngủ: Hiện tượng bốc hỏa, đổ mồ hôi nhiều ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ. Có người bị khó ngủ, ngủ không sâu giấc, có người bị mất ngủ hoàn toàn gây mệt mỏi, khó chịu.
• Rối loạn cảm xúc: Dễ cáu gắt, thường rơi vào trạng thái mệt mỏi, căng thẳng, suy nghĩ nhiều.
• Suy giảm ham muốn tình dục: Do lượng hormone trong cơ thể giảm, ham muốn tình dục của chị em trong giai đoạn này cũng vì thế giảm theo. Trong mỗi cuộc yêu, chị em khó đạt được khoái cảm, thậm chí là đau rát.
• Lão hóa bên ngoài: Tình trạng da xệ, thâm nám, khô xơ,... dần xuất hiện khiến ngoại hình của chị em bị “xuống cấp” hơn.

Nếu gặp một trong những dấu hiệu nêu trên, chị em cần cảnh giác về thời kỳ tiền mãn kinh của mình bắt đầu xảy ra. Nếu triệu chứng nặng, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống cần có biện pháp can thiệp để cải thiện sớm.

Nguyên nhân dẫn đến tiền mãn kinh

Theo các chuyên gia, có nhiều yếu tố khác nhau tác động đến quá trình tiền mãn kinh ở nữ giới, khiến nó xảy ra sớm hơn bất thường. Có thể kể đến như:

• Nồng độ cholesterol thay đổi: Nội tiết tố nữ trong cơ thể thay đổi khiến cho cholesterol xấu ở trong máu tăng cao, lương cholesterol tốt lại có xu hướng giảm. Từ đây, nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cũng gia tăng theo.
• Do di truyền: Theo khảo sát, những người phụ nữ có người trong gia đình như bà, mẹ tiền mãn kinh ở độ tuổi sớm cũng có khả năng cao lặp lại như vậy.
• Do lối sống: Chị em lười vận động, lười tiếp xúc với ánh sáng mặt trời cũng có khả năng bị sớm hơn so với những người bình thường.
• Mắc các bệnh tự miễn: Phụ nữ mắc các bệnh về tuyến giáp, bệnh viêm khớp dạng thấp,... do hệ thống miễn dịch nhầm lẫn, tấn công vào các cơ quan trong cơ thể, làm giảm hoạt động của buồng trứng.
• Hút thuốc lá: Thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý khác nhau. Với chị em phụ nữ, nó có thể gây tiền mãn kinh sớm bởi khả năng làm suy giảm lượng hormone estrogen của nữ giới.
• Hóa trị, xạ trị: Những người bị ung thư phải thực hiện hóa trị, xạ trị dễ gây suy buồng trứng sớm.

Tiền mãn kinh ảnh hưởng đến sức khỏe nữ giới như thế nào?

Như đã đề cập, thực tế có nhiều chị em bước vào thời kỳ tiền mãn kinh một cách nhẹ nhàng. Ngược lại, nhiều người lại phải chịu những tác động nặng nề từ các triệu chứng của giai đoạn này, gây ảnh hưởng sức khỏe. Cụ thể:

Suy giảm trí nhớ

Nồng độ estrogen trong cơ thể nữ giới liên quan trực tiếp đến hệ thần kinh, điều phối hoạt động chuyển hóa của não bộ. Khi nội tiết tố nữ này suy giảm, kéo theo tình trạng chuyển hóa kém, tăng chất độc và làm giảm hoạt động não bộ. Từ đây, xuất hiện tình trạng suy giảm trí nhớ ở nữ giới giai đoạn tiền mãn kinh.

Mất xương, loãng xương

Sự thiếu hụt estrogen khiến cho mật động xương bị suy giảm. Hiện tượng này xuất phát từ việc chu kỳ kinh nguyệt không đều khi bị mãn kinh.

Estrogen có nhiệm vụ ngăn chặn chuyển hóa xương, ổn định số lượng xương và tăng tuổi thọ của tế bào tủy xương. Khi sự suy giảm của nồng độ estrogen xảy ra trong thời kỳ tiền mãn kinh, mật độ xương cũng vì thế giảm theo. Như vậy, xương mất đi sự liên kết và độ bền vững, gây ra tình trạng mất xương, loãng xương.

Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch

Estrogen suy giảm có thể làm tăng LDL Cholesterol và giảm HDL cholesterol, gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch như mỡ máu cao, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch.

Ngoài các ảnh hưởng nêu trên, chị em thời kỳ tiền mãn kinh còn có nguy cơ xuất hiện các khối u lành tính, ác tính, rối loạn lipid máu, đái tháo đường,...

Phương pháp chẩn đoán tiền mãn kinh sớm

Hiện nay, để chẩn đoán và xác định chính xác xem mình có đang bị tiền mãn kinh sớm hay không, chị em có thể thực hiện một số các xét nghiệm sau:

• Kiểm tra nồng độ hormone estrogen
• Hormone kích thích nang trứng: Khi nồng độ này >39 mlU/ml và kinh nguyệt thất thường.
• Hormone kích thích tuyến giáp: Tuyến giáp hoạt động kém, mức hormone cao.
• Hình ảnh siêu âm tử cung bị teo nhỏ.
• Kết quả sinh thiết niêm mạc tử cung.

Chị em phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh cần chú ý

Khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, chị em phụ nữ cần chú ý một số điều sau:

• Cần đến cơ sở y tế uy tín để khám ngay khi có các triệu chứng xuất hiện.
• Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, khoa học, bổ sung nhiều omega-3, vitamin, chất xơ,...
• Hạn chế ăn đồ cay nóng, đồ đóng gói sẵn.
• Luôn giữ tinh thần thoải mái, lạc quan.
• Tập thể dục thể thao thường xuyên để tăng sức đề kháng.
• Tạo thói quen khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện các bệnh lý và có biện pháp điều trị kịp thời.

Cách khắc phục tình trạng tiền mãn kinh sớm

Tiền mãn kinh là quá trình diễn ra tự nhiên nên không thể ngăn chặn hoặc điều trị. Tuy nhiên, với những trường hợp bị sớm và các triệu chứng quá nặng, gây ảnh hưởng sức khỏe, tinh thần, chị em hoàn toàn có thể can thiệp bằng một vài cách dưới đây: