Tinh trùng đông đặc là gì, có ảnh hưởng đến khả năng có con của nam giới không? Cần để ý đến những bất thường của tinh dịch vì chúng nói lên sức khỏe sinh sản của bạn. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ các vấn đề về trạng thái đông đặc trong tinh dịch.
Tinh trùng đông đặc là gì?
Tinh trùng đông đặc là cách gọi theo thói quen của nhiều người. Thực chất đây là hiện tượng tinh dịch kết lại như thạch, bên trong có chứa tinh trùng. Tuy nhiên, mắt thường chúng ta không thấy được chúng.
Thông thường, tinh dịch do mào tinh hoàn tiết ra có dạng sệt sệt, màu trong trắng như sữa. Sau khoảng nửa tiếng thì chúng chuyển thành chất lỏng, hơi nhớt.
Tuy nhiên, ở một số người bị tinh trùng yếu, tinh dịch sau khi phóng ra không hóa lỏng mà trong như thạch, đông đặc lại. Biểu hiện này cho thấy bộ phận sinh dục đang có vấn đề, bệnh tinh trùng hình thành.
Dấu hiệu nhận biết tinh dịch bị đông đặc
Ở người khỏe mạnh, tinh dịch sau khi phóng ra có màu trắng hơi đục như sữa. Dịch này có dạng sệt, sau một thời gian thì hóa lỏng. Nếu tinh dịch bị đông đặc lại thì có thể cơ quan sinh sản đang bị bệnh. Tinh dịch đông đặc thường đi kèm với các triệu chứng sau đây:
- Khó xuất tinh, khi xuất bị đau tinh hoàn, khiến nam giới ngại “yêu”.
- Có thể có máu trong tinh dịch.
- Dính đặc lại nhiều hơn những phần tinh dịch bình thường.
- Tinh dịch hóa lỏng một phần hoặc đông đặc hoàn toàn khiến tinh trùng khó bơi đi gặp trứng.
Các triệu chứng của hiện tượng tinh trùng đông đặc khác với tình trạng vón cục ở chỗ trong đó thường không có các hạt trắng li ti như bột.
Tại sao bị tinh trùng đông đặc?
Theo các bác sĩ nam khoa, tinh trùng bị đông đặc do chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Tuy nhiên, nguyên nhân cơ bản nhất vẫn là do bị bệnh ở cơ quan sinh dục. Cụ thể:
- Đời sống tình dục không đều: Lâu không quan hệ (xuất tinh) có thể khiến tinh trùng bị yếu và chết đi. Vì vậy, khi tinh dịch xuất ra, bên trong sẽ có chứa các hạt li ti gây đông đặc.
- Hạ bộ viêm nhiễm: Tinh trùng được tiết ra từ mào tinh hoàn, lưu trữ trong tinh hoàn và xuất ra từ ống dẫn tinh. Khi các bộ phận này bị viêm nhiễm, ắc tắc ở bên trong. Điều này làm cho tinh trùng dễ bị yếu và chết, khiến tinh dịch đông đặc.
- Ảnh hưởng của protein và muối khoáng: Hàm lượng protein và muối khoáng có thể tạo kết tủa trong tinh dịch, khiến cho chúng đông đặc lại.
- Tinh trùng đông đặc như thạch do thủ dâm nhiều: “Tự sướng” quá nhiều làm ảnh hưởng đến sự sản sinh tinh trùng, hormone.
- Ăn uống, sinh hoạt: Dưỡng chất có mối liên hệ mật thiết với sự sản sinh testosterone và tinh trùng. Nếu bạn sử dụng sai cách và sinh hoạt quá sức thì tinh dịch có thể bị đông đặc.
- Cơ thể mất nước: Trong tinh dịch có chứa phần lớn là nước. Thiếu nước chính là nguyên nhân khiến tinh dịch bị kết đặc lại. Bạn cần bổ sung đủ nước cho cơ thể mỗi giờ để đảm bảo sức khỏe của tinh trùng.
Để biết rõ nguyên nhân gây bệnh tinh trùng, bạn nên đến cơ sở y tế và tiến hành các xét nghiệm tinh dịch đồ. Đây là bước quan trọng, làm căn cứ điều trị bệnh hiệu quả.
Tinh trùng đông đặc có gây vô sinh hiếm muộn không?
Tinh trùng đông đặc có gây vô sinh hiếm muộn không là lo lắng của nhiều người. Theo các chuyên gia nam khoa, có đến 10% nam giới bị vô sinh hiếm muộn do nguyên nhân này.
Khi tinh dịch bị đông đặc, các “con giống” rất khó di chuyển ra khỏi môi trường tinh dịch. Hơn nữa, sức khỏe của chúng cũng vì thế mà bị yếu đi. Vì vậy, chúng có ít cơ hội tiếp cận với trứng hơn. Do đó, tỷ lệ thụ thai ở người bị tinh trùng đông đặc giảm mạnh, dễ gây vô sinh.
Ngoài ra, tình trạng này còn cho biết vùng hạ bộ đang có khả năng bị bệnh. Một số chứng bệnh gây đông đặc tinh trùng có thể kể đến là bệnh tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt. Các bệnh này cùng với hiện tượng tinh trùng đông lại làm cho ham muốn tình dục của đấng mày râu ít hơn. Quý ông cũng bị tự ti, ngại ân ái với vợ hoặc bạn gái.
Chẩn đoán tinh trùng đông đặc như thế nào?
Để chẩn đoán tình trạng tinh trùng đông đặc và tìm ra nguyên nhân, bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định kết hợp một số xét nghiệm sau:
Phân tích tinh dịch đồ
- Là xét nghiệm chủ lực để đánh giá tổng thể sức khỏe tinh trùng và chất lượng tinh dịch.
- Cung cấp các thông số quan trọng như: nồng độ, khả năng di chuyển, độ đông đặc của tinh trùng,...
- Thông qua kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể xác định các vấn đề bất thường liên quan tới chất lượng tinh dịch.
Xét nghiệm máu
- Giúp đánh giá tình trạng sức khỏe toàn diện và đặc biệt là kiểm tra nồng độ các hormone sinh dục (testosterone, hormone tuyến yên FSH, LH,...).
- Phát hiện nồng độ hormone bất thường có thể là dấu hiệu của các bệnh lý về nội tiết, ảnh hưởng gián tiếp đến chất lượng tinh dịch.
Xét nghiệm di truyền
- Được sử dụng trong một số trường hợp để tìm ra các đột biến gen - đây có thể là yếu tố liên quan đến tình trạng tinh trùng đông đặc.
Siêu âm
- Hình ảnh hóa các cơ quan sinh sản nhằm phát hiện những bất thường về cấu trúc (giãn tĩnh mạch thừng tinh, tắc ống dẫn tinh, các vấn đề ở tuyến tiền liệt, túi tinh,...) hoặc đánh giá chức năng của các cơ quan này.
Đối tượng nguy cơ
- Tiền sử viêm nhiễm đường sinh sản-tiết niệu: Viêm tuyến tiền liệt, viêm túi tinh,... có thể tác động tới tuyến sinh dục, gây rối loạn thành phần, chức năng của tinh dịch.
- Tiền sử phẫu thuật tuyến tiền liệt, đường sinh dục: Phẫu thuật có thể để lại sẹo, gây hẹp/tắc ống dẫn tinh hoặc ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản.
- Lối sống thiếu lành mạnh: Thói quen sử dụng thuốc lá, rượu bia, chế độ dinh dưỡng thiếu kẽm,... làm giảm chất lượng tinh dịch.
- Tần suất xuất tinh thấp: Tinh dịch tích tụ lâu ngày có xu hướng cô đặc hơn.
- Sử dụng một số loại thuốc: Những thuốc ảnh hưởng đến nội tiết hoặc quá trình sản xuất, vận chuyển tinh dịch.
- Tiếp xúc với hóa chất độc hại, nhiệt độ cao: Đây cũng là một yếu tố nguy cơ cần xem xét.
Biện pháp phòng ngừa cho nam giới
Cách chữa bệnh tinh trùng đông đặc không khó, nhưng việc chữa trị như thế nào để hiệu quả thì cũng không đơn giản. Khi chữa, bạn cần:
- Ngưng xuất tinh trong vài ngày để kiểm tra nguyên nhân gây bệnh ở tinh trùng.
- Xây dựng đời sống tình dục vừa phải, không quan hệ quá nhiều hoặc lãnh cảm tình dục quá lâu.
- Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, chú ý bổ sung các loại rau, củ, quả, thịt có chứa vitaminh B12, Omega 3 và kẽm.
- Tập thể thao hoặc nghe nhạc, ngồi thiền, đọc sách… sau giờ làm việc và ngủ đủ giấc để não bộ được thư giãn.
- Uống đủ nước tương ứng với trọng lượng cơ thể, không uống rượu, nước ngọt, bia dư axit.
- Vệ sinh sạch sẽ cơ thể bằng nước ấm, không dùng nước quá nóng hoặc ô nhiễm.
- Mặc quần áo thoáng mát, rửa sạch tay, dương vật trước và sau khi đi vệ sinh hoặc thủ dâm.
- Không để các vật dụng có sóng điện từ lên bộ phận sinh dục, trong túi quần...
Khi nào gặp bác sĩ?
Tinh dịch không hóa lỏng trong thời gian dài: Tinh dịch không có dấu hiệu chuyển sang trạng thái lỏng sau 30 phút hoặc kéo dài hơn sau khi xuất tinh.
Tinh dịch đặc vón cục tái đi tái lại: Tình trạng này xảy ra thường xuyên, liên tục lặp lại.
Xuất hiện các triệu chứng bất thường kèm theo:
- Tiểu đau, tiểu buốt, tiểu rắt, nước tiểu đục hoặc lẫn máu.
- Đau ở vùng bìu, tinh hoàn
- Đau, ngứa, khó chịu tại vùng kín.
- Xuất tinh đau, xuất tinh ra máu.
- Rối loạn cương dương, giảm ham muốn tình dục,...
Mong muốn có con nhưng gặp khó khăn: Các cặp đôi đã cố gắng thụ thai trong một thời gian dài (thường là khoảng 1 năm trở lên) mà chưa có kết quả.
Phương pháp điều trị
Chiến lược điều trị tinh trùng đông đặc tập trung giải quyết nguyên nhân tiềm ẩn. Bác sĩ sẽ là người đề xuất phác đồ phù hợp dựa trên đánh giá các xét nghiệm và chẩn đoán lâm sàng. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:
Tây y trị tinh trùng đông đặc
Các phương pháp điều trị bằng Tây y cho tình trạng tinh trùng đông đặc sẽ hướng đến mục tiêu giải quyết các nguyên nhân tiềm ẩn, phục hồi khả năng hóa lỏng của tinh dịch, từ đó tăng cường khả năng sinh sản ở nam giới. Cụ thể:
Điều trị bằng thuốc
- Kháng sinh: Sử dụng khi xác định nguyên nhân bắt nguồn từ các bệnh lý viêm nhiễm đường sinh dục (viêm tuyến tiền liệt, viêm túi tinh,...). Lựa chọn loại kháng sinh phù hợp tùy thuộc vào chủng vi khuẩn/virus gây bệnh.
- Thuốc kháng viêm: Được dùng khi tình trạng viêm được nghi ngờ đi kèm với nhiễm trùng, hoặc trong trường hợp viêm tuyến tiền liệt không do vi sinh vật gây ra.
- Thuốc nội tiết tố: Áp dụng khi bác sĩ xác định có rối loạn về nồng độ hormone sinh dục, điển hình là suy giảm testosterone. Việc bổ sung hormone sẽ giúp cải thiện cả chất lượng, số lượng tinh trùng cũng như thúc đẩy quá trình hóa lỏng.
- Các loại thuốc khác: Tùy thuộc vào nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định thêm những thuốc điều trị cụ thể khác như: thuốc ức chế thụ thể alpha-1 (điều trị các vấn đề ở tuyến tiền liệt),...
Can thiệp phẫu thuật
Phẫu thuật ít khi được chỉ định cho tinh trùng đông đặc đơn thuần. Tuy nhiên, trong các trường hợp đặc biệt, đây có thể là lựa chọn điều trị:
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Khi nam giới mắc chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh – nguyên nhân gây ảnh hưởng xấu tới tinh hoàn, cản trở quá trình sinh tinh.
- Các trường hợp tắc nghẽn đường sinh dục: Nếu sự tắc nghẽn do bẩm sinh hoặc hình thành sẹo, phẫu thuật có tác dụng thông tắc, đảm bảo cho con đường di chuyển của tinh trùng.
Các liệu pháp hỗ trợ sinh sản
Khi tinh trùng đông đặc ảnh hưởng tới quá trình thụ thai tự nhiên, hoặc khi điều trị nguyên nhân không mang lại nhiều cải thiện, một số kỹ thuật hỗ trợ sinh sản có thể được các cặp đôi cân nhắc:
- Thụ tinh nhân tạo (IUI): Tinh trùng sau khi được chọn lọc sẽ được đưa trực tiếp vào tử cung của người phụ nữ.
- Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Là phương pháp thụ tinh bên ngoài cơ thể, với kỹ thuật tinh vi hơn, giúp tăng khả năng thụ tinh và làm tổ thành công.
Ưu điểm:
- Xác định chính xác nguyên nhân.
- Hiệu quả cao với nhiều trường hợp.
- Tỷ lệ thành công cao với các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (ICSI).
Nhược điểm:
- Không phải mọi nguyên nhân đều điều trị được.
- Một số thuốc có tác dụng phụ.
- Chi phí điều trị, đặc biệt các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, có thể cao.
Bài thuốc Đông y trị bệnh an toàn
Y học cổ truyền từ lâu đã có nhiều bài thuốc nhằm cải thiện các vấn đề sinh lý, hỗ trợ tăng cường sinh lực nam giới. Trong trường hợp tinh trùng đông đặc, các bài thuốc Đông y điều trị theo cơ chế sau:
- Tăng cường sản sinh, cải thiện chất lượng tinh trùng: Đông y có tác dụng tổng hòa giúp tăng cường hoạt động sản sinh tinh trùng của tinh hoàn, đồng thời nâng cao chất lượng, độ trưởng thành của tinh trùng thông qua bồi bổ cơ thể.
- Tăng khả năng hóa lỏng tinh dịch: Bằng các cơ chế hoạt huyết, lợi tiểu, thanh nhiệt, Đông y góp phần giúp tinh dịch giảm độ đặc, cải thiện khả năng hóa lỏng.
- Điều hòa nội tiết: Nhiều vị thuốc Đông y còn tác động trực tiếp hoặc gián tiếp tới việc điều chỉnh sự cân bằng nội tiết tố sinh dục nam, đặc biệt với các trường hợp tinh trùng đông do rối loạn hormone.
Một số bài thuốc điển hình như:
Bài thuốc Bổ thận, ích tinh
Thành phần:
- Nhục thung dung: 20g
- Câu kỷ tử: 20g
- Kỷ tử: 20g
- Đan sâm: 20g
- Hoàng kỳ: 20g
- Bạch truật: 20g
- Viễn chí: 10g
- Ngũ vị tử: 10g
- Trạch tả: 10g
- Tục đoạn: 10g
Cách dùng:
- Sắc tất cả các vị thuốc trên với 500ml nước, chia thành 2-3 lần uống trong ngày.
- Uống liên tục 30 ngày là một liệu trình.
Công dụng:
- Bổ thận, ích tinh, tăng cường sức khỏe sinh sản nam giới.
- Giúp cải thiện tình trạng tinh trùng loãng, tinh trùng yếu.
Bài thuốc Tăng cường sinh lý nam
Thành phần:
- Sâm nhung: 10g
- Dâm dương hoắc: 10g
- Bá bệnh: 10g
- Nhục thung dung: 10g
- Bổ cốt bổ huyết: 10g
- Thục địa: 10g
- Đan sâm: 10g
- Hoàng kỳ: 10g
- Viễn chí: 10g
Cách dùng:
- Sắc tất cả các vị thuốc trên với 500ml nước, chia thành 2-3 lần uống trong ngày.
- Uống liên tục 30 ngày là một liệu trình.
Công dụng:
- Tăng cường sinh lý nam, cải thiện khả năng cương dương.
- Giúp cải thiện tình trạng tinh trùng yếu, tinh trùng loãng.
Bài thuốc Bổ thận tráng dương
Thành phần:
- Cựa gà: 10g
- Nhục thung dung: 10g
- Dâm dương hoắc: 10g
- Bá bệnh: 10g
- Bổ cốt bổ huyết: 10g
- Thục địa: 10g
- Đan sâm: 10g
- Hoàng kỳ: 10g
- Viễn chí: 10g
Cách dùng:
- Sắc tất cả các vị thuốc trên với 500ml nước, chia thành 2-3 lần uống trong ngày.
- Uống liên tục 30 ngày là một liệu trình.
Công dụng:
- Bổ thận tráng dương, tăng cường sức khỏe sinh sản nam giới.
- Giúp cải thiện tình trạng tinh trùng yếu, tinh trùng loãng.
Ưu điểm:
- An toàn, ít tác dụng phụ.
- Hiệu quả lâu dài.
- Tăng cường sức khỏe sinh sản.
- Giảm chi phí điều trị.
Nhược điểm:
- Hiệu quả chậm, tốn công sức trong việc sắc thuốc.
- Nguy cơ tương tác thuốc.
Chữa bệnh bằng mẹo dân gian lành tính
Trong dân gian ghi nhận một số mẹo được cho là hỗ trợ cải thiện tình trạng tinh trùng đông đặc. Thành phần chính là những nguyên liệu thường dùng trong gian bếp mỗi nhà với cách thực hiện vô cùng đơn giản như sau:
- Nghệ tươi: Nghệ chứa hoạt chất curcumin với đặc tính kháng viêm, chống oxy hóa. Liều dùng tham khảo: Giã nát củ nghệ tươi, lọc lấy nước cốt, uống đều đặn hàng ngày.
- Gừng tươi: Gừng có tính ấm, giúp cải thiện lưu thông máu, tăng cường sinh lực. Cách dùng tương tự như nghệ, có thể đem gừng tươi đun nước để uống.
- Tỏi: Có công dụng tiêu viêm, tăng sức đề kháng. Nam giới có thể ăn tỏi sống hoặc chế biến chung với thực phẩm để phát huy tác dụng tốt.
- Rau ngót: Đây là loại rau bổ dưỡng, chứa nhiều vitamin và chất chống oxy hóa, có thể cải thiện chất lượng tinh trùng. Nam giới có thể ép nước rau ngót hoặc dùng rau ngót nấu canh.
Các mẹo dân gian thường thiên về hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn cho điều trị y tế chính thống, đặc biệt khi tình trạng tinh trùng đông đặc liên quan đến bệnh lý nền.
Bên cạnh đó hiệu quả của mẹo dân gian mang tính cá thể, không phải ai cũng đạt kết quả như mong đợi.
Vì thế trước khi áp dụng bất kỳ mẹo dân gian nào, nam giới cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo không gây ra tác dụng phụ hoặc tương tác tiêu cực với các thuốc đang sử dụng.
Ưu điểm:
- Dễ kiếm, dễ sử dụng.
- Tiết kiệm chi phí.
- Ít tác dụng phụ.
- An toàn, lành tính.
Nhược điểm:
- Có thể không phù hợp với tất cả mọi người.
- Có thể tương tác với thuốc khác.
- Dẫn đến chậm trễ điều trị.
Dược liệu cải thiện tinh trùng đông đặc
Y học cổ truyền Việt Nam có một kho tàng dược liệu được ứng dụng trong việc hỗ trợ cải thiện chức năng sinh lý nam, trong đó có cả những bất thường về tinh dịch như tinh trùng đông đặc. Dưới đây là một số thảo dược điển hình: Nhục thung dung, Ba kích, Dâm dương hoắc, Đỗ trọng, Thỏ ty tử,...
Mỗi loại dược liệu đều có những công dụng riêng, tốt cho sinh lý cũng như chất lượng tinh binh. Tuy nhiên những hiệu quả chính có thể kể đến như:
- Bổ thận, tráng dương, ích tinh, hỗ trợ điều trị các chứng thận dương suy yếu, tinh dịch lạnh loãng, liệt dương, vô sinh...
- Hỗ trợ tăng cường sinh lực phái mạnh, cải thiện chất lượng tinh trùng.
- Ôn thận tráng dương, tăng cường lưu thông máu.
- Bổ can thận, mạnh gân cốt, giúp nâng cao chất lượng tinh dịch, kéo dài thời gian quan hệ.
Tinh trùng đông đặc là một tình trạng phổ biến, thường không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng có thể gây ra một số bất tiện và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Việc chủ động tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp sẽ giúp nam giới khắc phục tình trạng này một cách hiệu quả.
- Tinh trùng có tuổi thọ từ 40 – 42 ngày trong môi trường túi tinh của nam giới.
- Trong môi trường âm đạo, tinh trùng sống được khoảng 3 - 5 ngày.
- Thời gian sống của tinh trùng chỉ kéo dài khoảng vài phút ngoài không khí.
- Tại môi trường trong ống nghiệm, thời gian tinh trùng có thể sống là trong vòng 72 giờ.
- Tại môi trường đông lạnh, nếu được kiểm soát tốt, tuổi thọ của tinh trùng có thể kéo dài vài năm mà không hề bị hư hại.
Tinh trùng yếu hoàn toàn có thể thụ tinh nhân tạo, khả năng thành công lên đến 90%. Tuy nhiên, quyết định thụ tinh nhân tạo nên được đưa ra sau khi thảo luận kỹ lưỡng với các bác sĩ và chuyên gia sinh sản để đảm bảo rằng các phương pháp này phù hợp với tình trạng sức khỏe và tài chính của cặp vợ chồng.
Tinh trùng yếu có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai, nhưng không phải tất cả các trường hợp đều bị ảnh hưởng một cách đồng đều. Sức khỏe của tinh trùng, bao gồm số lượng, chất lượng và khả năng di chuyển của chúng, đều đóng vai trò quan trọng trong quá trình thụ thai.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!