Tinh Trùng Yếu

Tinh trùng yếu là gì?

Tinh trùng (tên tiếng anh spermatozoon) là tế bào có ở nam giới gồm các bộ phận đầu, thân, đuôi đạt kích thước 65-70 µm. Tinh hoàn của nam giới trẻ có thể sản sinh tới 120 triệu tế bào tinh trùng mỗi ngày và chúng sẽ theo tinh dịch xuất ra ngoài. Nếu không xuất ra ngoài chúng sẽ tự tiêu trong khoảng 74 ngày. Còn khi xuất ra ngoài chúng có thể sống từ 30 phút - 1 giờ đồng hồ.

Tinh trùng khi gặp trứng sẽ tạo thành hợp tử và hình thành phôi thai. Chính vì vậy, tế bào này đóng vai trò vô cùng quan trọng với khả năng sinh sản ở nam giới.

Phân biệt tinh trùng yếu, khoẻ: 

Tinh trùng khỏe mạnh

• Bạch cầu, hồng cầu chiếm > 1 triệu/ml
• Khả năng di chuyển chiếm > 75% số lượng
• Trên 30% tinh trùng có hình dạng bình thường 
• Trên 25% tinh trùng di chuyển nhanh.

Tinh trùng yếu

• Số lượng tinh trùng được sản sinh ít hơn 40 triệu con/lần xuất
• Số tinh trùng không di động, chết hơn 25%
• Dưới 25% tinh trùng có khả năng di chuyển nhanh
• Dưới 30% tinh trùng có hình dạng bình thường
• Số lượng bạch cầu, hồng cầu hơn 1 triệu/ml.

Thực trạng hiện nay có không ít người trẻ được chẩn đoán chất lượng, số lượng tinh trùng không đảm bảo. Vậy tinh trùng yếu là thế nào?

Theo thuật ngữ khoa học, tinh trùng yếu là hiện tượng số lượng và chất lượng tinh trùng không đủ khỏe mạnh, khả năng sống sót trong môi trường âm đạo thấp ảnh hưởng đến quá trình thụ thai. Bên cạnh đó với những tinh trùng yếu khi thụ thai thành công khả năng cao bị sảy thai, khuyết tật về di truyền, thai nhi dễ bị dị tật bẩm sinh.

Dấu hiệu tinh trùng yếu

Tinh trùng bị yếu không chỉ gặp ở nam giới trung niên mà ngày càng nhiều người trẻ đang đối mặt với tình trạng này. Để biết bản thân có mắc chứng bệnh "khó nói" này hay không hãy cùng nhận biết qua các biểu hiện sau:

• Tinh trùng bị loãng

Dấu hiệu xác định đầu tiên chính là tinh dịch không còn các tính chất đặc trưng như độ dính nhớt mà trở nên loãng như nước vo gạo. Bên cạnh đó lượng tiết dịch cũng ít hơn. Khi đó tinh trùng đang gặp vấn đề.

• Hiện tượng tinh dịch vón cục

Sau khi xuất tinh, quý ông quan sát có thể thấy tinh dịch đặc lại, xuất hiện hạt trắng giống như cơm. Dùng tay bóp phần hạt này thấy bột. Khi gặp triệu chứng này cảnh báo tinh trùng không di động và bị chết trước khi vào trong âm đạo.

• Tinh dịch bị đặc lại

Nếu bình thường tinh dịch sẽ quánh, sền sệt, để khoảng trên dưới 30 phút sẽ thấy dịch lỏng. Tuy nhiên ở người tinh trùng yếu dịch vẫn đặc dù để mấy tiếng hoặc chỉ hóa lỏng một lượng cực nhỏ.

• Dịch có màu sắc lạ

Triệu chứng này cũng rất dễ nhận biết, bởi ở đàn ông khỏe mạnh, tinh trùng khỏe sẽ có màu trắng sữa. Đổi lại tinh dịch có màu sắc lạ có thể cảnh báo các bệnh viêm nhiễm tại dương vật đồng thời là dấu hiệu của tinh trùng yếu. Cụ thể

Dịch màu vàng: Do viêm tuyến tiền liệt, viêm mào tinh...

Dịch xanh, vàng xanh: Do bệnh lậu, viêm niệu đạo...

Dịch màu nâu: Do tổn thương hoặc các bệnh về đường tiết niệu.

Nguyên nhân tinh trùng yếu

Thực trạng hiện nay ở nước ta, tỉ lệ nam giới đi khám các bệnh về vô sinh hiếm muộn ngày càng gia tăng. Trong đó phần lớn được xác định do tinh trùng chất lượng kém, số lượng ít. Vậy đâu là những yếu tố khiến tinh trùng trở nên yếu kém như vậy? Sau đây là các nguyên nhân được bác sĩ lý giải:

1. Lao động quá sức

Nam giới làm công việc chân tay, mang vác nặng quá sức, di chuyển nhiều khiến bộ phận sinh dục luôn nóng. Nhiệt độ cao khiến tinh trùng dễ bị chết yểu.

2. Căng thẳng, stress

Đây cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ yếu tinh trùng. Bởi tinh thần luôn căng thẳng khiến hormone testosterone bị ảnh hưởng từ đó dễ gây rối loạn nội tiết tác động xấu đến khả năng sinh tinh.

3. Dùng máy tinh xách tay

Theo công bố trên tạp chí Fertility and Sterility, nam giới thường xuyên sử dụng laptop có kết nối wifi đặc biệt để vùng đùi làm việc ảnh hưởng xấu đến số lượng và chất lượng tinh trùng.

4. Điện thoại di động

Đây cũng là thiết bị điện tử có khả năng gây ra các vấn đề về sinh lý nam như xuất tinh sớm, rối loạn cương dương, giảm ham muốn, khiến tinh trùng yếu, sản sinh ít hơn. Bởi điện thoại di động phát ra bức xạ dạng sóng điện từ khi để ở túi quần tác động đến tinh hoàn.

5. Lạm dụng đồ chơi tình dục

Rất nhiều nam giới hiện nay sử dụng các loại đồ chơi tình dục như máy rung, đồ làm bằng chất liệu nhựa vinyl (nhựa mềm có liên quan đến vô sinh, ung thư) ...

6. Sử dụng chất kích thích

Thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá cũng là nguyên nhân khiến tinh trùng yếu, giảm dần số lượng. Thuốc lá ảnh hưởng đến thành mạch, quá trình lưu thông máu. Khi đó

7. Chế độ dinh dưỡng

Ăn uống thất thường, thừa, thiếu chất đều ảnh hưởng đến khả năng sinh tinh ở nam giới. Nhất là khi thiếu chất dinh dưỡng, ăn uống không khoa học có thể ảnh hưởng đến chất lượng của tinh trùng và còn khiến nam giới bị bệnh xuất tinh ít.

8. Đời sống tình dục không lành mạnh

Quan hệ tình dục từ quá sớm, quan hệ tần suất liên tục hay quan hệ với nhiều người... cũng khiến khả năng sinh tinh và chất lượng tinh trùng không được đảm bảo ở chất lượng tốt nhất. Những nam giới có nhiều mối quan hệ ngoài luồng dễ bị tinh trùng yếu hơn.

9. Do mắc bệnh về đường tình dục

Các bệnh lý nam khoa như viêm niệu đạo, viêm tuyến tiền liệt, viêm tinh hoàn, bệnh lậu, giang mai... đều ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tinh trùng thường dễ bị chết, không thể thụ thai.

10. Một số nguyên nhân khác

Cùng với những tác nhân trên, các yếu tố dưới đây cũng làm tăng nguy cơ bị suy yếu tinh trùng ở nam giới.

• Tắm nước quá nóng, ngâm trong bồn nước nóng lâu, mặc quần lót, quần bò quá chật, bí.
• Tuổi tác càng cao, tinh trùng càng yếu và ít.
• Mất cân bằng nội tiết tố, khả năng sản sinh testosterone thấp.
• Nam giới mắc bệnh quai bị nhưng không điều trị kịp thời.

Tinh trùng yếu có con tự nhiên được không?

Một thống kê tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương và Đại học Y Hà Nội có khoảng 7,7% nam giới khó có con tự nhiên, vô sinh hiếm muộn do tinh trùng yếu. Bởi khi đó chất lượng cùng số lượng tinh binh không đảm bảo bị chết trước hoặc khi vào âm đạo không đủ khả năng gặp trứng, tạo phôi thai.

Nam giới có tinh trùng càng yếu càng khó có con. Chính vì vậy các đấng mày râu khi thấy có những bất thường về tinh trùng cần đi khám, điều trị để tăng khả năng có con.

Tinh trùng yếu ảnh hưởng như thế nào đến nam giới?

Hậu quả mà các đấng mày râu phải đối mặt với tình trạng tinh trùng yếu đó chính là:

• Ảnh hưởng đến tâm lý, bản lĩnh đàn ông

Khi biết bản thân bị bệnh các đấng mày râu thường có cảm giác tự ti, lo lắng. Tình trạng này kéo dài còn khiến họ rơi vào trạng thái tâm lý xấu như khủng hoảng, stress, dễ cáu gắt khó chịu.

• Thường kéo theo các bệnh lý khác

Một thống kê tại Italia cho thấy nam giới có tinh trùng yếu dễ mắc bệnh mỡ máu cao gấp 1,2 lần. Bên cạnh đó các đấng mày râu còn có nguy cơ cao mắc chứng rối loạn chuyển hóa, bệnh tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường...

• Tác động xấu đến hạnh phúc gia đình

Khi khó có con, tâm lý nam giới thất thường đây là nguyên nhân gây ra các cuộc cãi vã, tăng tỉ lệ ngoại tình và ly hôn.

Chẩn đoán, cách kiểm tra tinh trùng yếu

Để biết chính xác tình trạng tinh trùng kém ra sao, cùng với các triệu chứng lâm sàng, bác sĩ còn yêu cầu bệnh nhân thực hiện một số thăm khám tổng quát, xét nghiệm, phân tích. Cụ thể:

Khám tổng quát

Bác sĩ tiến hành kiểm tra tinh dịch, hỏi về tiền sử bệnh, chấn thương, thói quen tình dục.

Phân tích tinh dịch

Người bệnh được yêu cầu lấy tinh dịch vào cốc đảm bảo không quá 11 ngày trước khi lấy mẫu. Thông qua kính hiển vi để thấy số lượng tinh trùng.

Xét nghiệm khác

Một số xét nghiệm bổ sung sẽ được chỉ định nhằm tìm ra nguyên nhân gây tình trạng này.

• Xét nghiệm nội tiết tố: Máu được lấy để xét nghiệm nhằm xác định mức độ hormone được sản sinh bởi tinh hoàn, tuyến yên nam giới.
• Xét nghiệm nước tiểu sau xuất tinh: Cho thấy tinh trùng có di chuyển ngược hay không.
• Xét nghiệm di truyền: Nhằm tìm ra sự bất thường do yếu tố bẩm sinh, di truyền.
• Xét nghiệm kháng thể chống tinh trùng: Giúp kiểm tra kháng thể có tác động đến tinh trùng.
• Xét nghiệm chức năng tinh trùng chuyên biệt: Xác định khả năng sống sót của tinh trùng sau khi xuất tinh.
• Sinh thiết tinh hoàn: Cho thấy quá trình sản xuất tinh trùng có gặp bất thường hay không.
• Siêu âm bìu: Dùng sóng cao tần để kiểm tra câu trúc, tinh hoàn.
• Siêu âm cắt ngang: Kiểm tra sự tắc nghẽn ống dẫn xuất tinh và túi tinh ở nam giới.

Cách phòng ngừa tinh trùng yếu

Trong độ tuổi sinh sản có không ít nam giới gặp trục trặc ảnh hưởng đến khả tinh trùng yếu có ảnh hưởng đến thai nhi

• Ăn uống lành mạnh, hạn chế thức ăn sẵn, đồ đóng hộp, thực phẩm nhiều dầu mỡ, cholesterol xấu.
• Rèn luyện thể chất, tập luyện các môn thể dục thể thao mỗi ngày đặc biệt là bơi lội, gym, đi bộ, đạp xe...
• Giảm cân khi trọng lượng vượt quá mức cho phép.
• Bỏ hút thuốc lá, thuốc lào.
• Hạn chế uống rượu, bia, không uống quá 2 lần/tuần. Chỉ nên uống một lượng nhỏ.
• Tránh mặc quần lót hay quần bò, quần da bó sát quá chật.
• Hạn chế tối đa tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại như hóa chất trong vật liệu xây dựng, kim loại nặng như thủy ngân, chì, thuốc diệt cỏ...
• Quan hệ tình dục an toàn, sống chung thủy, không ngoại tình hay có các mối quan hệ ngoài luồng.

Tinh trùng yếu có chữa được không? Phải làm sao để cải thiện?

Theo các chuyên gia, hiện tượng tinh trùng bị yếu hoàn toàn có thể điều trị được. Trong trường hợp mới khởi phát có thể điều chỉnh qua lối sống, thói quen sinh hoạt hay chế độ dinh dưỡng. Tuy nhiên trong trường hợp tình trạng này kéo dài nhiều tháng, nhiều năm cần phụ thuộc vào các yếu tố sau để quyết định.

• Nguyên nhân gây bệnh
• Thể trạng, tuổi tác của mỗi người
• Phác đồ điều trị

Tinh trùng yếu phải làm sao? Để cải thiện tình trạng này nam giới nên thực hiện một số cách sau.

Cải thiện thể lực tinh thần

Giảm tải công việc, tạo niềm vui cho bản thân đồng thời tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày là việc làm cần thiết. Những điều này sẽ giúp tinh thần, sức khỏe tốt hơn từ đó cải thiện chất lượng tinh trùng và khả năng thụ thai.

Duy trì cân nặng hợp lý

Việc thừa cân hay thiếu cân ở nam giới đều không tốt cho tinh trùng. Chính vì vậy các chuyên gia khuyên người bệnh nên kiểm soát cân nặng của mình ở mức vừa phải vừa cải thiện tinh binh vừa tốt cho sức khỏe.

Hạn chế, từ bỏ các chất độc hại

Các chất kích thích, độc hại từ thuốc lá, rượu bia, ma túy... là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh do đó người bệnh nên "cai nghiện" dần rồi tiến tới từ bỏ hoàn toàn để tinh trùng được ổn định.

Cách chữa tinh trùng yếu cho các quý ông

Muốn tinh trùng khỏe mạnh, các quý ông cần thay đổi lối sống của bản thân đồng thời áp dụng phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là 4 phương pháp chữa tình trùng yếu phổ biến nhất cho nam giới mắc phải chứng bệnh này.

1. Mẹo chữa bệnh tại nhà

Trong dân gian lưu truyền nhiều mẹo giúp tăng cường khả năng sinh lý và cải thiện chất lượng tinh trùng. Những cách thường dùng, cho tác dụng tốt nhất là:

Cách 1: Dùng vừng đen

Loại hạt này chứa nhiều dinh dưỡng tốt cho sức khỏe và cơ thể nam giới. Bởi hàm lượng kẽm, vitamin D trong vừng đen giúp cải thiện nồng độ testosterone, tăng cường tinh trùng tự nhiên.

Thực hiện

• Lấy 100g vừng đen, loại bỏ tạp chất bị lẫn vào đem rang thơm.
• Nghiền vừng đã rang thành bột.
• Mỗi lần lấy 2 thìa vừng đen pha với sữa tươi để uống.

Cách 2: Trứng gà và mật ong

Đây là bài thuốc chữa tinh trùng yêu dân gian được nhiều người truyền tai nhau cho hiệu quả tốt.

Thực hiện:

• Lấy 2 quả trứng gà ta đập vỏ rồi tách riêng phần lòng trắng, lòng đỏ.
• Lòng đỏ đem đánh bông trắng như kem.
• Thêm 2 thìa cà phê mật ong nguyên chất vào đánh đều.
• Ăn hỗn hợp này mỗi ngày.

Cách 3: Hà thủ ô chữa tinh trùng yếu

Hà thủ ô là vị thuốc quý trong đông y thường dùng để làm đen tóc, ngoài ra dược liệu này còn giúp tăng cường chất lượng tinh trùng.

Thực hiện:

• Chuẩn bị hà thủ ô chế cùng địa hoàng mỗi thứ 150gr đem thái nhỏ.
• Cho vào bình thủy tinh, đổ rượu trắng 40 độ vào ngâm.
• Sau 15 ngày có thể sử dụng.
• Mỗi ngày lấy 10ml rượu uống, kiên trì sẽ cải thiện tình trạng yếu tinh trùng.

2. Thuốc tây y

Đây là hướng điều trị được nhiều nam giới tin tưởng và được bác sĩ chỉ định. Bởi thuốc có tác dụng nhanh, giúp kiểm soát "tinh binh" hiệu quả. Tinh trùng yếu uống thuốc gì hiệu quả nhất?

• Liệu pháp hormone thay thế: Thuốc tăng cường testosterone, nhóm thuốc nội tiết (nhóm FSH, LH...) được dùng trong trường hợp người bệnh mất cân bằng nội tiết tố.
• Thuốc kháng sinh: Nhóm thuốc này được kê đơn trong trường hợp nam giới bị yếu tinh trùng do các bệnh viêm nhiễm gây ra. Khi kiểm soát được các vấn đề này, chất lượng, số lượng tinh trùng dần ổn định lại.

Các loại thuốc tân dược dùng trong điều trị tình trạng này cần phải được kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa sau khi thăm khám, xác định nguyên nhân gây bệnh. Thuốc dễ gây tác dụng phụ nếu lạm dụng, dùng sai cách. Do đó hãy tuân thủ theo chỉ định nhằm mang lại hiệu quả cao, an toàn.

3. Bài thuốc đông y

Theo đông y, tinh trùng yếu hay các vấn đề về sinh lý phần lớn là do chứng dịch thủy thận khí, nội âm thoát dương hư gây ra. Do đó để trị bệnh đông y tập trung tăng cường chức năng tạng phủ, lưu thông khí huyết. Một số bài thuốc đông y cho nam giới tinh trùng yếu là:

Bài thuốc trị thể thận âm khuy hư

• Thành phần: 15gr thục địa, 10gr hoài sơn, sơn thù 10gr, 3gr cam thảo gia giảm cùng xa tiền tử, thỏ ty tử, hoài sơn, phúc bồn thử...
• Thực hiện: Cho tất cả dược liệu trong thang thuốc vào ấm, thêm nước vào sắc uống.

Bài thuốc trị thể thận dương bất húc

• Thành phần: Dâm dương hoắc 10gr, kỷ tử 15gr, sơn thù 10gr , nhục thung dung 10gr cùng các vị phúc bồi tử, hoài sơn, nhục quế,... được lương y gia giảm thêm tùy theo thể bệnh.
• Thực hiện: Các vị thuốc đã được chia đơn cho vào ấm sắc, chia thuốc ra uống trong ngày.

Bài thuốc thể tỳ thận lưỡng hư

• Thành phần: Nữ trinh tử 15gr, bạch truật 10gr, xa tiền tử 20gr, đẳng sâm 10gr, ngũ vị tử 10gr, xà sàng từ 15gr cùng các vị kim anh tử, cam thảo, thỏ ty tử, trần bì, tang thầm... được gia giảm thêm.
• Thực hiện: Dược liệu cho vào ấm, thêm nước vào sắc ngày 3 lần, uống khi còn ấm.

4. Phẫu thuật

Trường hợp tinh trùng yếu do mắc các bệnh viêm nhiễm cơ quan sinh dục như viêm bao quy đầu, tắc ống dẫn tinh, giãn tĩnh mạch tinh hoàn... phẫu thuật sẽ được chỉ định. Bác sĩ sẽ tác động trực tiếp đến dương vật thông qua phương pháp lấy tinh trùng từ mào tinh bằng vi phẫu (MESA); hút tinh trùng mào tinh qua da PESA. Áp dụng phương pháp này thường sẽ tốn kém hơn nhưng tỷ lệ thành công cao do đó trong những trường hợp cụ thể bác sĩ vẫn yêu cầu người bệnh thực hiện.

Nam giới tinh trùng yếu nên ăn gì, không nên ăn gì tốt?

Ngoài những cách trên, để cải thiện "tinh binh" về số lượng, chất lượng các đấng mày râu có thể bổ sung qua thực đơn dinh dưỡng. Tuy nhiên đâu là thực phẩm nên ăn và không nên ăn không phải quý ông nào cũng nắm rõ. Sau đây là danh sách cho bạn.

• Hải sản: Hàu, sò... có nguồn dinh dưỡng dồi dào đặc biệt là các chất sắt, kẽm, vitamin... gia tăng cả số lượng, chất lượng tinh trùng. Đồng thời giúp quá trình di chuyển của tinh trùng tốt hơn.
• Thịt bò: Hàm lượng chất sắt, protein dồi dào trong thịt bò sẽ tăng lượng hồng cầu, cai thiện sức khỏe. Nhờ đó quá trình sản xuất "tinh binh" cũng năng suất hơn.
• Tỏi: Trong loại gia vị này có chứa vitamin B6 cùng selen có tác dụng thúc đẩy quá trình sản sinh tinh trùng. Bên cạnh đó tỏi còn giúp máu lưu thông đến dương vật tốt hơn từ đó cải thiện khả năng sinh lý.
• Hạt óc chó: Cũng là thực phẩm người bị tinh trùng yếu nên ăn. Nghiên cứu cho thấy hàm lượng lớn axit alpha linolenic cùng omega 3 giúp cải thiện chất lượng tinh trùng. Chỉ cần nạp 75gr loại hạt này khoảng 12 tuần liên tiếp sẽ thấy cả chất lượng, số lượng tăng lên đáng kể.
• Bơ: Quả bơ có hàm lượng lớn acid folic cùng acid béo omega-3 phòng ngừa dị dạng tinh trùng, cải thiện khả năng di chuyển của chúng.
• Giá đỗ: Với hàm lượng lớn chất kẽm cùng các loại vitamin có lợi cho sức khỏe, giá đỗ được khuyến khích sử dụng trong các bữa ăn hàng ngày với quý ông bị tinh trùng yếu. Thực phẩm này giúp bảo vệ tinh trùng, tránh tình trạng vón cục, tăng cường ham muốn, tránh xuất tinh sớm.

Tinh trùng yếu không nên ăn gì?

Nếu không muốn tinh trùng đã yếu lại càng ít, dễ chết hơn các đấng mày râu cần tránh xa những thực phẩm sau:

• Đậu nành: Bởi hàm lượng lớn estrogen trong loại hạt này có thể ức chế sản xuất testosterone từ đó ảnh hưởng xấu đến số lượng tinh trùng cũng như khả năng di chuyển của chúng.
• Đồ đóng hộp: Các loại đồ ăn chế biến sẵn, đóng hộp tiềm ẩn nhiều tác hại cho sức khỏe. Nhiều nghiên cứu chỉ ra, khi ăn nhiều đồ này quá trình sản xuất tinh trùng giảm đồng thời chất lượng cũng giảm hơn so với bình thường 3 - 4 lần.
• Chất béo bão hòa: Nội tạng, mỡ động vật... dễ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa từ đó quá trình sản xuất tinh trùng, testosterone giảm.
• Rượu bia: Uống rượu bia là sở thích của đa số nam giới. Nếu uống thường xuyên sẽ khiến nội tiết bị xáo trộn từ đó giảm khả năng sản sinh "tinh binh".
• Cà phê: Đây cũng là loại thực phẩm cần hạn chế với nam giới tinh trùng yếu. Bởi uống quá nhiều sẽ khiến số lượng tinh trùng khuyết tật gia tăng, khiến tâm trạng bồn chồn, lo âu, giảm ham muốn tình dục. Lúc này khả năng thụ thai cũng bị ảnh hưởng.

Tinh trùng yếu là hiện tượng thường gặp ở nam giới, gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản cho các quý ông. Đáng lo ngại nhất là không phải ai cũng chủ động, có ý thức thăm khám, điều trị khi bị bệnh làm tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn. Do đó ngay khi thấy có biểu hiện bất thường về tâm sinh lý, khó thụ thai nam giới nên kiểm tra tinh dịch đồ và áp dụng phác đồ điều trị theo chỉ định của bác sĩ.