Suy Giảm Trí Nhớ Ở Người Trẻ Tuổi

Suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi là như thế nào?

Suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi là tình trạng não bộ bị suy giảm chức năng theo thời gian hoặc quá trình vận chuyển thông tin về vỏ não bị ngưng trệ. Bệnh còn được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như suy giảm nhận thức, hội chứng giảm trí nhớ… 

Nhiều nghiên cứu gần đây đã thống kê rằng có đến 85% người dưới 50 tuổi gặp phải một vấn đề về trí nhớ kém, trong đó có 20 - 30% người dưới 30 tuổi và phần còn lại thì tập trung ở độ tuổi trung niên.

Triệu chứng điển hình của bệnh

Suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi là bệnh lý liên quan đến các vấn đề về thoái hóa thần kinh. Các triệu chứng thường gặp của tình trạng suy giảm trí nhớ là:

• Sự kém tập trung và giảm khả năng tư duy, não không còn nhạy bén như trước.
• Người trẻ mắc chứng hay quên, lơ đãng.
• Nhiều người bị rối loạn diễn tả hành vi như mất nhiều thời gian tìm đồ, nhắc đi nhắc lại một câu nói, quên từ, diễn đạt vòng vo, suy nghĩ chậm.
• Một số trường hợp người bệnh có sự thay đổi tâm lý cảm xúc và trở nên dễ nóng giận, cáu gắt, dễ bị kích động và tranh cãi vô cớ. 

Ở giai đoạn nặng, người bệnh sẽ bị mất định hướng, không nhớ nơi mình ở, không nhớ những điều mình đã trải qua, không tự chăm sóc được bản thân, đi vệ sinh không tự chủ…

Nguyên nhân suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi

Bệnh suy giảm trí nhớ ở người trẻ xảy ra bởi rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân này xuất hiện từ cả bên trong và bên ngoài của cơ thể:

Các gốc tự do trong quá trình chuyển hóa

Một trong những nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi là do tác động của các gốc tự do được sinh ra thông qua quá trình chuyển hóa hàng ngày. Các gốc tự do này sẽ tác động lên các mô chứa lipid, đặc biệt ở não vì nó chứa đến 60% lipid trong cơ thể. 

Ở người trẻ, các hoạt động chuyển hóa hàng ngày diễn ra mạnh mẽ và sinh ra nhiều gốc tự do hơn. Điều này sẽ khiến hư hỏng các tế bào thần kinh, đặc biệt khi người trẻ thường xuyên tiêu thụ thức ăn nhanh, thức ăn nhiều năng lượng hoặc căng thẳng, stress kéo dài. Cuối cùng, não bộ sẽ bị tổn thương và gây ra hội chứng suy giảm trí nhớ.

Suy giảm trí nhớ do chứng trầm cảm, căng thẳng

Ngày nay, người trẻ phải đối mặt với rất nhiều những áp lực từ công việc, học hành khiến thần kinh thường xuyên căng thẳng. Căng thẳng, lo lắng kéo dài sẽ tác động trực tiếp đến trung tâm thần kinh nhận thức và làm giảm tốc độ nhận thức. Từ đó, người trẻ sẽ rất khó tập trung suy nghĩ, dễ bị phân tán và nhận thức sự vật một cách chậm chạp.

Về lâu dài, não bộ sẽ suy giảm chức năng theo thời gian và khiến trí nhớ bị sa sút dần. 

Suy giảm trí nhớ do thiếu hụt chất dinh dưỡng

Một não bộ khỏe mạnh thì cần được bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng mỗi ngày. Nếu người trẻ không dung nạp các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể thì sẽ dẫn đến tình trạng sa sút trí nhớ. Chẳng hạn, cơ thể bị thiếu máu do thiếu chất sắt sẽ khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt và dẫn đến hội chứng suy giảm trí nhớ. 

Bên cạnh đó, khi bị thiếu hụt một số khoáng chất cần thiết như vitamin B sẽ ảnh hưởng xấu đến trí nhớ của bạn. Bởi vitamin B là một chất giúp duy trì việc sản xuất dẫn truyền thần kinh, ảnh hưởng đến tâm trí và suy nghĩ của con người. 

Sa sút trí nhớ do rối loạn giấc ngủ

Giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe và cuộc sống của con người. Ngủ đủ giấc sẽ giúp cơ thể có thời gian nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng, đào thải độc tố và rất tốt cho trí nhớ. 

Chính vì thế, mất ngủ kéo dài là một trong những nguyên nhân giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi. Tình trạng ngủ không đủ giấc sẽ khiến luồng thông tin về vỏ não trước trán bị ngưng trệ và gây suy giảm trí nhớ trầm trọng.

Suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi có ảnh hưởng như thế nào?

Các nghiên cứu cho thấy các tế bào thần kinh sẽ dần thoái hóa ở độ tuổi 20. Mỗi ngày có đến 3000 tế bào não chết đi mà không sản sinh thêm từ 25 tuổi trở đi. Cùng với đó, các yếu tố bên ngoài và các gốc tự do ảnh hưởng tiêu cực, thúc đẩy nhanh sự thoái hóa.

Điều này ảnh hưởng rất lớn đến trí nhớ và có tác động xấu đến cuộc sống của người trẻ:

• Công việc: Những người bị suy giảm trí nhớ thường lơ đãng, thiếu tập trung. Khả năng ghi nhớ giảm sút trầm trọng khiến tư duy cũng trở nên sa sút. Chính vì thế, người bệnh thường phản ứng chậm chạp với những thứ xung quanh và không còn khả năng đáp ứng với công việc, học tập.
• Cuộc sống: Bệnh suy giảm trí nhớ ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của người trẻ như hay quên mang tiền khi đi chợ, thường xuyên tìm kiếm đồ vật… Về lâu dài, người bệnh sẽ thay đổi tâm trạng, hành vi dẫn đến cáu gắt với bản thân và những người xung quanh.
• Sức khỏe: Nếu bệnh suy giảm trí nhớ không được điều trị kịp thời thì sẽ chuyển sang giai đoạn sa sút trí tuệ trong vòng 3 năm. Lúc này, não bộ sẽ mất khả năng điều khiển các cơ quan trong cơ thể và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Hơn nữa, khi bị sa sút trí tuệ, tế bào não tổn thương và không còn khả năng phục hồi gây teo não, tổn thương chất trắng.

Phương pháp chẩn đoán bệnh chính xác

Đánh giá lâm sàng:

• Thăm khám chi tiết: Bác sĩ sẽ tiến hành phỏng vấn chi tiết về các triệu chứng, tiền sử bệnh, lối sống và các yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng đến trí nhớ.
• Kiểm tra thần kinh: Bác sĩ sẽ đánh giá các chức năng nhận thức như trí nhớ, sự chú ý, khả năng tập trung, ngôn ngữ và kỹ năng giải quyết vấn đề thông qua các bài kiểm tra chuyên biệt.
• Đánh giá tâm lý: Đánh giá tâm lý có thể được thực hiện để loại trừ các vấn đề tâm lý như trầm cảm hoặc lo âu, có thể ảnh hưởng đến trí nhớ.

Xét nghiệm cận lâm sàng:

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra các chỉ số liên quan đến chức năng gan, thận, tuyến giáp, vitamin B12, và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến trí nhớ.
• Chẩn đoán hình ảnh: Chụp CT hoặc MRI não có thể được chỉ định để kiểm tra các bất thường về cấu trúc não, khối u hoặc các tổn thương khác.
• Điện não đồ (EEG): Ghi lại hoạt động điện của não, giúp phát hiện các bất thường về chức năng não.
• Xét nghiệm di truyền: Trong một số trường hợp, xét nghiệm di truyền có thể được thực hiện để xác định các yếu tố di truyền liên quan đến suy giảm trí nhớ.

Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh

Suy giảm trí nhớ ở người trẻ, tuy không phổ biến bằng ở người lớn tuổi, nhưng vẫn có thể xảy ra ở một số đối tượng sau:

• Người thường xuyên chịu áp lực tinh thần cao.
• Người có thói quen ăn uống không khoa học.
• Người sử dụng quá mức các chất có cồn và chất kích thích.
• Người mắc các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim mạch, rối loạn tuyến giáp...
• Người bị chấn thương sọ não hoặc mắc các bệnh lý thần kinh gây ảnh hưởng não bộ, khả năng ghi nhớ.
• Người ít vận động, ít giao tiếp xã hội.
• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh Alzheimer hoặc các bệnh lý suy giảm trí nhớ khác.

Một số lưu ý trong quá trình điều trị bệnh

Để đảm bảo an toàn trong quá trình điều trị bệnh, người bệnh phải tuân thủ một số lưu ý như sau:

• Thực hiện đúng theo chỉ định và đơn thuốc mà bác sĩ đưa ra. Không tự ý bỏ thuốc giữa chừng và thay đổi liều lượng khi chưa hỏi ý kiến của bác sĩ.
• Bạn cần có một chế độ làm việc, nghỉ ngơi hợp lý, sắp xếp các vật dụng ngăn nắp.
• Người bệnh nên tăng cường đọc sách và luyện tập các bài tập não bộ.
• Bạn nên tham gia vào các hoạt động xã hội, tích cực hoạt động để tinh thần được hồi phục, lưu thông khí huyết và giảm tình trạng suy giảm trí nhớ.  

Khi nào người bệnh cần hỗ trợ y tế?

• Mất trí nhớ đột ngột hoặc nghiêm trọng: Quên các sự kiện quan trọng gần đây, thông tin cá nhân, hoặc gặp khó khăn trong việc thực hiện các công việc quen thuộc hàng ngày.
• Kèm theo các triệu chứng thần kinh khác: Đau đầu dữ dội, co giật, yếu liệt tay chân, thay đổi thị giác hoặc ngôn ngữ.
• Ảnh hưởng lớn đến cuộc sống: Gặp khó khăn trong công việc, học tập, giao tiếp hoặc tự chăm sóc bản thân.
• Thay đổi tâm trạng hoặc hành vi bất thường: Trở nên lơ đãng, lo lắng, trầm cảm, cáu gắt, hoặc có hành vi không phù hợp.
• Tiền sử chấn thương đầu hoặc bệnh lý: Đã từng bị chấn thương đầu, đột quỵ, hoặc có các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp.

Các cách điều trị suy giảm trí nhớ người trẻ

Bệnh suy giảm trí nhớ ở người trẻ cần phải có biện pháp điều trị sớm và ngăn ngừa diễn tiến nặng hơn. Người trẻ có thể điều trị bệnh bằng thuốc Tây y, thuốc Đông y và thay đổi lối sống hàng ngày. 

Điều trị bệnh bằng thuốc Tây y

Bệnh suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi có thể được điều trị bằng thuốc Tây y. Tuy nhiên, đây là phương pháp trị bệnh không được nhiều người lựa chọn vì thuốc Tây y thường gây ra những tác động xấu đến sức khỏe như gây nóng trong người, suy giảm chức năng gan thận. 

Trong những trường hợp sa sút trí tuệ trầm trọng, người bệnh sẽ sử dụng một số loại thuốc chữa suy giảm trí nhớ dưới đây để bổ trợ não, thần kinh và ngăn ngừa bệnh diễn biến nguy hiểm hơn:

• Nhóm thuốc điều trị suy thoái thần kinh: Thuốc giúp tăng cường dẫn truyền thần kinh, giúp tăng nồng độ acetylcholine và ức chế hoạt động của enzyme cholinesterase. Từ đó, nhóm thuốc này giúp tăng cường sự trao đổi thông tin giữa các tế bào thần kinh, giảm tình trạng suy giảm trí nhớ ở thể nặng. 
• Nhóm thuốc hoạt hóa não: Nhóm thuốc này có chức năng tăng cường lưu thông máu và oxy lên não. Từ đó, não sẽ được cung cấp đầy đủ dưỡng chất và tạo điều kiện để não hoạt động tốt nhất.

• Nhóm các vitamin và khoáng chất: Các vitamin và khoáng chất giúp chống oxy hóa, bảo vệ các tế bào thần kinh khỏi các gốc tự do và làm chậm tiến triển bệnh suy giảm trí nhớ.
• Dầu cá: Dầu cá chứa một hàm lượng lớn omega 3. Chất này rất tốt cho hệ thần kinh, tim mạch và cải thiện chứng suy giảm trí nhớ một cách rõ rệt.  

Đông y trị suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi

Suy giảm trí nhớ ở người trẻ trong Đông y được gọi là kiện vong với các triệu chứng mất tập trung, hay quên, hay lo nghĩ, mất ngủ. Nguyên nhân gây ra bệnh là do tâm tỳ hư hoặc tâm thận bất giao. 

Đông y điều trị bệnh suy giảm trí nhớ bằng cách bồi bổ tạng thận nhằm khôi phục một phần trí nhớ của người bệnh. Dưới đây là một số những bài thuốc Đông y được sử dụng để điều trị bệnh:

• Bài thuốc số 1: Đan bì, bạch thược, xuyên khung, hồng hoa, xích thược, sơn thù, trạch tả mỗi vị 12g, bạch phục linh và thục địa mỗi thứ 15g, thạch xương bồ, viễn chí mỗi thứ 9g. Bạn cho tất cả nguyên liệu vào ấm sắc mỗi ngày 1 thang và uống hết trong ngày. 
• Bài thuốc số 2: Hương phụ 12g, sài hồ, thanh bì mỗi thứ 9g, đan sâm, xuyên khung mỗi thứ 15g, xích thược, đào nhân, hồng hoa mỗi thứ 12g. Người bệnh sắc mỗi ngày một thanh và dùng hết trong ngày. 
• Bài thuốc số 3: Mạch môn, nhân sâm, toan táo mỗi thứ 12g, đương quy, sinh địa, thục địa, phục linh mỗi thứ 9g, bá tử nhân và ngũ vị tử mỗi thứ 6g, cam thảo 3g. Người bệnh sắc thuốc mỗi ngày 1 thang và dùng hết trong ngày. 

Để biết rõ về tình trạng bệnh, bệnh nhân cần đến bác sĩ Đông y thăm khám và điều trị. Người bệnh phải sử dụng thuốc đúng với liều lượng mà bác sĩ chỉ định, không được tự ý mua thuốc bên ngoài về uống và thay thế thuốc chữa bệnh của bác sĩ. 

Mẹo dân gian chữa bệnh tại nhà

Đối với trường hợp bị suy giảm trí nhớ ở mức độ nhẹ, mới khởi phát, người bệnh có thể điều trị bằng những mẹo dân gian ngay tại nhà. Bạn có thể tham khảo một số cách chữa bệnh tại nhà như sau:

Lá dâu tằm

Dâu tằm được biết đến là một trong những vị thuốc Đông y rất tốt cho sức khỏe. Thực tế cho thấy, có nhiều người đã áp dụng phương thuốc lá dâu tằm kết hợp với cây thông đất để chữa bệnh suy giảm trí nhớ mang lại một hiệu quả điều trị rõ rệt.

Cách thực hiện:

• Người bệnh chuẩn bị nguyên liệu 20g lá dâu tằm, 5g cây thông đất và 10g cây thành ngạnh.
• Bạn mang tất cả nguyên liệu trên đi rửa sạch và để ráo nước.
• Cho tất cả vị thuốc vào một cái nồi sạch và sắc lấy nước uống mỗi ngày. 

Long nhãn

Long nhãn là phần cùi của quả nhãn và nó cung cấp rất nhiều những dưỡng chất tốt cho cơ thể. Long nhãn là một dược liệu được sử dụng để điều trị bệnh mất ngủ, suy giảm trí nhớ, hay quên. 

Cách thực hiện:

• Bạn chuẩn bị nguyên liệu long nhãn và hồng táo mỗi loại 15g, 50g gạo tẻ.
• Bạn cho tất cả các nguyên liệu trên vào nồi và ninh nhừ thành cháo. 
• Khi ăn, bạn cho thêm một ít đường vào và chia thành 2 lần ăn hết trong ngày. 

Ở những trường hợp nặng, người bệnh chỉ nên sử dụng mẹo dân gian như một bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh mà không thể thay thế hoàn toàn phương pháp đặc trị khác. Do đó, bệnh nhân cũng không nên quá lạm dụng và phụ thuộc vào thuốc. 

Thay đổi lối sống

Thay đổi lối sống hàng ngày là một trong những cách chữa trị bệnh suy giảm trí nhớ hiệu quả, an toàn. Khi người bệnh biết cách xây dựng một thói quen sống lành mạnh, tình trạng suy giảm trí nhớ sẽ được cải thiện một cách rõ rệt.

• Hạn chế căng thẳng, lo âu: Bạn phải xây dựng một chế độ làm việc hợp lý, tránh tình trạng làm việc căng thẳng trong một thời gian dài, chịu nhiều áp lực công việc.  
• Tập luyện thể dục thể thao: Đây là một cách tốt giúp thúc đẩy tuần hoàn, hô hấp, tăng cường oxy và chất dinh dưỡng lên não bộ. Bạn có thể tập yoga, đi bộ, ngồi thiền. Các hoạt động thể chất nhẹ nhàng sẽ giúp lưu thông tuần hoàn máu và hệ thần kinh được hoạt động tốt hơn. 
• Bài tập rèn luyện trí nhớ: Bạn có thể thực hiện các trò chơi trí tuệ từ 15 đến 30 phút mỗi ngày để rèn luyện trí nhớ và tăng khả năng tập trung. 
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Hạn chế ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều đường, carbohydrate, các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá. Thay vào đó, bạn nên sử dụng một nguồn thực phẩm lành mạnh chứa nhiều omega 3, vitamin và các khoáng chất. Một số những thực phẩm tốt cho hệ thần kinh và não bộ như quả óc chó, các loại rau xanh, trứng, các loại trái cây…

Hỗ trợ trị bệnh với dược liệu tự nhiên

Kho tàng y học cổ truyền có nhiều vị thuốc quý giá, được sử dụng từ ngàn xưa để tăng cường trí nhớ, cải thiện chức năng nhận thức. Các dược liệu này thường tác động thông qua các cơ chế chính sau:

• Bổ khí huyết, dưỡng não: Cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho não bộ, tăng cường tuần hoàn máu não, nuôi dưỡng tế bào thần kinh, từ đó cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung.
• An thần, giải uất: Giúp giảm căng thẳng, lo âu, stress, những yếu tố ảnh hưởng tiêu cực đến trí nhớ.
• Thanh nhiệt, giải độc: Loại bỏ độc tố tích tụ trong cơ thể, giúp cải thiện chức năng gan và thận, gián tiếp hỗ trợ sức khỏe não bộ.

Gợi ý một số dược liệu Đông y có thể sử dụng:

• Bạch quả
• Đương quy
• Nhân sâm
• Đỗ trọng
• Viễn chí
• Ích trí nhân

Bài viết trên đã chia sẻ cho bạn thông tin về tình trạng suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi. Bệnh sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến công việc, học tập và làm suy giảm chất lượng cuộc sống. Do đó, điều trị kịp thời và đúng cách là điều mà người trẻ cần làm để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh.