Bạn thường xuyên cảm thấy đầu đau nhức, khó tập trung, hay quên những việc quan trọng? Đừng chủ quan, đây có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả cho đau đầu hay quên trong bài viết này.
Đau đầu hay quên là gì?
Đau đầu và hay quên là hai triệu chứng phổ biến có thể xuất hiện cùng nhau hoặc riêng biệt, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và hoạt động hàng ngày của người bệnh.
Đau đầu có thể biểu hiện dưới nhiều dạng khác nhau, từ đau âm ỉ, kéo dài đến đau dữ dội, nhói buốt, kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, nôn, nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh. Trong khi đó, hay quên có thể bao gồm khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin mới, nhớ lại sự kiện trong quá khứ, hoặc thực hiện các công việc hàng ngày.
Nguyên nhân gây bệnh
- Stress: Stress mãn tính có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm đau đầu và suy giảm nhận thức. Khi cơ thể ở trong trạng thái căng thẳng kéo dài, nó giải phóng các hormone stress có thể ảnh hưởng đến não bộ và hệ thần kinh.
- Thiếu ngủ: Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và tái tạo cơ thể, bao gồm cả não bộ. Thiếu ngủ mãn tính có thể gây ra mệt mỏi, khó tập trung và đau đầu.
- Chấn thương đầu: Đau đầu và hay quên có thể là hậu quả của chấn thương sọ não, từ nhẹ đến nặng.
- Bệnh lý thần kinh: Một số bệnh lý như bệnh Alzheimer, Parkinson, đa xơ cứng, u não, động kinh, hoặc nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương có thể gây ra đau đầu và suy giảm trí nhớ.
- Rối loạn tâm thần: Trầm cảm, rối loạn lo âu, hoặc các vấn đề sức khỏe tâm thần khác có thể đi kèm với đau đầu và khó khăn trong việc tập trung.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu, đặc biệt là vitamin B12, có thể ảnh hưởng đến chức năng não bộ và gây ra các triệu chứng như đau đầu và hay quên.
- Mất nước: Mất nước có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến não, gây ra đau đầu và suy giảm nhận thức.
- Lạm dụng chất kích thích: Sử dụng quá mức các chất kích thích như caffeine và rượu có thể gây ra đau đầu và ảnh hưởng đến trí nhớ.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc có thể gây ra đau đầu và suy giảm nhận thức như là tác dụng phụ.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn gặp phải đau đầu thường xuyên hoặc hay quên ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đặc biệt, hãy đi khám ngay nếu bạn gặp các triệu chứng sau:
- Đau đầu dữ dội hoặc đột ngột
- Đau đầu kèm theo sốt, cứng cổ, lú lẫn, hoặc yếu liệt
- Suy giảm trí nhớ nghiêm trọng hoặc nhanh chóng
- Thay đổi về thị lực, thính giác, hoặc khả năng nói
- Co giật hoặc mất ý thức
Cách chẩn đoán triệu chứng chính xác
Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi chi tiết về cơn đau đầu, các triệu chứng kèm theo, tiền sử bệnh, lối sống.
Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ đánh giá các dấu hiệu sinh tồn, kiểm tra thần kinh chi tiết và tìm các dấu hiệu bệnh lý khác.
Thực hiện xét nghiệm (nếu được chỉ định):
- Xét nghiệm huyết học: Đánh giá các tế bào máu, giúp phát hiện nhiễm trùng, thiếu máu và các bệnh lý huyết học khác
- Sinh hóa máu: Đánh giá chức năng gan, thận, đường huyết, điện giải
- Chụp X-quang sọ não: Loại trừ các tổn thương sọ não
- Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI) sọ não: Phát hiện các tổn thương não như u, tai biến mạch máu não, viêm màng não
- Điện não đồ: Ghi nhận và phân tích các dao động điện thế phát sinh từ vỏ não
- Các xét nghiệm chuyên sâu khác: Tùy thuộc vào nghi ngờ lâm sàng (xét nghiệm dịch não tủy, xét nghiệm nội tiết tố…)
Phương pháp điều trị hiệu quả và an toàn
Liệu pháp tâm lý
Liệu pháp tâm lý không chỉ giúp giải quyết các vấn đề tâm lý như căng thẳng, lo âu, trầm cảm, mà còn hỗ trợ bệnh nhân phát triển các kỹ năng đối phó, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm thiểu triệu chứng đau đầu hay quên.
Các liệu pháp tâm lý thường được sử dụng:
- Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT): Giúp thay đổi suy nghĩ tiêu cực, cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng. CBT cũng trang bị kỹ năng đối phó với stress và các triệu chứng khác.
- Liệu pháp thư giãn: Bao gồm các kỹ thuật như hít thở sâu, thư giãn cơ bắp, thiền định. Các kỹ thuật này giúp giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ và tăng cường tập trung.
- Liệu pháp hỗ trợ: Tạo không gian an toàn để người bệnh chia sẻ cảm xúc và khó khăn. Liệu pháp này giúp giảm cảm giác cô lập và tăng cường động lực.
- Liệu pháp gia đình/nhóm: Tăng cường sự hỗ trợ từ người thân, giúp họ hiểu rõ hơn về tình trạng của người bệnh.
Điều trị dùng thuốc
Khi các biện pháp không dùng thuốc không đem lại hiệu quả mong muốn, hoặc trong trường hợp đau đầu hay quên xuất hiện thường xuyên và nghiêm trọng, việc sử dụng thuốc điều trị có thể cần thiết để kiểm soát triệu chứng và cải thiện tình trạng bệnh.
Tuy nhiên, việc tự ý dùng thuốc là không nên, người bệnh cần tuân thủ chỉ định và theo dõi của bác sĩ. Tùy vào tình trạng và nguyên nhân cụ thể gây đau đầu hay quên, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, có thể bao gồm một số loại thuốc sau:
Thuốc giảm đau:
- Paracetamol: Lựa chọn đầu tay cho đau đầu nhẹ và vừa.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Như ibuprofen, naproxen, có thể hiệu quả hơn paracetamol trong một số trường hợp.
- Thuốc giảm đau đặc hiệu cho migrain: Như triptan, ergotamin, được sử dụng khi đau đầu migrain không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường.
Thuốc điều trị dự phòng:
- Thuốc chống trầm cảm: Một số loại thuốc chống trầm cảm có thể giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của đau đầu, đặc biệt là đau đầu căng thẳng và migrain. Ví dụ Amitriptyline (Elavil), Venlafaxine (Effexor).
- Thuốc chống động kinh: Một số loại thuốc chống động kinh cũng có thể được sử dụng để dự phòng migrain. Ví dụ Topiramate (Topamax), Valproate (Depakote).
- Thuốc chẹn beta: Có thể giúp giảm tần suất đau đầu migrain ở một số người. Ví dụ Propranolol (Inderal), Metoprolol (Lopressor).
Thuốc điều trị nguyên nhân gốc:
- Nếu đau đầu hay quên do các bệnh lý cụ thể như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn nội tiết, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc điều trị các bệnh này, từ đó giúp kiểm soát triệu chứng đau đầu.
Uống thuốc Đông y trị bệnh từ gốc
Đau đầu hay quên là một triệu chứng phức tạp, thường liên quan đến sự mất cân bằng trong cơ thể theo quan niệm Đông y. Điều trị bằng thuốc Đông y tập trung vào việc điều hòa khí huyết, bổ thận, an thần, và giải độc, nhằm giải quyết tận gốc nguyên nhân gây bệnh.
Các bài thuốc thường dùng như:
Bài thuốc bổ khí huyết, an thần:
- Thành phần: Đương quy 12g, Bạch truật 10g, Phục thần 10g, Long nhãn 10g, Viễn chí 10g, Toan táo nhân 10g, Mộc hương 6g, Cam thảo 3g
- Cách dùng: Đun sắc thuốc và uống hết trong ngày, chia thành 2 hoặc 3 lần.
- Công dụng: Bổ khí huyết, kiện tỳ vị, an thần, ích trí. Thích hợp cho các trường hợp đau đầu, hay quên do khí huyết hư nhược, suy nhược thần kinh.
Bài thuốc bổ thận, ích tinh, kiện não:
- Thành phần: Thục địa 16g, Sơn thù 12g, Sơn dược 12g, Phục linh 10g, Viễn chí 10g, Câu kỷ tử 10g, Đỗ trọng 10g, Ba kích 10g (sao), Lộc giác giao 6g (hoặc Lộc nhung 3g)
- Cách dùng: Sắc tất cả các vị thuốc với 3 bát nước, đun nhỏ lửa đến khi còn 1 bát. Dùng 2 lần/ngày, uống khi thuốc còn ấm. Liệu trình sử dụng 10-14 ngày.
- Công dụng: Bổ thận, ích tinh, kiện não, tăng cường trí nhớ. Thích hợp cho các trường hợp đau đầu, hay quên do thận tinh bất túc, suy giảm chức năng não bộ.
Bài thuốc khu phong, hoạt huyết, thông lạc:
- Thành phần: Thiên ma 10g, Câu đằng 10g, Đan sâm 10g, Xích thược 10g, Bạch chỉ 10g, Xuyên khung 6g, Hồng hoa 6g, Địa long 6g, Ngưu tất 10g
- Cách dùng: Sắc tất cả các vị thuốc với 3 bát nước, đun nhỏ lửa đến khi còn 1 bát. Dùng 2 lần/ngày, uống khi thuốc còn ấm. Liệu trình sử dụng 10-14 ngày.
- Công dụng: Khu phong, hoạt huyết, thông kinh lạc, giảm đau. Thích hợp cho các trường hợp đau đầu, chóng mặt do phong hàn, huyết ứ.
Bài thuốc thanh nhiệt, giải độc, an thần:
- Thành phần: Cúc hoa 10g, Hạ khô thảo 10g, Thạch quyết minh 12g, Trúc diệp 10g, Cam thảo 3g
- Cách dùng: Sắc tất cả các vị thuốc với 3 bát nước, đun nhỏ lửa đến khi còn 1 bát. Dùng 2 lần/ngày, uống khi thuốc còn ấm. Liệu trình sử dụng 10-14 ngày.
- Công dụng: Thanh nhiệt, giải độc, an thần, giảm đau. Thích hợp cho các trường hợp đau đầu, bứt rứt, khó ngủ do can hỏa vượng, nhiệt độc tích tụ.
Mẹo dân gian cải thiện đau đầu hay quên tại nhà
Ưu điểm nổi bật của các mẹo dân gian này là sử dụng các nguyên liệu tự nhiên, dễ tìm, dễ chế biến và có tính an toàn cao. Tuy nhiên, hiệu quả của các mẹo này chỉ mang tính hỗ trợ, không thể thay thế chỉ định của bác sĩ. Đồng thời hiệu quả của các mẹo này còn phụ thuộc vào cơ địa và tình trạng sức khỏe của mỗi người.
Một số mẹo đơn giản mà hiệu quả bất ngờ như:
Nước lá vối:
- Tác dụng: Lá vối có tính mát, vị hơi đắng, giúp thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ cải thiện tuần hoàn máu não.
- Cách dùng: Lấy một nắm lá vối tươi, rửa sạch, đun sôi với khoảng 1 lít nước trong 15-20 phút. Lọc bỏ bã lá vối, lấy nước uống thay trà hàng ngày.
Chè đinh lăng:
- Tác dụng: Đinh lăng có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, có tác dụng bổ huyết, hoạt huyết, tăng cường tuần hoàn máu não. Uống chè đinh lăng thường xuyên có thể giúp cải thiện trí nhớ, giảm đau đầu, chóng mặt.
- Cách dùng: Lấy khoảng 10-15g lá đinh lăng tươi hoặc khô, rửa sạch, hãm với nước sôi trong 10-15 phút. Uống thay trà hàng ngày.
Trà gừng:
- Tác dụng: Gừng có tính ấm, vị cay, có tác dụng tán hàn, giải biểu, ôn trung, hành thủy. Uống trà gừng có thể giúp giảm đau đầu do lạnh, cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường trí nhớ.
- Cách dùng: Lấy một củ gừng tươi, rửa sạch, thái lát mỏng. Cho gừng vào cốc, đổ nước sôi vào hãm trong 5-10 phút. Thêm chút mật ong để dễ uống cũng như tăng hương vị. Hoặc bạn có thể ngâm chân với nước gừng ấm để kích thích tuần hoàn máu, hỗ trợ giấc ngủ.
Nước ép rau má:
- Tác dụng: Rau má có tính mát, vị hơi đắng, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, mát gan. Uống nước ép rau má thường xuyên có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu não, giảm đau đầu, chóng mặt, tăng cường trí nhớ.
- Cách dùng: Lấy một nắm rau má tươi, rửa sạch, xay nhuyễn với nước. Lọc lấy nước cốt uống trực tiếp hoặc pha thêm đường, mật ong tùy khẩu vị.
Biện pháp phòng ngừa đau đầu hay quên
- Tạo một chu kỳ ngủ lành mạnh bằng cách ngủ đủ giấc và tuân thủ giờ giấc ngủ nghỉ.
- Ăn uống lành mạnh, đủ chất, hạn chế rượu bia và caffeine.
- Tập thể dục đều đặn, vừa sức để tăng cường sức khỏe toàn diện.
- Quản lý căng thẳng bằng các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga, hít thở sâu hoặc hoạt động yêu thích.
- Nói không với các chất gây nghiện, bao gồm cả thuốc lá.
- Bảo vệ đầu khỏi chấn thương bằng cách đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông.
- Kiểm soát tốt các bệnh mãn tính như tăng huyết áp, tiểu đường.
- Uống mỗi ngày ít nhất là 1,5 – 2 lít nước.
- Giảm thiểu việc tiếp xúc với môi trường có tiếng ồn cường độ cao.
- Tắt các thiết bị điện tử ít nhất một giờ trước khi đi ngủ.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện dấu hiệu nguy hiểm.
Đau đầu và hay quên là những triệu chứng cần được quan tâm và điều trị kịp thời. Nếu bạn gặp phải những triệu chứng này, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể.
Xem thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!