Viêm Dạ Dày Cấp Nên Ăn Gì?

Viêm dạ dày cấp là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc dạ dày xảy ra đột ngột và thường gây ra những cơn đau quặn thắt, khó chịu. Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc làm giảm triệu chứng, phục hồi niêm mạc dạ dày và ngăn ngừa tái phát. Vậy viêm dạ dày cấp nên ăn gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Vai trò của chế độ ăn uống trong điều trị viêm dạ dày cấp

Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc quản lý và hỗ trợ điều trị viêm dạ dày cấp. Một chế độ ăn phù hợp không chỉ giúp làm giảm các triệu chứng khó chịu mà còn thúc đẩy quá trình chữa lành niêm mạc dạ dày, đồng thời ngăn ngừa tình trạng tái phát.

• Giảm tác động kích thích lên niêm mạc dạ dày: Trong giai đoạn viêm cấp, niêm mạc dạ dày đang bị tổn thương và nhạy cảm. Chế độ ăn cần ưu tiên các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, ít chất xơ không hòa tan và ít chất béo. Điều này giúp giảm gánh nặng cho dạ dày, tránh gây kích ứng thêm và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hồi phục của niêm mạc.
• Trung hòa acid dạ dày: Thực phẩm có tính kiềm nhẹ như gạo trắng, bánh mì trắng, chuối, khoai tây, sữa chua không đường,… có khả năng trung hòa axit dạ dày, giảm cảm giác ợ chua, ợ nóng và đau rát. Việc duy trì độ pH ổn định trong dạ dày giúp tạo môi trường thuận lợi cho quá trình lành vết thương.
• Cung cấp dưỡng chất cần thiết: Viêm dạ dày cấp thường kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, nôn và tiêu chảy, dẫn đến mất nước và mất cân bằng điện giải. Do đó, việc bổ sung nước và chất điện giải thông qua chế độ ăn là vô cùng quan trọng. Người bệnh nên ưu tiên các loại thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất và nước như cháo loãng, súp, nước dừa, nước lọc,…
• Hỗ trợ quá trình lành vết thương: Một số thực phẩm chứa các hợp chất có khả năng chống oxy hóa, kháng viêm và tăng cường miễn dịch như nghệ, gừng, mật ong, sữa chua,… có thể hỗ trợ quá trình lành vết loét và tái tạo niêm mạc dạ dày.
• Ngăn ngừa tái phát: Sau khi các triệu chứng cấp tính thuyên giảm, duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, cân đối, giàu chất xơ và ít chất béo là biện pháp quan trọng để ngăn ngừa viêm dạ dày cấp tái phát.

Viêm dạ dày cấp nên ăn gì?

Thực phẩm dễ tiêu hóa

Trong giai đoạn cấp tính của viêm dạ dày, việc lựa chọn thực phẩm dễ tiêu hóa là ưu tiên hàng đầu nhằm giảm thiểu kích ứng và tạo điều kiện thuận lợi cho niêm mạc dạ dày phục hồi. Các loại thực phẩm này thường ít chất xơ, ít chất béo và không gây kích thích đường tiêu hóa.

• Cháo trắng: Cháo trắng nấu nhừ từ gạo là món ăn truyền thống được khuyên dùng cho người bệnh viêm dạ dày cấp. Gạo trắng chứa ít chất xơ, không gây kích ứng dạ dày, đồng thời cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể. Bạn có thể nấu cháo loãng với nước hoặc nước hầm xương để tăng thêm giá trị dinh dưỡng.
• Súp rau củ: Súp là một lựa chọn tuyệt vời khác cho người bệnh viêm dạ dày cấp. Các loại rau củ như bí đỏ, cà rốt, khoai tây, súp lơ xanh… chứa nhiều vitamin và khoáng chất, đồng thời dễ tiêu hóa và cung cấp chất xơ hòa tan, giúp làm dịu niêm mạc dạ dày.
• Khoai tây luộc hoặc nghiền: Khoai tây chứa tinh bột kháng, một loại chất xơ có khả năng chống viêm và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Khoai tây luộc hoặc nghiền nhuyễn là món ăn dễ tiêu hóa, không gây kích ứng và cung cấp năng lượng cho người bệnh.
• Bánh mì trắng, ngũ cốc tinh chế: Bánh mì trắng, bún, phở, miến làm từ gạo hoặc bột mì trắng là những lựa chọn an toàn cho người viêm dạ dày cấp. Chúng chứa ít chất xơ và dễ tiêu hóa hơn so với ngũ cốc nguyên hạt.
• Thịt nạc, cá hấp hoặc luộc: Thịt nạc (ức gà, lợn thăn, cá) cung cấp protein cần thiết cho quá trình phục hồi và tái tạo tế bào. Chế biến bằng cách hấp hoặc luộc sẽ giúp thịt mềm hơn, dễ tiêu hóa và không gây kích ứng dạ dày.

Thực phẩm trung hòa acid dạ dày

Việc bổ sung các thực phẩm có khả năng trung hòa acid dạ dày đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi viêm dạ dày cấp. Các thực phẩm này không chỉ giúp giảm triệu chứng ợ chua, ợ nóng mà còn tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày, hỗ trợ quá trình lành vết loét.

• Sữa chua không đường: Sữa chua chứa một lượng lớn probiotics, bao gồm các vi khuẩn có lợi như Lactobacillus và Bifidobacterium. Các vi khuẩn này giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại như Helicobacter pylori (H. pylori) – một trong những nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày. Ngoài ra, sữa chua còn chứa các chất dinh dưỡng như protein, canxi và vitamin B, giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ quá trình phục hồi của niêm mạc dạ dày.
• Chuối: Chuối là một nguồn cung cấp kali dồi dào, một chất điện giải quan trọng giúp duy trì cân bằng pH trong cơ thể. Kali có khả năng trung hòa axit dạ dày, giảm triệu chứng ợ chua và ợ nóng. Bên cạnh đó, chuối còn chứa chất xơ pectin, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi tác động của axit và thúc đẩy quá trình làm lành vết loét.
• Bơ: Bơ chứa nhiều chất béo lành mạnh như axit oleic, có tác dụng giảm viêm và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Các nghiên cứu cho thấy axit oleic có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn H. pylori và giảm nguy cơ viêm loét dạ dày tá tràng. Ngoài ra, bơ còn chứa các chất chống oxy hóa như vitamin E, giúp bảo vệ tế bào dạ dày khỏi tổn thương do gốc tự do gây ra.
• Đu đủ: Đu đủ chứa papain, một loại enzyme có khả năng phân giải protein, giúp tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn và giảm gánh nặng cho dạ dày. Papain cũng có tác dụng chống viêm và làm dịu dạ dày, giúp giảm các triệu chứng khó chịu do viêm dạ dày cấp.

Thực phẩm giàu dưỡng chất hỗ trợ phục hồi niêm mạc dạ dày

Bên cạnh việc giảm thiểu kích ứng và trung hòa acid, việc bổ sung các thực phẩm giàu dưỡng chất là vô cùng quan trọng trong quá trình phục hồi niêm mạc dạ dày khi bị viêm cấp. Dưới đây là một số loại thực phẩm được khuyến nghị:

• Trứng (luộc hoặc hấp): Trứng là nguồn protein dồi dào, chứa tất cả các axit amin thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được. Protein đóng vai trò quan trọng trong việc tái tạo và phục hồi các tế bào niêm mạc dạ dày bị tổn thương. Ngoài ra, trứng còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin A, D, E, B12, selen, kẽm,… có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình lành bệnh.
• Thịt gà (luộc hoặc hấp): Thịt gà là một nguồn protein nạc, ít chất béo và dễ tiêu hóa, phù hợp với người bị viêm dạ dày cấp. Protein trong thịt gà cung cấp các axit amin cần thiết cho việc xây dựng và sửa chữa các mô, bao gồm cả niêm mạc dạ dày. Bên cạnh đó, thịt gà còn chứa nhiều vitamin nhóm B (B6, B12) và khoáng chất như sắt, kẽm, giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ quá trình hồi phục.
• Cá (hấp hoặc luộc): Cá là một nguồn protein chất lượng cao, dễ tiêu hóa và chứa nhiều axit béo omega-3. Omega-3 có tác dụng chống viêm, giảm đau và bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi tác động của axit. Các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích,… là những lựa chọn tốt nhất cho người bị viêm dạ dày cấp.

Đồ uống

Lựa chọn đồ uống phù hợp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và giảm triệu chứng viêm dạ dày cấp. Một số loại đồ uống được khuyến khích sử dụng bao gồm:

• Nước lọc: Nước lọc là lựa chọn hàng đầu cho người bị viêm dạ dày cấp. Uống đủ nước (khoảng 2-3 lít mỗi ngày) không chỉ giúp bù nước cho cơ thể, đặc biệt khi bị nôn mửa hoặc tiêu chảy, mà còn giúp làm loãng axit dạ dày, giảm độ đậm đặc và khả năng gây kích ứng của acid.
• Nước dừa: Nước dừa là một loại đồ uống tự nhiên giàu chất điện giải như kali, natri, magie và canxi. Bổ sung nước dừa giúp bù nước và điện giải đã mất do nôn mửa hoặc tiêu chảy, đồng thời cung cấp năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
• Trà thảo dược: Một số loại trà thảo dược như trà gừng, trà hoa cúc có tác dụng làm dịu dạ dày, giảm viêm và giảm các triệu chứng khó chịu như buồn nôn, đầy bụng.
  • Trà gừng: Gừng có tính ấm, giúp làm ấm dạ dày, giảm co thắt và kích thích tiêu hóa.
  • Trà hoa cúc: Hoa cúc có tính mát, giúp giảm viêm, giảm đau và làm dịu niêm mạc dạ dày.

Những thực phẩm nên tránh khi bị viêm dạ dày cấp?

Thực phẩm giàu chất béo

Các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, làm chậm quá trình tiêu hóa và tăng tiết acid dạ dày. Điều này gây áp lực lên dạ dày, kích thích niêm mạc dạ dày vốn đã bị tổn thương, làm trầm trọng thêm các triệu chứng.

• Thịt mỡ, da động vật: Thịt mỡ, da gà, da vịt,… chứa nhiều chất béo bão hòa.
• Đồ ăn chiên xào, đồ ăn nhanh: Các món ăn này thường được chế biến với nhiều dầu mỡ, không tốt cho dạ dày đang bị viêm.
• Các sản phẩm từ sữa nguyên kem: Như sữa đặc, kem, phô mai,… chứa nhiều chất béo bão hòa và lactose, có thể gây khó tiêu và kích ứng dạ dày.
• Bánh kẹo, chocolate: Các loại thực phẩm này chứa nhiều đường và chất béo, gây tăng tiết axit dạ dày.

Thực phẩm chứa nhiều gia vị

Gia vị cay nóng như ớt, tiêu, tỏi, hành,… có thể gây kích ứng mạnh niêm mạc dạ dày, làm tăng tiết axit và gây ra cảm giác nóng rát, đau đớn.

Đồ uống kích thích

• Cà phê, trà đặc: Caffeine trong cà phê và trà đặc có thể kích thích tiết axit dạ dày và làm trầm trọng thêm các triệu chứng trào ngược.
• Đồ uống có ga: Các loại đồ uống có gas chứa nhiều đường và axit carbonic, có thể gây đầy hơi, khó tiêu và làm tăng tiết axit dạ dày.
• Rượu bia: Rượu bia gây tổn thương trực tiếp niêm mạc dạ dày và làm tăng nguy cơ viêm loét.

Trái cây chua

Các loại trái cây có vị chua như cam, quýt, chanh, bưởi,… chứa nhiều axit citric, có thể gây kích ứng và làm tăng tiết axit dạ dày.

Thực phẩm khó tiêu

• Các loại đậu: Đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ,… chứa nhiều chất xơ khó tiêu, gây đầy bụng, khó tiêu.
• Bắp, khoai lang: Các loại củ này chứa nhiều tinh bột, có thể gây đầy bụng, khó tiêu.
• Thịt đỏ: Thịt đỏ chứa nhiều protein và chất béo, cần nhiều thời gian để tiêu hóa, có thể gây áp lực lên dạ dày.

Thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn đóng hộp

Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều chất phụ gia, chất bảo quản, muối và đường, có thể gây kích ứng và làm nặng thêm tình trạng viêm dạ dày.

Thực phẩm lên men

Một số loại thực phẩm lên men như dưa chua, cà muối, kim chi,… có thể gây đầy hơi và kích ứng dạ dày.

Lời khuyên dành cho người bị viêm dạ dày cấp

• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn 3 bữa chính lớn, hãy chia nhỏ thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp giảm áp lực cho dạ dày, tránh tình trạng quá tải và kích thích tiết acid quá mức.
• Uống đủ nước: Duy trì đủ lượng nước cho cơ thể là rất quan trọng, đặc biệt là khi bị viêm dạ dày cấp. Nước giúp pha loãng acid dạ dày, giảm độ axit và hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Nên uống nước ấm hoặc nước lọc, tránh đồ uống có gas, caffeine và cồn.
• Ăn thức ăn ở nhiệt độ vừa phải: Thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, làm tăng viêm và đau. Nên ăn thức ăn khi còn ấm, vừa đủ để không gây khó chịu cho dạ dày.
• Hạn chế căng thẳng: Stress là một trong những yếu tố làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm dạ dày. Tập các bài tập thư giãn, yoga, thiền định hoặc tham gia các hoạt động giải trí có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện tình trạng bệnh.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và tái tạo cơ thể. Đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định và giảm nguy cơ tái phát viêm dạ dày.
• Tuân thủ phác đồ điều trị: Điều trị viêm dạ dày cấp cần có sự kết hợp của thuốc và chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý. Hãy tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.
• Thăm khám định kỳ: Việc thăm khám bác sĩ định kỳ giúp theo dõi tình trạng bệnh, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần thiết.

Viêm dạ dày cấp không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Việc xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, giàu dinh dưỡng và phù hợp với tình trạng bệnh là vô cùng quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi.

Thông qua bài viết này, hy vọng bạn đã có thêm những kiến thức hữu ích về việc lựa chọn thực phẩm tốt cho dạ dày, cũng như những loại nên tránh khi bị viêm dạ dày cấp. Hãy bắt đầu thay đổi thói quen ăn uống từ hôm nay để nhanh chóng đẩy lùi cơn đau và bảo vệ sức khỏe dạ dày của mình nhé!

Đừng quên, chế độ ăn uống chỉ là một phần trong quá trình điều trị. Nếu bạn đang gặp các triệu chứng đau dạ dày cấp, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn kịp thời.