Mề Đay Mãn Tính

Mề đay mãn tính là gì?

Mề đay mãn tính hay còn được gọi là urticaria kinh niên, là một tình trạng da bị tổn thương liên tục hoặc lặp đi lặp lại với các triệu chứng kéo dài nhiều hơn sáu tuần. Biểu hiện chính của tình trạng này là việc xuất hiện các đốm phát ban và mẩn đỏ ngứa, dẫn đến cảm giác khó chịu như ngứa ngáy và bỏng rát.

Đáng chú ý,  một tỷ lệ không nhỏ bệnh nhân phải đối mặt với các triệu chứng trong thời gian dài. Trong đó, 50% số họ trải qua bệnh lý này hơn một năm. Một lượng lớn khác chịu đựng trong khoảng thời gian ba năm. Đặc biệt, một số ít phải chấp nhận tình trạng kéo dài đến mười năm, thậm chí là sống chung cùng bệnh.

Triệu chứng nổi mề đay mãn tính

Các biểu hiện của mề đay mãn tính thường khá rõ ràng và có thể được quan sát trực tiếp:

• Sự xuất hiện của mẩn ngứa, sẩn phù với kích thước nhỏ từ 1mm đến 3cm, màu sắc hồng nhạt và có ranh giới rõ ràng. Những dấu hiệu này có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể. Biểu hiện xuất hiện từ cổ, mặt, đến chân, tay, lưng và thậm chí là lan rộng khắp cơ thể, đôi khi hợp nhất thành các đám lớn.
• Ngứa liên tục, đặc biệt là vào buổi tối, gây ra sự khó chịu và ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ. Ngoài ra, da có thể trở nên đỏ nóng hoặc cảm thấy khô và căng.
• Trong một số trường hợp ít gặp, mề đay mãn tính còn đi kèm với triệu chứng sốt nhẹ, sự xuất hiện của mụn nước hoặc các nốt đỏ nhỏ trên da. Người bệnh cần được đánh giá và xử lý bởi các chuyên gia y tế để tránh những biến chứng không mong muốn.

Hình ảnh mề đay mãn tính

• Nổi Mẩn Đỏ Ở Tay Chân
• Nổi Mẩn Đỏ Ngứa Ở Bụng
• Mẩn Đỏ Ngứa Nổi Cục Như Muỗi Đốt
• Nổi Mẩn Ngứa Thành Mảng
• Ngứa Bụng
• Ngứa Gan Bàn Tay Bàn Chân Do Đâu
• Nổi Mẩn Ngứa Hình Tròn
• Mông Bị Nổi Mẩn Đỏ Ngứa
• Nổi Mẩn Đỏ Ngứa Ở Lưng
• Sốt Nổi Mề Đay

Nguyên nhân gây mề đay mãn tính

• Sự tăng kháng thể IgE: Kháng thể IgE chơi một vai trò quan trọng trong việc kích hoạt phản ứng dị ứng. Sự tăng lên đột ngột của IgE có thể gây ra phản ứng ở các tế bào mast và bạch cầu ái kiềm, làm xuất hiện các triệu chứng của mề đay.
• Yếu tố di truyền: Sự xuất hiện của bệnh mề đay trong gia đình, đặc biệt nếu bố mẹ có tiền sử mắc bệnh, làm tăng nguy cơ phát triển mề đay cho con cái.
• Phản ứng với thực phẩm và phụ gia: Các loại thực phẩm và phụ gia như hạt, đậu phộng, trứng và các chất bảo quản có thể kích thích mề đay xuất hiện sau một khoảng thời gian ngắn sau khi ăn uống.
• Ảnh hưởng từ thuốc: Kháng sinh và ibuprofen có thể gây ra mề đay. Thời gian xuất hiện biến đổi từ ngay lập tức đến vài ngày hoặc tuần sau khi sử dụng.
• Tác động của môi trường: Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, từ lạnh sang nóng hoặc ngược lại, cũng như áp lực lên da từ quần áo bó sát hoặc dây đeo, có thể làm bùng phát mề đay.
• Phản ứng với cây cỏ và hóa chất: Tiếp xúc với cây tầm ma, sứa biển, quế, acid sorbic và nhựa cao su, có thể kích hoạt phản ứng nổi mề đay nhanh chóng, đôi khi đi kèm với tình trạng khó thở.

Mề đay mãn tính có gây biến chứng nguy hiểm không?

• Ảnh hưởng tới giấc ngủ và tâm trạng: Cảm giác ngứa ngáy không ngừng cản trở giấc ngủ, làm giảm sự tập trung. Từ đó gây ảnh hưởng lớn đến khả năng làm việc, khiến người bệnh stress và mệt mỏi.
• Tổn thương da nghiêm trọng: Việc gãi liên tục có thể làm tổn thương lớp biểu bì da, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng, thậm chí là viêm nhiễm da nặng hơn.
• Rủi ro phù nề, khó thở: Phù nề tại các vùng nhạy cảm như mặt, lưỡi hoặc cổ họng có thể gây khó khăn trong việc thở, đôi khi đe dọa đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
• Sốc Phản Vệ: Tình trạng này cực kỳ nguy hiểm và cần sự can thiệp y tế khẩn cấp để tránh hậu quả đáng tiếc.

Phương pháp chẩn đoán mề đay mãn tính

Chẩn đoán lâm sàng

Bệnh mề đay mãn tính có thể chẩn đoán bằng các triệu chứng trên da. Trong buổi khám, bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn, bao gồm:

• Thời gian xuất hiện mề đay
• Tần suất và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng
• Các bệnh lý khác bạn đang mắc
• Thuốc bạn đang sử dụng
• Tiền sử gia đình liên quan đến bệnh mề đay

Chẩn đoán qua xét nghiệm

Bác sĩ có thể thực hiện một số xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự như mề đay mãn tính, bao gồm:

• Xét nghiệm máu
• Xét nghiệm dị ứng
• Xét nghiệm chức năng tuyến giáp
• Chụp X-quang ngực

Tùy thuộc vào trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm cận lâm sàng khác, bao gồm:

• Xét nghiệm men gan
• Xét nghiệm chức năng thận
• Xét nghiệm tự miễn
• Sinh thiết da

Đối tượng có nguy cơ cao mắc đề đay mãn tính

Mề đay mãn tính có thể xuất hiện với mọi người ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, qua nghiên cứu và quan sát lâm sàng, hai nhóm đối tượng đã được xác định có khả năng cao hơn phát triển tình trạng này:

• Nhóm 1: Phụ nữ có khả năng phải đối mặt với mề đay mãn tính cao gấp đôi so với nam giới. Sự chênh lệch này có thể được giải thích qua nhiều yếu tố, bao gồm cả sự khác biệt về hormone giới tính và cách hệ thống miễn dịch của phụ nữ phản ứng với các yếu tố gây dị ứng. Sự dao động hormone, đặc biệt là trong các giai đoạn như chu kỳ kinh nguyệt, mang thai, mãn kinh, có thể làm tăng sự nhạy cảm của phụ nữ đối với các phản ứng dị ứng.
• Nhóm 2: Người trẻ tuổi, đặc biệt là những người ở độ tuổi thanh thiếu niên, thường có nguy cơ cao mắc phải tình trạng này. Điều này có thể do sự kết hợp giữa yếu tố di truyền, phơi nhiễm môi trường và lối sống. Sự thay đổi về môi trường sống, stress, thói quen hàng ngày có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.

Các biện pháp phòng ngừa mề đay mãn tính

• Tạo một không gian sống sạch sẽ, thoáng đãng và ít bụi bẩn. Điều này bao gồm việc thường xuyên làm sạch nhà cửa, đặc biệt là các khu vực dễ tích tụ bụi như giường ngủ, rèm cửa và thảm.
• Xây dựng một chế độ ăn lành mạnh, tránh những thực phẩm có khả năng gây dị ứng cao như hải sản, đậu phộng và các sản phẩm từ sữa nếu bạn nhạy cảm với chúng.
• Duy trì một lối sống tích cực với việc tập thể dục đều đặn, giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và tăng cường hệ miễn dịch.
• Tìm kiếm các phương pháp quản lý stress hiệu quả như thiền, yoga, hoặc tham gia các lớp học nghệ thuật. Stress được biết là có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng mề đay.
• Hạn chế sử dụng các sản phẩm chăm sóc cá nhân hoặc vệ sinh có chứa hóa chất mạnh, như các loại xà phòng, dầu gội đầu, hoặc chất tẩy rửa.
• Ghi chép lại bất kỳ phản ứng dị ứng nào sau khi tiếp xúc với thực phẩm, môi trường hoặc sản phẩm nhất định, giúp bạn nhận biết và tránh các tác nhân gây dị ứng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

• Triệu chứng gia tăng hoặc không đỡ: Khi các biện pháp tự chăm sóc không hiệu quả và tình trạng bệnh ngày càng tồi tệ.
• Ảnh hưởng lớn tới cuộc sống hàng ngày: Bệnh làm gián đoạn giấc ngủ, công việc và các sinh hoạt thường nhật.
• Dấu hiệu phù nề: Bệnh nhân nhận thấy tình trạng sưng tại mắt, môi hoặc cổ họng.
• Sốc phản vệ: Triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, nhịp tim nhanh cần sự can thiệp y tế ngay lập tức.
• Liên quan đến bệnh khác: Nếu mề đay kèm theo triệu chứng của bệnh lý nền khác cần được khám phá và điều trị.

Trong mọi trường hợp, việc duy trì liên lạc thường xuyên với bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn là rất quan trọng để đảm bảo rằng bạn nhận được sự chăm sóc tốt nhất cho tình trạng của mình.

Phương pháp điều trị mề đay mãn tính

Điều trị mề đay mãn tính đòi hỏi một phương pháp tiếp cận đa diện, kết hợp giữa lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa và các biện pháp can thiệp sớm để tăng cơ hội hồi phục.

Phương pháp điều trị bằng Tây y

Thuốc chống dị ứng, corticosteroids và các loại thuốc ức chế miễn dịch là những lựa chọn phổ biến, mang lại hiệu quả nhanh chóng trong việc kiểm soát triệu chứng bệnh mề đay mãn tính.

• Sản phẩm bôi ngoài da: Sản phẩm bôi ngoài da chứa corticosteroids hoặc chất chống viêm không steroid giúp giảm viêm và ngứa dành cho các vùng da bị ảnh hưởng như Hydrocortisone 1%, Mometasone furoate 0.1%, .... Lưu ý, người bệnh không sử dụng trên diện rộng để tránh tác dụng phụ.
• Thuốc uống điều trị: Được bác sĩ chỉ định, thuốc uống bao gồm các loại kháng histamin, giúp giảm ngứa và phản ứng viêm. Đối với trường hợp mề đay do dị ứng hoặc rối loạn miễn dịch, việc kết hợp các loại thuốc uống khác nhau rất cần thiết. Một số loại thuốc được bác sĩ kê đơn như Diphenhydramine, Chlorpheniramine, Promethazine, …

Lưu ý: Việc sử dụng thuốc Tây chữa nổi mề đay mãn tính cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm ra lựa chọn tốt nhất, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người có tiền sử bệnh dạ dày, huyết áp, tim mạch... Việc sử dụng thuốc dài hạn cần cẩn thận để tránh tác dụng phụ.

Chữa mề đay mãn tính bằng Y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, nguyên nhân gây mề đay mãn tính thường được quy cho sự mất cân bằng của năng lượng trong cơ thể và sự tích tụ độc tố. Để khắc phục dứt điểm bệnh, người bệnh nên dùng các loại thuốc uống có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, cân bằng nội tạng, nhằm phục hồi sự hòa hợp trong cơ thể và giảm thiểu triệu chứng bệnh từ gốc.

Một số bài thuốc được kể đến như:

Bài thuốc uống 1

• Thành phần: Kim ngân hoa, ngải cứu, cúc tần, phòng phong, xuyên khung
• Cách thực hiện: Nấu các thành phần trong 500ml nước. Khi lượng nước giảm xuống còn khoảng một nửa, lấy ra và chia đều uống trong ngày, mỗi lần uống khoảng một bát.

Bài thuốc uống 2 

• Thành phần: Độc hoạt, xuyên khung, tế tân, đương quy.
• Cách thực hiện: Đun các thành phần cùng với 400ml nước. Sắc trong khoảng nửa giờ, sau đó tắt lửa và chia thuốc để uống trong suốt ngày. Lưu ý, không để thuốc qua đêm, tránh tình trạng giảm hiệu quả.

Điều trị mề đay mãn tính tại nhà

Đối phó với mề đay mãn tính ngay tại nhà có thể thực hiện thông qua việc sử dụng nguồn nguyên liệu tự nhiên giàu lợi ích:

• Lá chè xanh: Với hàm lượng cao của các chất chống oxy hóa như EGCG (Epigallocatechin Gallate), lá chè xanh cung cấp một giải pháp tự nhiên để giảm viêm, giảm sưng và ngứa, đồng thời hỗ trợ quá trình làm lành da. Áp dụng lá chè xanh cho việc điều trị mề đay bằng cách giã lá cùng muối và áp dụng lên khu vực ảnh hưởng giúp thúc đẩy sự phục hồi nhanh chóng.

• Quả nhàu: Được biết đến với các đặc tính tốt cho sức khỏe nhờ vào vitamin, khoáng chất, tinh dầu và axit hữu cơ, quả nhàu mang lại hiệu quả tốt trong việc giảm triệu chứng mề đay mãn tính. Sử dụng nước ép từ quả nhàu, sau khi đã được ngâm muối và làm sạch, có thể là một liệu pháp từ thiên nhiên giúp cải thiện tình trạng bệnh, mặc dù hương vị có thể cần thêm chút muối để dễ uống hơn.

Ngoài ra, các loại thảo mộc khác như lá kinh giới, nha đam và lá bạc hà cũng được khuyên dùng như một phần của phác đồ điều trị tại nhà cho mề đay mãn tính. Dù có hiệu quả chậm rãi hơn so với thuốc Tây y, nhưng chúng lại an toàn và mang lại lợi ích dài lâu cho sức khỏe da.

Dược liệu chữa mề đay mãn tính

Sử dụng các loại dược liệu từ tự nhiên trong điều trị mề đay mãn tính là phương pháp được nhiều người bệnh tin dùng. Một số loại dược liệu được sử dụng như quả nhàu, lá chè xanh, nha đam, lá bạc hà, bách bộ, cây ké đầu ngựa... giúp giảm ngứa, giảm viêm, kháng khuẩn và thúc đẩy quá trình hồi phục da nhanh chóng. Tuy nhiên, việc sử dụng chúng cần tuân theo chỉ dẫn của chuyên gia y tế để đảm bảo sự an toàn và hiệu quả của phương pháp.

Mề đay mãn tính mặc dù không đe dọa trực tiếp đến tính mạng nhưng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày và chất lượng sống. Do đó, việc chủ động tìm kiếm sự chăm sóc y tế khi gặp các dấu hiệu bất thường là rất quan trọng.

• Bách Bộ
• Cây Bạc Hà
• Cây Ké Đầu Ngựa
• Cây Lô Hội