Viêm Xoang Chảy Máu Mũi

Viêm xoang chảy máu mũi là gì?

Viêm xoang gây chảy máu mũi là một biến chứng thường gặp của viêm xoang, một tình trạng viêm và/hoặc nhiễm trùng các xoang cạnh mũi. Chảy máu mũi xảy ra khi các mạch máu nhỏ li ti trong niêm mạc xoang bị tổn thương hoặc vỡ ra. Tình trạng này có thể xuất hiện ở cả giai đoạn cấp tính và mãn tính của viêm xoang.

Đặc điểm chảy máu:

• Vị trí: Máu thường chảy từ một bên mũi, nhưng cũng có thể chảy từ cả hai bên.
• Lượng máu: Lượng máu có thể ít hoặc nhiều, tùy thuộc vào mức độ tổn thương mạch máu.
• Tính chất máu: Máu thường có màu đỏ tươi và lỏng.
• Tần suất: Chảy máu mũi có thể xảy ra một lần hoặc tái phát nhiều lần.

Viêm xoang gây chảy máu mũi thường không nguy hiểm, nhưng có thể gây khó chịu và bất tiện cho người bệnh. Nếu tình trạng chảy máu kéo dài, nhiều hoặc kèm theo các triệu chứng khác như sốt cao, đau đầu dữ dội, người bệnh cần đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Phân loại bệnh

Theo vị trí chảy máu:

• Chảy máu mũi trước: Máu chảy ra từ phía trước mũi, thường là do tổn thương mạch máu ở vách ngăn mũi hoặc các xoang trước.
• Chảy máu mũi sau: Máu chảy xuống phía sau cổ họng, thường do tổn thương mạch máu ở các xoang sau hoặc các mạch máu lớn hơn ở hốc mũi.

Theo mức độ nghiêm trọng:

• Chảy máu mũi nhẹ: Máu chảy ít, tự cầm hoặc cầm sau khi đè ép nhẹ.
• Chảy máu mũi vừa: Máu chảy nhiều hơn, có thể cần dùng thuốc co mạch hoặc đốt điện để cầm máu.
• Chảy máu mũi nặng: Máu chảy nhiều và khó cầm, có thể cần nhập viện để truyền máu và xử lý các biến chứng.

Nguyên nhân gây viêm xoang chảy máu mũi

Viêm xoang chảy máu mũi là hiện tượng dịch nhầy trong hốc mũi tiết nhiều, niêm mạc và hốc xoang có hiện tượng sưng viêm khi bị nhiễm trùng.

Trả lời cho câu hỏi viêm xoang có chảy máu mũi không, chuyên gia nhận định là có. Hiện tượng này xuất hiện khi các tế bào ở khu vực mũi họng bị thương tổn do sự tác động từ yếu tố bên ngoài.

Tên gọi khác của viêm xoang chảy máu mũi là viêm xoang xuất tiết. Nó có thể cảnh báo bệnh viêm xoang đang bước vào giai đoạn mãn tính, cần điều trị kịp thời. Theo các chuyên gia, những nguyên nhân chính gây viêm xoang chảy máu mũi là:

Viêm xoang chảy máu do hắt hơi quá mạnh

Viêm xoang khiến nhiều người hắt hơi mạnh hơn so với bình thường. Điều này khiến dịch nhầy tích tụ làm xoang bị tắc nghẽn. Cơ thể hình thành phản xạ hắt hơi để đẩy dịch nhầy ra ngoài nhưng việc thực hiện quá mạnh đã tác động tới niêm mạc mũi xoang. Hoạt động này khiến dẫn đến tổn thương và khiến xoang mũi chảy máu.

Vệ sinh mũi sai cách khiến viêm xoang ra máu

Một trong những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình chữa viêm xoang là vấn đề vệ sinh mũi xoang. Nếu thực hiện đúng cách, chất nhầy sẽ bị giảm bớt, xoang được lưu thông dễ dàng.

Ngược lại, việc vệ sinh sai cách làm niêm mạc mũi tổn thương và gây chảy máu. Hoạt động xịt dung dịch vào xoang mũi dẫn đến hiện tượng xung huyết. Một vài trường hợp dùng corticoid trong thời gian dài có thể khiến niêm mạc mũi mỏng, dễ thương tổn và gây chảy máu khi chịu tác động từ bên ngoài.

Viêm xoang chảy máu mũi do thay đổi thời tiết

Khi thời tiết thay đổi đột ngột đi kèm độ ẩm không khí khô, niêm mạc mũi sẽ bị kích thích mạnh mẽ. Lúc này, hại khuẩn có cơ hội tấn công và gây tổn thương tại niêm mạc mũi.

Ngoài thời tiết, ô nhiễm môi trường cũng là vấn đề gây kích ứng niêm mạc. Việc tiếp xúc với khói bụi, ô nhiễm sẽ gia tăng phản xạ hắt hơi và gây thương tổn.

Khi cơ thể tiếp xúc nhiều với môi trường khói bụi, ô nhiễm, niêm mạc mũi rất dễ bị kích ứng. Điều này đã làm tăng phản xạ hắt hơi của cơ thể. Hoạt động diễn ra liên tục trong thời gian dài tác động xấu tới niêm mạc mũi và gia tăng nguy cơ bị viêm xoang chảy máu mũi.

Viêm xoang chảy máu mũi có nguy hiểm không?

Viêm xoang chảy máu mũi không phải là tình trạng bình thường. Nó có thể đe dọa sức khỏe của người bệnh nếu quá trình điều trị diễn ra hời hợt, không dứt điểm. Hai biến chứng nguy hiểm của bệnh lý này là:

• Chảy máu xoang mũi phù nề: Tác nhân bên ngoài tiếp xúc với niêm mạc mũi dẫn đến xuất tiết. Khi niêm mạc phù nề, bệnh nhân thường bị nghẹt mũi, tắc mũi. Đối tượng dễ gặp phải tình trạng này là trẻ nhỏ.
• Chảy máu xoang mũi bội nhiễm: Đây là hậu quả của một đợt viêm xoang mãn tính hoặc cấp tính. Lúc này, niêm mạc mũi của bệnh nhân tích tụ nhiều dịch nhầy, cuốn dưới sung huyết, lông chuyển mất dần.

Viêm xoang chảy máu mũi có thể là dấu hiệu cho thấy bệnh đang chuyển từ viêm xoang cấp tính sang viêm xoang mãn tính. Khi cơ thể gặp phải các biểu hiện này nghĩa là bệnh đã ở giai đoạn nặng và khó điều trị:

• Xuất hiện các bệnh viêm họng, viêm thanh quản, viêm đường hô hấp.
• Viêm mí mắt, viêm ổ mắt, lồi nhãn cầu mắt.
• Dịch mủ trong tai ứ đọng dẫn đến viêm tai giữa.
• Viêm mũi nặng, niêm mạc lở loét.
• Xuất hiện polyp mũi, cong vẹo sống mũi.
• Xương khớp thường xuyên đau nhức.
• Khàn giọng, mất tiếng, u thanh quản.

Khi nào người bệnh cần gặp bác sĩ thăm khám chi tiết?

Viêm xoang có thể gây nhiễm trùng khiến bệnh nhân không ngửi được mùi, vị. Do đó, người bệnh cần quan tâm nhiều hơn đến tình trạng này. Tốt nhất, bạn hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám bằng các kỹ thuật tiên tiến khi:

• Chảy máu mũi kéo dài: Không cầm được sau 15 phút hoặc bằng các biện pháp thông thường.
• Chảy máu mũi thường xuyên: Dù lượng máu ít hay nhiều, đây là dấu hiệu viêm xoang tiến triển nặng.
• Chảy máu mũi kèm triệu chứng khác: Sốt cao, đau đầu dữ dội, sưng phù mặt, nhìn mờ, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng.
• Chảy máu mũi sau chấn thương: Cần loại trừ các tổn thương nguy hiểm khác.
• Chảy máu mũi ở trẻ em và người cao tuổi: Đối tượng này dễ mất máu và biến chứng hơn.

Khi đó, chuyên gia sẽ có cách xử lý kịp thời để hạn chế lượng máu chảy. Sau khi sơ cứu, bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị viêm xoang dựa trên tình trạng sức khỏe của từng đối tượng.

Chẩn đoán viêm xoang chảy máu mũi bằng cách nào?

Hỏi bệnh

• Tiền sử: Các bệnh lý về mũi xoang trước đây, các yếu tố nguy cơ như dị ứng, hút thuốc, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.
• Đặc điểm chảy máu mũi: Tần suất, lượng máu chảy, vị trí chảy máu (một bên hay hai bên), màu sắc máu (đỏ tươi hay đỏ sẫm), thời gian chảy máu.
• Các triệu chứng kèm theo: Đau nhức vùng mặt, nghẹt mũi, chảy dịch mũi, sốt, ho, đau họng, giảm khứu giác.

Khám lâm sàng

• Nội soi mũi trước: Quan sát niêm mạc mũi, vách ngăn mũi, các xoang cạnh mũi để tìm dấu hiệu viêm nhiễm, polyp, khối u, dị vật.
• Nội soi mũi sau: Kiểm tra vòm mũi họng, cửa mũi sau để phát hiện các bất thường.

Cận lâm sàng

• Chụp X-quang hoặc CT scan mũi xoang: Đánh giá tình trạng viêm xoang, cấu trúc giải phẫu mũi xoang, phát hiện các bất thường như polyp, khối u, dị vật.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra các chỉ số viêm nhiễm, chức năng đông máu (nếu nghi ngờ có bệnh lý về máu).
• Test dị ứng: Thực hiện nếu nghi ngờ chảy máu mũi do dị ứng.

Chẩn đoán phân biệt

Chảy máu mũi có thể do nhiều nguyên nhân khác ngoài viêm xoang, như:

• Chấn thương mũi
• Khô niêm mạc mũi
• Tăng huyết áp
• Rối loạn đông máu
• U mũi xoang...

Viêm xoang chảy máu mũi phải làm sao?

Khi bị viêm xoang chảy máu mũi, cơ thể còn xuất hiện tình trạng nôn mửa, hoa mắt, buồn nôn, chóng mặt,... Để nhanh chóng cầm máu và chữa khỏi bệnh lý này, bác sĩ có thể áp dụng nhiều biện pháp can thiệp. Việc lựa chọn cách điều trị cần dựa trên cơ địa và tình trạng bệnh lý.

Cách xử lý chảy máu xoang mũi tại chỗ

Khi gặp tình trạng chảy máu mũi xoang, dù lượng máu nhiều hay ít bạn cũng nên tập thói quen tự sơ cứu. Người bệnh có thể cầm máu tại chỗ bằng các bước sau:

• Người bệnh ngồi thẳng lưng, không ngửa đầu ra phía sau để hạn chế máu chảy qua thanh quản. Đây cũng là tư thế giúp kiểm soát cơn ho.
• Dùng ngón tay cái và ngón tay trỏ kẹp 2 lỗ mũi và thở bằng miệng. Giữ nguyên tư thế này trong 10 - 15 phút.
• Bệnh nhân không ấn 1 bên mũi, hãy ấn cả hai khoang mũi nhưng đừng sử dụng lực quá mạnh vì có thể khiến xương sống của mũi bị tổn thương.

Sau khi đã cầm máu thành công, người bệnh nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ để có biện pháp điều trị phù hợp. Điều này giúp bảo vệ sức khỏe và bệnh nhân không gặp phải biến chứng xấu.

Trị viêm xoang chảy máu mũi bằng Tây y

Ngày nay, y học càng phát triển, người bệnh càng muốn điều trị bằng biện pháp thuận tiện, tác dụng nhanh. Đó là lý do Tây y được ưu tiên áp dụng. Tác dụng của thuốc tây là có thể ức chế bệnh và triệu chứng thuyên giảm nhanh chóng.

Các loại thuốc được kê đơn là:

• Thuốc co mạch: Giúp co mạch máu trong niêm mạc xoang, giảm sưng và chảy máu mũi. Ví dụ: Oxymetazoline, Xylometazoline (dạng xịt hoặc nhỏ mũi).
• Thuốc kháng histamin: Giúp giảm phản ứng dị ứng, giảm viêm và chảy nước mũi. Ví dụ: Loratadine, Cetirizine (dạng viên uống hoặc siro).
• Corticosteroid: Giúp giảm viêm mạnh, giảm phù nề niêm mạc xoang và ngăn ngừa chảy máu mũi. Ví dụ: Fluticasone, Mometasone (dạng xịt mũi).
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Giúp giảm đau đầu, hạ sốt nếu có kèm theo. Ví dụ: Paracetamol, Ibuprofen.

Một số tác dụng phụ của tân dược người bệnh cần chú ý là: buồn ngủ, buồn nôn, chóng mặt, chảy máu dạ dày,... Để cơ thể không gặp tình trạng bất ổn, người bệnh cần dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Khi chưa có sự cho phép, bạn tuyệt đối không tự ý mua thuốc bên ngoài.

Bên cạnh cách điều trị nội khoa, một vài trường hợp sẽ được chỉ định biện pháp ngoại khoa. Chẳng hạn như các cách chiếu tia sóng ngắn, khí dung điện ni novocain 5%,... Nhưng rất ít bệnh nhân có thể áp dụng thủ thuật này bởi nó tồn tại nhiều rủi ro. Bác sĩ chỉ khuyến nghị thực hiện khi không còn cách chữa nào khả quan hơn.

Nếu đã quyết định áp dụng thủ thuật, người bệnh cần lựa chọn cơ sở thăm khám uy tín, chất lượng. Việc điều trị tại bệnh viện tốt, bác sĩ giỏi và có nhiều năm kinh nghiệm sẽ hạn chế thấp nhất rủi ro.

Can thiệp bằng mẹo dân gian

Rõ ràng, việc sử dụng thuốc tây quá mức không mang tới tác dụng tốt. Do đó, khi viêm xoang chảy máu mũi mới xuất hiện và chưa gây biến chứng xấu, người bệnh có thể áp dụng một số mẹo dân gian.

Những bài thuốc trị viêm xoang phổ biến và mang tới hiệu quả cao là:

Cách chữa bệnh tại nhà bằng hạt gấc

Tên gọi khác của hạt gấc là Mộc miết tử - giúp tiêu viêm, giảm sưng nhanh chóng. Một nghiên cứu cũng cho thấy, trong hạt gấc chứa men photphptoba có khả năng làm tan dịch nhầy và kháng viêm hiệu quả. Thực hiện:

• Sao vàng hạ thổ hạt gấc rồi loại bỏ phần vỏ bị cháy sém.
• Giã nhuyễn hạt và đựng trong bình thủy tinh chứa 300ml rượu trắng.
• Ngâm rượu gấc khoảng 3 ngày, sau đó dùng để xoa 2 bên sống mũi mỗi ngày 2 - 3 lần.
• Người bệnh cũng nên nhỏ rượu gấc vào hốc mũi 1 lần/ ngày.

Đẩy lùi viêm xoang bằng cây giao

Vai trò của cây giao là thông xoang, giảm viêm và hồi phục lớp niêm mạc bị tổn thương. Tuy nhiên, khi sử dụng dược liệu, bạn lưu ý không để mủ của cây bắn vào mắt. Nếu dính mủ, bạn cần rửa lại bằng nước sạch và sơ cứu kịp thời. Thực hiện:

• Lấy khoảng 20 đốt giao, cắt thành từng khúc nhỏ và đun sôi trong 10 phút.
• Dùng khăn trùm kín đầu và sử dụng ống phễu để xông hơi khoang mũi.
• Lần xông đầu tiên kéo dài khoảng 5 - 10 phút và tăng thời gian ở những lần sau.
• Thực hiện khoảng 2 - 3 lần/ tuần.

Cách trị viêm xoang bằng tỏi

Tỏi chứa allicin, hoạt chất được coi là thần dược trong việc kháng khuẩn và hạn chế viêm nhiễm. Do đó, không có gì lạ khi bài thuốc chữa viêm xoang từ tỏi trở nên quen thuộc với người bệnh. Có rất nhiều mẹo điều trị từ tỏi, sau đây là 3 cách phổ biến:

• Rượu trắng với tỏi: Sau khi rửa sạch, bạn thái tỏi thành lát mỏng rồi ngâm với rượu trong 10 ngày. Khi rượu tỏi ngả sang màu vàng, bạn có thể mang ra sử dụng. Mỗi lần, bạn nhỏ từ 1 - 2 giọt dung dịch rượu tỏi, áp dụng 2 - 3 lần/ ngày.
• Kết hợp tỏi với mật ong: Cắt tỏi thành miếng nhỏ và ngâm với mật ong. Sau 1 ngày, bạn lấy tăm bông thấm dung dịch và đặt vào hốc mũi trong vài phút. Trước khi đặt bông, bạn nên vệ sinh mũi sạch sẽ.
• Dùng nước ép tỏi: Bóc vỏ và rửa sạch tỏi. Ép tỏi để thu nước cốt. Mỗi ngày bạn nhỏ phần nước này vào hốc mũi khoảng 2 - 3 lần. Ngoài ra, người bệnh có thể chế biến tỏi cùng các món ăn hàng ngày để gia tăng hiệu quả.

Phương pháp Đông y chữa viêm xoang chảy máu mũi

Theo Đông y, viêm xoang thuộc các chứng não lậu, tỵ lậu, tỵ uyên. Bệnh hình thành bởi phế khí - vệ khí hư - phong nhiệt - nhiệt độc - phong hàn.

Lương y sẽ xác định căn nguyên gây bệnh dựa trên việc khám ngoại quan như văn - vấn- thiết - vọng. Khi tìm hiểu đúng nguyên nhân phát sinh viêm xoang, lương y sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Cơ chế trị viêm xoang của Đông y là cân bằng âm dương, thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, thông kinh hoạt lạc và phục hồi sức khỏe. Khi uống thuốc theo đúng liệu trình, Đông y sẽ loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh và đẩy lùi hiệu quả các triệu chứng.

Thành phần chính trong các bài thuốc là dược liệu thuần tự nhiên, không gây hại cho sức khỏe. Do đó, đối tượng nào cũng có thể áp dụng, bao gồm cả phụ nữ trong thời kỳ thai sản. Tuy nhiên, khi đã chữa bệnh bằng thuốc nam, người bệnh cần có sự kiên trì trong thời gian dài. Bởi lẽ, phương pháp này tác dụng chậm và cần đun sắc tốn nhiều công sức.

Một số bài thuốc Đông y lành tính, cho hiệu quả tích cực người bệnh có thể tham khảo như:

Bài thuốc Thanh Nhiệt Giải Độc:

• Thành phần: Kim ngân hoa, ké đầu ngựa, hoàng cầm, sinh địa, huyền sâm, đan bì, mạch môn đông, tân di.
• Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày 1 thang, có thể chia 2-3 phần nhỏ và uống hết trong ngày. Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, giảm sưng phù niêm mạc mũi xoang.

Bài thuốc Bổ Huyết Chỉ Huyết:

• Thành phần: Sinh địa, thục địa, bạch thược, xuyên khung, đương quy, hoàng kỳ, địa du, trắc bá diệp.
• Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày 1 thang, có thể chia 2-3 phần nhỏ và uống hết trong ngày.. Bài thuốc giúp bổ huyết, hoạt huyết, cầm máu, tăng cường chức năng gan thận, hỗ trợ điều trị chảy máu cam do huyết nhiệt.

Bài thuốc Tứ Vật Thang:

• Thành phần: Thục địa, đương quy, bạch thược, xuyên khung.
• Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày 1 thang, có thể chia 2-3 phần nhỏ và uống hết trong ngày. Tứ vật thang là bài thuốc kinh điển trong YHCT, có tác dụng bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt, dưỡng huyết an thần. Đối với viêm xoang mạn tính, bài thuốc giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường sức đề kháng niêm mạc mũi xoang.

Phòng ngừa viêm xoang chảy máu mũi

Người bệnh cần bảo vệ tốt sức khỏe để nhanh chóng đẩy lùi viêm xoang chảy máu và hạn chế tối đa nguy cơ tái phát. Một số biện pháp phòng ngừa cơ thể bệnh nhân có thể tham khảo và áp dụng là:

• Vệ sinh mũi xoang bằng cách rửa mũi bằng nước muối sinh lý hàng ngày, sử dụng bình rửa mũi chuyên dụng nếu cần. Tránh ngoáy mũi, xì mũi quá mạnh.
• Sử dụng máy tạo ẩm hoặc đặt chậu nước trong phòng, đặc biệt khi thời tiết khô.
• Khi đi ra ngoài nên đeo khẩu trang và hạn chế tiếp xúc với dị nguyên.
• Luôn luôn giữ ấm cơ thể, đặc biệt là khi thời tiết chuyển mùa hoặc trở lạnh đột ngột.
• Hạn chế làm việc hoặc sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm, chứa hóa chất độc hại.
• Tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức khỏe, phòng tránh hại khuẩn xâm nhập.
• Giữ tâm trạng ổn định và xây dựng chế độ ăn uống phù hợp.
• Người bị viêm xoang kiêng ăn gì? Hạn chế thực phẩm gây kích ứng niêm mạc mũi, bổ sung thức ăn giàu vitamin và khoáng chất có lợi.
• Mỗi ngày nên uống đủ lượng nước cần thiết để đào thải độc tố và hạn chế tình trạng mất nước.
• Nếu có tiền sử dị ứng, hãy thăm khám bác sĩ và tuân thủ phác đồ điều trị. Tránh tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng và sử dụng thuốc dị ứng theo chỉ định.
• Tiêm phòng cúm định kỳ, rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh, giữ khoảng cách an toàn với người bị cảm cúm.
• Nên tái khám đúng hẹn và tuân thủ theo đúng hướng dẫn của chuyên gia. Trong thời gian điều trị, nếu có biểu hiện bất thường, người bệnh cần lập tức liên hệ với bác sĩ.