Viêm Xoang Bội Nhiễm

Định nghĩa viêm xoang bội nhiễm

Viêm xoang bội nhiễm là một tình trạng bệnh lý xảy ra khi tình trạng viêm xoang ban đầu (viêm xoang cấp hoặc mạn tính) bị nhiễm thêm một loại vi sinh vật khác, thường là vi khuẩn. Tình trạng này làm cho quá trình viêm nhiễm trở nên nghiêm trọng hơn, khó điều trị hơn và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được can thiệp kịp thời.

Các vi khuẩn thường gặp trong viêm xoang bội nhiễm bao gồm:

• Streptococcus pneumoniae
• Haemophilus influenzae
• Moraxella catarrhalis
• Staphylococcus aureus

Phân loại:

• Viêm xoang bội nhiễm cấp tính: Xảy ra đột ngột và thường kèm theo các triệu chứng như sốt cao, đau nhức vùng mặt, chảy mũi đặc và có màu, nghẹt mũi nặng.
• Viêm xoang bội nhiễm mãn tính: Triệu chứng diễn biến chậm hơn, kéo dài trên 12 tuần và có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm màng não, áp xe não, viêm tủy xương...

Triệu chứng bệnh viêm xoang bội nhiễm

Khi bị viêm xoang bội nhiễm, ngoài xuất hiện các triệu chứng của bệnh viêm xoang thông thường, bạn cũng nên chú ý thêm các biểu hiện điển hình như:

• Ngứa mũi liên tục, vùng mũi như có vật gì chắn ngang.
• Chảy nước mũi, hắt hơi nhiều gây khó chịu, mệt mỏi.
• Điển hình nhất là tắc nghẽn vùng mũi, khó thở, thậm chí phải thở bằng miệng.
• Vùng mũi tự nhiên đỏ tấy, sưng và gây đau, nhức.
• Nước mũi có màu vàng đục, có thể có mùi hôi, tanh và chảy theo từng đợi. Chủ yếu là các buổi sáng sớm, chiều tối.
• Người bị bệnh thường không có khả năng cảm nhận được mùi vị.
• Khi bệnh kéo dài, không điều trị có thể xuất hiện các triệu chứng khác như: Sốt, đau nhức cơ thể, mệt mỏi, chán ăn,...

• Viêm Xoang Nhức Đầu
• Viêm Xoang Trán Gây Đau Đầu
• Viêm Xoang Nghẹt Mũi
• Đau Đầu Căng Cơ
• Đau Đầu Sốt
• Chán Ăn Mất Ngủ

Nguyên nhân gây bệnh viêm xoang bội nhiễm

Viêm xoang bội nhiễm chủ yếu do sự tấn công của các vi khuẩn, nấm, virus gây bệnh. Bên cạnh đó, bệnh còn do một số yếu tố khác tác động mà nên như:

• Vi khuẩn, virus: Các loại vi khuẩn, nấm,... là một trong những tác nhân chính gây bệnh viêm xoang bội nhiễm.
• Cơ thể mắc các bệnh liên quan đến hô hấp: Các bệnh lý như viêm họng, viêm tai,...cần được điều trị dứt điểm để tránh sự xâm nhiễm đến vùng mũi.
• Sức đề kháng yếu: Các tác nhân gây bệnh sẽ xâm nhập dễ dàng và sớm thích nghi khi cơ thể mệt mỏi, sức khỏe kém.
• Vệ sinh kém: Người bệnh không vệ sinh sạch sẽ các cơ quan như tai, họng, mũi,... tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại gây bệnh và phát triển.
• Môi trường sống bị ô nhiễm: Sống quá lâu trong khu vực có chất lượng không khí kém, các nhà máy, xí nghiệp,... tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh viêm xoang bội nhiễm cao.
• Yếu tố thời tiết: Nhiệt độ thay đổi đột ngột khiến cơ thể người bệnh viêm xoang này không thích nghi kịp thời. Đặc biệt, vùng mũi lại là cơ quan dễ bị tác động nhất.

Viêm xoang bội nhiễm có nguy hiểm không? Biến chứng

Trả lời cho câu hỏi “Bệnh viêm xoang bội nhiễm có nguy hiểm không?” Các chuyên gia nhận định, bệnh không ảnh hưởng đến tính mạng. Thế nhưng, nếu người bệnh chủ quan hoặc không được điều trị đúng hướng rất có thể phải đối diện với nhiều biến chứng nguy hiểm về sau. Cụ thể như:

• Dẫn đến nhiễm trùng, viêm mũi cấp tính.
• Vùng mũi nhiễm trùng có thể dẫn đến viêm mô tế bào, viêm tủy xương.
• Ảnh hưởng trực tiếp đến các cơ quan khác thuộc hệ hô hấp như: viêm họng, viêm phế quản, áp xe mí mắt, …
• Ở cấp độ nghiêm trọng hơn bệnh viêm xoang bội nhiễm có thể dẫn đế viêm màng não, viêm tắc tĩnh mạch xương...

Do đó, để đảm bảo sức khỏe, tính mạng của chính mình, bạn nên chủ động đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị khi cơ thể xuất hiện các triệu chứng bất thường. Tránh tình trạng để bệnh kéo dài, biến chứng xảy ra mới bắt đầu điều trị

Thăm khám và chẩn đoán bệnh

Thăm khám lâm sàng và hỏi tiền sử bệnh

Hỏi bệnh sử: Tìm hiểu các triệu chứng điển hình của viêm xoang như đau nhức vùng mặt, chảy mũi đặc xanh hoặc vàng, nghẹt mũi, giảm khứu giác. Lưu ý hỏi về tiền sử viêm xoang, các đợt điều trị trước đó, thời gian và mức độ diễn biến của triệu chứng.

Thăm khám lâm sàng: Kiểm tra các dấu hiệu viêm nhiễm tại vùng mũi xoang:

• Soi mũi trước: Quan sát niêm mạc mũi, các lỗ xoang, dịch mũi.
• Soi họng: Quan sát vòm họng, dịch chảy xuống từ họng mũi.
• Khám tai: Đánh giá tình trạng tai giữa, có thể có viêm tai giữa kèm theo.

Cận lâm sàng

• Nội soi mũi xoang: Giúp quan sát trực tiếp các xoang, đánh giá mức độ viêm nhiễm, phù nề, polyp, dịch mủ.
• Chụp X-quang hoặc CT scan vùng mặt: Phát hiện các tổn thương viêm nhiễm xoang, các bất thường cấu trúc giải phẫu vùng mũi xoang.
• Xét nghiệm dịch mũi: Xác định tác nhân gây bệnh (vi khuẩn, nấm), làm kháng sinh đồ để lựa chọn kháng sinh phù hợp.
• Xét nghiệm máu: Đánh giá tình trạng viêm nhiễm toàn thân, phát hiện các bệnh lý kèm theo.

Viêm xoang bội nhiễm thường xảy ra ở những đối tượng nào?

• Tiền sử viêm xoang: Người có tiền sử viêm xoang tái phát hoặc mãn tính.
• Hệ miễn dịch yếu: Người có bệnh lý suy giảm miễn dịch, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch hoặc corticosteroid dài hạn.
• Dị dạng giải phẫu xoang: Người có vẹo vách ngăn, polyp mũi hoặc các dị dạng khác gây cản trở dòng chảy dịch nhầy.
• Bệnh lý dị ứng: Người bị viêm mũi dị ứng hoặc hen suyễn.
• Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Người thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc, bụi mịn, hóa chất.
• Trẻ em: Trẻ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, đường thở hẹp.
• Người cao tuổi: Người cao tuổi có sức đề kháng giảm, bệnh lý mãn tính.
• Bệnh nhân tiểu đường: Người tiểu đường có nguy cơ nhiễm trùng cao do đường huyết cao.

Cách phòng tránh bệnh viêm xoang bội nhiễm hiệu quả

Từ những thông tin trên có thể thấy, viêm xoang bội nhiễm là bệnh lý nguy hiểm, gây nhiều phiền toái cho người bệnh. Do đó, mọi người cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh như:

• Cung cấp chất khoáng cho cơ thể bằng cách uống đủ 2 - 3 lít nước trong ngày.
• Tránh xa những tác nhân gây bệnh, đảm bảo không gian sống luôn sạch sẽ, thoáng, mát.
• Đeo đồ bảo hộ khi phải tiếp xúc với chất độc hại, không khí ô nhiễm.
• Bạn nên chú ý, chăm sóc và vệ sinh vùng mũi thường xuyên, vệ sinh.
• Làm sạch cửa thường xuyên, đảm bảo môi trường sống luôn sạch sẽ. Nên sử dụng các thiết bị như: máy lọc không khí, máy hút bụi,...
• Không dùng chung đồ cá nhân với người bệnh như khẩu trang, khăn mặt,...
• Duy trì lối sinh hoạt lành mạnh, nên rèn luyện các thói quen tốt như: ăn uống, ngủ nghỉ khoa học.
• Bổ sung những chất dinh dưỡng cho cơ thể như: Các loại vitamin A,C, chất xơ,... 
• Điều trị dứt điểm các bệnh lý liên quan đến hô hấp. Ngoài ra, khi cơ thể có những biểu hiện bất thường như sổ mũi, ho,... trong một thời gian dài hãy đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám, điều trị.

Khi nào người bệnh nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa?

• Triệu chứng nặng và kéo dài: Sốt cao trên 38.5 độ C, đau đầu dữ dội, sưng phù mặt, chảy dịch mũi đặc màu xanh hoặc vàng kéo dài hơn 10 ngày, nghẹt mũi nghiêm trọng, đau nhức vùng mặt, giảm khứu giác, mệt mỏi kéo dài.
• Xuất hiện triệu chứng mới: Rối loạn thị giác, đau hoặc sưng quanh mắt, cứng cổ, buồn nôn hoặc nôn, lú lẫn hoặc thay đổi trạng thái tâm thần.
• Thuộc nhóm nguy cơ cao: Trẻ em dưới 12 tuổi, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người có bệnh mãn tính.

Điều trị viêm xoang mũi bội nhiễm

Các cách điều trị thể bệnh này không quá phức tạp nếu tìm đúng nguyên nhân, phương pháp trị liệu phù hợp. Theo đó, tùy thuộc vào kết quả thăm khám các bác sĩ sẽ đưa ra lộ trình điều trị phù hợp với mỗi bệnh nhân. Cụ thể như:

Bài thuốc dân gian trị bệnh

Các bài thuốc trị viêm xoang bội nhiễm trong dân gian thường được áp dụng cho các trường hợp bệnh mới khởi phát. Một số bài thuốc được tin dùng như:

Chữa viêm xoang tại nhà bằng gừng và hành

Gừng và hành không chỉ là gia vị thường có trong mỗi bữa ăn mà còn là nguồn thảo dược quý trong điều trị bệnh viêm xoang bội nhiễm. 

Cách thực hiện như sau:

• Chuẩn bị 2 củ hành hoa và 1 củ gừng.
• Rửa sạch và loại bỏ phần vỏ của nguyên liệu.
• Cho hành và gừng vào cối sau đó giã nhuyễn.
• Lọc lấy phần nước cốt để thoa lên vùng mũi.
• Giữ thuốc trên da trong 40 phút sau đó mới rửa sạch.

Điều trị viêm xoang bội nhiễm từ mật ong và tỏi

Mật ong và tỏi chứa nhiều khoáng chất, các loại axit amin có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh viêm xoang bội nhiễm khá tốt. 

Cách thực hiện như sau:

• Chuẩn bị 2 thìa mật ong, 1 củ tỏi.
• Loại bỏ phần vỏ của tỏi, sau đó đem giã nhuyễn.
• Lọc lấy phần nước cốt và trộn đều với mật ong đã chuẩn bị.
• Lấy hỗn hợp cuối cùng cho khoảng 2- 3 giọt vào vùng mũi.
• Bạn nên áp dụng 3 lần/ngày để đạt được kết quả tốt nhất.

Chữa trị bằng lá lốt

Cách điều trị này chỉ yếu là xông hơi, cách thực hiện đơn giản như sau:

• Chuẩn bị khoảng 300g lá lốt.
• Rửa sạch lá lốt với nước muối.
• Bỏ lá lốt vào đun sôi với khoảng 800ml nước sạch.
• Lấy chăn trùm kín và thực hiện xông hơi.
• Thực hiện mỗi ngày một lần, duy trì trong 5 ngày.

Bên cạnh các bài thuốc trên người bệnh có thể sử dụng các thảo dược như bạc hà, tía tô, có ngũ sắc,... trong quá trình điều trị bệnh, cũng sẽ cho kết quả khả thi.

Chữa trị bằng Tây y

Điều trị viêm xoang bội nhiễm bằng Tây y là một trong những phương pháp điều trị được sử dụng phổ biến hiện nay. Theo đó, một số loại thuốc thường được các bác sĩ kê đơn là:

• Thuốc kháng sinh: Phần lớn là các loại thuốc kháng histamin, Beta lactam, macrolid… giúp thuyên giảm nhanh tình trạng ngứa ngáy, khó chịu.
• Thuốc giảm đau: Các loại thuốc thường được dùng như acetaminophen, aspirin,...
• Thuốc Corticoid: Giúp ngăn ngừa sự phát triển của tế bào nấm, các vi khuẩn, virus,...
• Thuốc xịt: Oxymetazoline, phenylephrine,... là những loại thuốc được dùng phổ biến, giúp làm sạch vùng mũi, kìm hãm sự phát triển của tác nhân gây bệnh.

Ngoài việc sử dụng thuốc tân dược, phẫu thuật sẽ được chỉ định trong trường hợp viêm xoang bội nhiễm mạn tính không đáp ứng với điều trị nội khoa. Hoặc viêm xoang bội nhiễm gây biến chứng như viêm màng não, áp xe não

Các phương pháp phẫu thuật:

• Nội soi chức năng mũi xoang (FESS).
• Phẫu thuật mở xoang (Caldwell-Luc).

Điều trị bằng Đông y

Theo quan điểm của đông y, viêm xoang là căn bệnh thuộc chứng Tỵ thất. Bệnh hình thành khi chính khí hư, vệ khí không đủ mạnh khiến tà độc xâm nhập vào cơ thể và gây rối loạn chức năng của các tạng Thận, Phế, Tỳ. Do đó, việc điều trị phải tập trung phục hồi chính khí, tăng cường vệ khí, bồi bổ các tạng phủ suy yếu để đẩy lùi tà độc hiệu quả.

Các bài thuốc đông y trị viêm xoang bội nhiễm thường phối hợp dược liệu theo phép thanh nhiệt, giải độc, khu phong, tán hàn, hoạt huyết, thông khiếu… Trong đó các thảo dược kim ngân hoa, tang diệp, bạc hà, bồ công anh, tân di, ké đầu ngựa...được sử dụng nhiều nhất.

Người bệnh có thể tham khảo một số bài thuốc trị bệnh hiệu quả như:

• Tân di thanh phế ẩm: Bài thuốc này có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, phù hợp cho các trường hợp viêm xoang bội nhiễm cấp tính với triệu chứng sốt, đau nhức vùng mặt, chảy mủ vàng xanh. Thành phần gồm Tân di, Hoàng cầm, Sơn chi, Thạch cao, Tri mẫu, Bách hợp, Mạch môn, Thăng ma, Cam thảo.
• Kim ngân hoa giải độc thang: Bài thuốc này tập trung vào tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, kháng khuẩn, thích hợp cho viêm xoang bội nhiễm mãn tính hoặc có biểu hiện nhiễm trùng nặng. Thành phần gồm Kim ngân hoa, Ké đầu ngựa, Sinh địa, Huyền sâm, Hoàng cầm, Đan bì, Mạch môn đông, Tân di.
• Bổ trung ích khí thang: Bài thuốc này có tác dụng bổ khí, nâng cao chính khí, tăng cường sức đề kháng của cơ thể, thường được dùng kết hợp với các bài thuốc khác để tăng cường hiệu quả điều trị và phòng ngừa tái phát viêm xoang bội nhiễm.

Các phương pháp điều trị của Đông y thường an toàn và ít gây tác dụng phụ hơn so với thuốc Tây y. Không chỉ vậy, Đông y ngoài điều trị triệu chứng mà còn tập trung vào nguyên nhân gây bệnh, giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể.

Tuy nhiên các bài thuốc Đông y thường cho tác dụng chậm, yêu cầu người bệnh kiên trì. Ngoài ra, việc đun sắc thuốc cũng tốn nhiều thời gian hơn so với Tây y.

Dược liệu hỗ trợ điều trị bệnh an toàn

Viêm xoang bội nhiễm đã không còn là nỗi ám ảnh của người bệnh nhờ giải pháp hỗ trợ từ kho tàng dược liệu thiên nhiên. Với khả năng kháng khuẩn, kháng viêm, giảm đau và tăng cường sức đề kháng, các dược liệu quý trong Đông y đã trở thành "trợ thủ đắc lực" trong hành trình đẩy lùi căn bệnh phiền toái này.

Công dụng đa dạng của dược liệu trong điều trị viêm xoang bội nhiễm gồm:

• Kháng khuẩn, kháng viêm: Các hoạt chất sinh học có trong dược liệu như kim ngân hoa, ké đầu ngựa, tân di... có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn, giảm viêm nhiễm và làm dịu các triệu chứng khó chịu.
• Giảm đau, giảm phù nề: Các thành phần trong xuyên khung, bạc hà... có tác dụng giảm đau, giảm sưng, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.
• Tăng cường sức đề kháng: Một số dược liệu như cam thảo, đẳng sâm giúp tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng của cơ thể, hỗ trợ quá trình điều trị và phòng ngừa viêm xoang tái phát.
• Hỗ trợ long đờm, thông mũi: Các dược liệu như bạc hà, tân di... có tác dụng làm loãng dịch nhầy, giúp dễ dàng tống xuất đờm nhớt, thông thoáng đường thở.

Dược liệu hỗ trợ điều trị viêm xoang bội nhiễm có thể mang lại hiệu quả tích cực khi được sử dụng đúng cách và kết hợp với các phương pháp điều trị khác. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây chỉ là phương pháp hỗ trợ, không thay thế hoàn toàn cho các phương pháp điều trị chính thống.

Hy vọng, với những thông tin bài viết chia sẻ xoay quanh chủ đề “Viêm xoang bội nhiễm” sẽ giúp quý độc giả hiểu một cách tổng quát, khách quan nhất về bệnh lý. Từ đó, bạn đọc có thể lựa chọn được phương pháp điều trị bệnh an toàn, cho kết quả cao cũng như giải pháp phòng chống bệnh hiệu quả.

• Cây Bạc Hà
• Kim Ngân Hoa
• Cây Ké Đầu Ngựa
• Đẳng Sâm
• Xuyên Tâm Liên