Viêm Xoang Mạn Tính

Bệnh viêm xoang mạn tính là gì?

Viêm xoang mạn tính là một trong những biến thể nghiêm trọng của bệnh viêm xoang thông thường, bệnh kéo dài từ 10 - 12 tuần trở lên gây viêm nhiễm, tích tụ chất nhầy trong khoang mũi. Chính vì vậy, người bị viêm xoang mãn tính thường cảm thấy mệt mỏi, cơ thể suy yếu, nghẹt mũi, khó thở, có cảm giác sưng nề vùng mặt và mắt kèm đau đầu dai dẳng,....

Phần lớn căn nguyên gây bệnh viêm xoang mạn tính đều xuất phát từ nhiễm trùng, virus, vi khuẩn hoặc ảnh hưởng từ polyp mũi, sẹo, vách ngăn ở mũi,... Bệnh sẽ gây ra nhiều rủi ro, ảnh hưởng đến sức khỏe người nếu không chủ động khám, chữa trị.

Triệu chứng viêm xoang mãn tính

Các biểu hiện bệnh viêm xoang mãn tính dễ nhận biết, theo đó các bác sĩ sẽ dựa vào một số triệu chứng dưới đây để chẩn đoán bệnh.

• Vùng mũi nghẹt cứng, xuất hiện nhiều dịch nhầy màu đục vàng, xanh.
• Các dịch nhầy chảy ra từ mũi hoặc đường họng, có mùi tanh, hôi, thối,... điều này mang lại cảm giác mệt mỏi, khó chịu.
• Tắc nghẽn vùng mũi, khó thở, triệu chứng này được thể hiện rõ vào buổi tối và đầu sáng.
• Đau đớn quanh mặt, đặc biệt là một số vị trí như: Quanh mày, trán, hai thái dương, vùng mắt, mũi,....
• Khứu giác không có khả năng cảm nhận mùi vị tạm thời hoặc vĩnh viễn.
• Đau nhức hàm và răng gây cảm giác chán ăn, mệt mỏi.
• Thường xuyên buồn nôn, hơi thở có mùi khó chịu.
• Một số triệu chứng khác: Người bị viêm xoang còn có cảm giác đau rát vùng họng, sốt, ho dữ dội,...

• Viêm Xoang Chảy Máu Mũi
• Viêm Xoang Nhức Đầu
• Viêm Xoang Gây Ho
• Viêm Xoang Gây Đau Răng
• Viêm Xoang Nghẹt Mũi
• Chán Ăn Mất Ngủ

Nguyên nhân gây bệnh viêm xoang mạn tính

Viêm xoang mãn tính chủ yếu do thói chủ quan, không điều trị dứt điểm viêm xoang cấp và các bệnh lý về đường hô hấp.

Ngoài căn nguyên chính trên, bệnh viêm xoang chuyển nặng do một số yếu tố khác gây nên như:

• Sự xâm nhập của một số loại vi khuẩn, nấm và virus,... đây cũng là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh viêm xoang mạn tính.
• Thường xuyên tiếp xúc với các tác nhân như: khói bụi, ô nhiễm không khí, các loài động vật có lông,...
• Những người có thể trạng yếu kém, cơ thể suy nhược, không đủ sức đề kháng chống lại các tác nhân gây bệnh.
• Sự khác biệt trong cấu tạo mũi, điểm hình là lệch vách ngăn,... là một trong những môi trường thuận lợi cho các loại vi khuẩn xâm nhập, gây bệnh.
• Các thói quen xấu: Sử dụng thường xuyên các chất kích thích, thực phẩm bẩn, không đảm bảo dinh dưỡng,... cũng là một trong những yếu tố gây bệnh phổ biến.
• Tâm lý thường xuyên đối diện với stress, căng thẳng,....

Viêm xoang mãn tính có nguy hiểm không? Có chữa được không?

Giải đáp vấn đề liên quan đến “Viêm xoang mãn tính có nguy hiểm không? Có chữa được không?” -  Lương y, thầy thuốc ưu tú Lê Phương - Phó Giám đốc chuyên môn Nhất Nam Y Viện cho biết: “Viêm xoang mãn tính là bệnh lý NGUY HIỂM, nếu không được điều trị kịp thời, đúng hướng sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm màng não, viêm não, viêm thanh quản, biến chứng xương,.... điều có có thể đe dọa đến tính mạng của mỗi con người.

Tuy nhiên, bệnh viêm xoang mãn tính có thể cải thiện và điều trị dứt điểm nếu người bệnh chủ động thăm khám và chữa trị bệnh theo đúng nguyên tắc, chỉ định của các bác sĩ. Theo đó, tùy thuộc vào mức độ bệnh, cơ địa của mỗi người sẽ cho kết quả, thời gian điều trị khác nhau. Vì vậy, bạn nên kiên trì áp dụng đúng lộ trình, phương pháp chữa bệnh mà các bác sĩ đề ra.

Cách chẩn đoán viêm xoang mãn

Để bệnh không có cơ hội diễn tiến sang giai đoạn nặng, người bệnh cần thăm khám ngay khi cơ thể xuất hiện các dấu hiệu: Ho, nghẹt mũi, đau nhức vùng mặt, mắt,... kéo dài trên 7 ngày.

Theo đó, để chẩn đoán chính xác nguyên nhân, tình trạng của bệnh các bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện các phương pháp kiểm tra sau:

• Tiến hành nội soi: Đây là bước khám bệnh đầu tiên mà các bác sĩ triển khai. Phương pháp được thực hiện khá đơn giản, chỉ cần đưa máy nội soi vào vùng mũi là có thể chẩn đoán được vị trí tổn thương.
• Nuôi cấy dịch mũi và xoang: Tiến hành xét nghiệm trên cơ thể người bị viêm xoang mãn tính. Từ đó, xác định rõ, chính xác tác nhân gây bệnh.
• Chẩn đoán từ hình ảnh: Các bác sĩ sẽ tiến hành chụp cắt lớp vi tính để chắc chắn bệnh lý, tình trạng hiện tại của người bệnh.
• Test dị nguyên: Thường được áp dụng cho một số trường hợp được nghi ngờ do dị ứng gây nên.

Đối tượng dễ bị viêm xoang mãn tính

Một số đối tượng có nguy cơ viêm xoang mạn tính cao hơn. Sự kết hợp nhiều yếu tố có thể làm tăng khả năng mắc bệnh và tái phát. Nhóm đối tượng chính cần lưu ý bao gồm:

• Người có cơ địa dị ứng: Bệnh nhân có tiền sử viêm mũi dị ứng, hen suyễn dị ứng có nguy cơ bị viêm xoang mạn tính cao hơn do niêm mạc mũi xoang nhạy cảm và phản ứng viêm mạn tính.
• Người có bất thường về cấu trúc mũi xoang: Polyp mũi (các u lành tính làm tắc nghẽn xoang, cản trở dẫn lưu dịch nhầy); lệch vách ngăn mũi (cản trở đường thở và làm rối loạn hoạt động của xoang).
• Người có các bệnh đường hô hấp khác: Viêm phế quản mạn tính, xơ nang, trào ngược dạ dày - thực quản có thể làm gia tăng nguy cơ viêm xoang mạn tính.
• Người suy giảm miễn dịch: HIV/AIDS, sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch kéo dài, hoặc mắc các bệnh lý gây suy giảm miễn dịch bẩm sinh có nguy cơ cao mắc viêm xoang mạn tính.
• Yếu tố môi trường và lối sống: Tiếp xúc với các chất gây dị ứng, ô nhiễm, khói thuốc lá, bơi lội trong nước bẩn cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng mũi xoang.

Biện pháp phòng tránh bệnh viêm xoang mãn tính hiệu quả

Dân gian có câu “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, vậy nên để hạn chế nguy cơ mắc bệnh, khả năng tái phát chúng ta cần chủ động bảo vệ sức khỏe. Thực hiện ngay những biến pháp dưới đây để hệ hô hấp luôn khỏe mạnh, ngừa viêm xoang mãn tính.

• Cung cấp cho cơ thể ít nhất là 2 lít nước trong ngày.
• Duy trì thói quen sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh vùng mũi, họng và các cơ quan khác thuộc hệ hô hấp.
• Tránh xa những khu vực được báo động là ô nhiễm, chứa nhiều chất động hại như: Các công ty cơ khí, xí nghiệp than,...
• Với môi trường sinh sống cần dọn dẹp thường xuyên. Để đảm bảo an toàn cho chính mình và người thân bạn nên mua và sử dụng các loại máy có chức năng lọc, hút bụi bẩn, điều hòa không khí.
• Nghiêm cấm sử dụng chung những vật dụng cá nhân, đặc biệt là bàn chải đánh răng, khăn tắm, khẩu trang,...
• Hạn chế tối đa tiếp xúc với người bệnh đang bị các bệnh lý về đường hô hấp.
• Xây dựng và duy trì các thói quen tốt như: Ăn uống đủ chất, ngủ đúng giờ,...
• Không để tình trạng mệt mỏi, stress kéo dài làm suy giảm sức đề kháng.
• Chủ động đến các cơ sở y tế khi xuất hiện các triệu chứng bệnh viêm xoang.
• Thực hiện tái khám tổng quát các bộ phận trên cơ thể thường xuyên. Thực hiện theo chu kỳ 3 tháng thăm khám một lần.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

• Triệu chứng không cải thiện sau 10 ngày: Nghẹt mũi, chảy dịch, đau nhức... không có dấu hiệu thuyên giảm dù được chăm sóc tại nhà hoặc dùng thuốc tân dược.
• Viêm xoang tái phát nhiều lần: Các đợt viêm xoang cấp tái diễn, phác đồ điều trị trước đó không đáp ứng.
• Triệu chứng nặng hoặc nghi ngờ biến chứng: Sốt cao trên 38.5 độ C, đau đầu dữ dội, rối loạn thị lực, thay đổi ý thức, cứng cổ, sưng đỏ vùng mắt, trán.
• Có bệnh lý nền: Người mắc bệnh hen suyễn, dị ứng, suy giảm miễn dịch... cần thăm khám định kỳ với bác sĩ.

Điều trị viêm xoang mạn tính

Quá trình điều trị bệnh viêm xoang phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, cấp độ nguy hiểm của bệnh. Vì vậy, sau khi có kết quả thăm khám các bác sĩ sẽ áp dụng một trong phương pháp điều trị cụ thể dưới đây.

Bài thuốc dân gian

Đối với người bệnh viêm xoang mạn tính các bài thuốc dân gian chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị các triệu chứng chứ không có tác dụng chữa dứt điểm. Những bài thuốc thường được sử dụng là:

• Dùng rượu tỏi: Sử dụng khoảng 50g tỏi đã thái lát mỏng đem ngâm với 300ml rượu trắng. Để khoảng 2 - 5 ngày rồi đem ra sử dụng. Dùng nước cốt thoa trực tiếp vào vùng mũi. Thực hiện liên tục khoảng 7 - 10 ngày sẽ thuyên giảm triệu chứng viêm nhiễm hiệu quả.
• Dùng râu ngô kết hợp với rễ đương quy: Bài thuốc cho kết quả điều trị khá cao, giúp thuyên giảm nhanh triệu chứng nghẹt mũi, đau rát,...được nhiều người bệnh viêm xoang mạn tính tin dùng.
• Sử dụng lá lốt: Với bài thuốc này bạn chỉ cần chuẩn bị khoảng 20 - 25 lá lốt rồi đem đun sôi. Sau đó, lấy ra xông hơi trong khoảng 5 - 10 phút sẽ cảm nhận được thay đổi - Cơ thể bớt mệt mỏi, vùng mũi dễ thở hơn.
• Hoa ngũ sắc: Chọn những cây ngũ sắc tươi và đem ngâm với nước muối. Sau đó, cho vào cối giã nhuyễn, lọc lấy phần nước cốt để sử dụng. Lấy tăm bông thấm vào hỗn hợp và thoa vào trong hốc mũi. Thực hiện bài thuốc liên tục trong 3 - 5 ngày sẽ nhận thay đổi tích cực.

Ưu điểm của mẹo dân gian trị viêm xoang:

• Nguyên liệu dễ kiếm, dễ sử dụng, tiết kiệm chi phí tối đa.
• An toàn và hạn chế tối đa các tác dụng phụ có thể gặp phải.
• Hỗ trợ cải thiện triệu chứng bệnh tạm thời.

Nhược điểm:

• Không phù hợp với tất cả mọi người.
• Có thể tương tác với các loại thuốc tân dược.
• Có thể ảnh hưởng tiến độ điều trị bệnh.

Thuốc Tây y trị viêm xoang mạn tính

Các loại thuốc Tây y thường được sử dụng trong điều trị bệnh viêm xoang mãn tính chủ yếu là các loại thuốc sau:

• Thuốc kháng sinh, kháng histamin: Loại thuốc này thường được chỉ định cho những trường hợp viêm nhiễm nặng do virus, vi khuẩn gây nên.
• Thuốc Corticosteroid uống hoặc tiêm: Những loại thuốc thường được sử dụng đặc trị viêm nhiễm vùng niêm mạc, nhiễm trùng,... Tuy nhiên, nhóm thuốc này dễ gây tác dụng phụ khi sử dụng. Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng, tránh dùng trong thời gian dài.
• Thuốc giảm đau: Hầu hết người bệnh viêm xoang mũi giai đoạn mãn tính đều cảm thấy đau dữ dội các vị trí gần kề mũi. Do vậy, đây cũng là loại thuốc được bác sĩ chỉ định sử dụng nhiều.
• Thuốc xịt, rửa mũi: Chủ yếu sử dụng nước muối sinh lý và một số loại thuốc thảo dược dạng xịt theo chỉ định.
• Thuốc bổ: Phần lớn người bệnh được chỉ định sử dụng loại thuốc này là người có cơ thể yếu kém, thường xuyên mắc bệnh.

Ưu điểm: Hiệu quả nhanh, tiện lợi, điều trị nhiều nguyên nhân, kiểm soát bệnh lâu dài.

Nhược điểm: Có thể gây tác dụng phụ, kháng thuốc, không điều trị tận gốc và chi phí cao.

Các bài thuốc Đông y trị viêm xoang mãn tính

Theo quan điểm của YHCT, viêm xoang là bệnh thường hư ở tạng Thận, Phế, yếu ở Tỳ vị nên khí huyết không thông, dịch bị tràn lên làm mũi bị tắc ứ. Căn nguyên của bệnh có thể do phế khí hư tổn kết hợp với phong hàn hoặc phong nhiệt, nhiệt độc tích tụ trong cơ thể làm Thận, Tỳ suy tổn.

Trong đó, viêm xoang mãn tính thường do phong nhiệt và nhiệt độc hơn là phong hàn. Đồng thời người bệnh thường có biểu hiện đau nhức khắp mặt, mũi chảy dịch hôi thối, thường xuyên nhức đầu, mất ngửi lâu ngày.

Theo nguyên tắc biện chứng luận trị của đông y, để triệt tiêu các triệu chứng trên thì cần dùng phép thanh nhiệt, giải độc, khai khiếu. Nhưng để loại bỏ gốc rễ của bệnh thì phải tu bổ thận âm, kiện Tỳ, cố Vệ.

Một số bài thuốc Đông y tiêu biểu như:

Bài thuốc số 1:

Thành phần: Tân di hoa, Kim ngân hoa, Ké đầu ngựa, Bạch chỉ, Sinh địa, Mạch môn, Hoàng cầm, Huyền sâm.

Công dụng:

• Thanh nhiệt, tiêu viêm, tán phong hàn, thông kinh lạc.
• Dùng cho các trường hợp viêm xoang mạn tính do phong nhiệt hoặc phong hàn gây tắc nghẽn xoang.

Cách dùng: Sắc thuốc uống, mỗi ngày chỉ được dùng 1 thang.

Bài thuốc số 2:

Thành phần: Thương nhĩ tử, Tân di hoa, Bạch chỉ, Phòng phong, Xuyên khung, Bạc hà

Công dụng:

• Tán hàn, khu phong, thông khiếu.
• Dùng trong các trường hợp viêm xoang mãn tính do phong hàn với triệu chứng đau đầu, ngạt mũi, chảy nước mũi trong.

Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày dùng 1 thang.

Bài thuốc số 3:

Thành phần: Kim ngân hoa, Dã cúc hoa, Bồ công anh, Tử hoa địa đinh, Cam thảo

Công dụng:

• Thanh nhiệt, giải độc, tán kết, tiêu thũng.
• Ứng dụng điều trị viêm xoang mạn tính với các triệu chứng chảy mũi mủ, sưng đau mặt, hôi tanh…

Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày dùng 1 thang.

Ưu điểm:

• Thích hợp với bệnh nhân muốn sử dụng phương pháp điều trị tự nhiên.
• Cải thiện tốt các triệu chứng của bệnh viêm xoang.
• Tăng cường sức đề kháng.
• An toàn và ít tác dụng phụ.

Nhược điểm:

• Hiệu quả điều trị không nhanh bằng Tây y.
• Khó xác định hiệu quả.
• Có thể tương tác với thuốc Tây y.

Dược liệu

Y học cổ truyền Việt Nam ghi nhận tác dụng của nhiều dược liệu trong hỗ trợ điều trị viêm xoang mạn tính. Những tác dụng điển hình của dược liệu điều trị viêm xoang mãn phải kể đến như:

• Kháng viêm: Giúp giảm viêm nhiễm, sưng nề niêm mạc xoang.
• Kháng khuẩn, kháng nấm: Hỗ trợ tiêu diệt vi khuẩn, nấm gây nhiễm trùng.
• Giảm đau, hạ sốt: Giúp giảm các triệu chứng đau nhức, khó chịu do viêm xoang gây ra.
• Loãng dịch nhầy: Giúp làm loãng dịch nhầy, dễ dàng đào thải ra ngoài.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Giúp cơ thể khỏe mạnh, nâng cao khả năng chống lại bệnh tật.

Mặc dù vậy người bệnh cần ghi nhớ, dược liệu có vai trò hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị hiện đại. Do đó cần kết hợp sử dụng dược liệu với các phương pháp điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa khác để đạt được hiệu quả tối ưu.

Một số dược liệu thường dùng trong điều trị bệnh viêm xoang như:  Tân di hoa, Kim ngân hoa, Bạch chỉ, Ké đầu ngựa, Thương nhĩ tử…

Trên đây là những kiến thức y học liên quan đến bệnh “viêm xoang mãn tính” được tác giả tổng hợp, tham vấn từ các chuyên gia y tế. Mong rằng, với những thông tin bài viết cung cấp sẽ giúp quý độc giả nhận thức được mức độ nguy hiểm căn bệnh. Từ đó, chủ động hơn trong việc điều trị và phòng chống bệnh.

• Cây Bạc Hà
• Kim Ngân Hoa
• Cây Ké Đầu Ngựa
• Phòng Phong Có Tác Dụng Gì
• Bạch Chỉ