Viêm Xoang Trán Mãn Tính

Viêm xoang trán mãn tính là gì?

Viêm xoang trán mãn tính (Chronic Frontal Sinusitis) là một bệnh lý hô hấp mạn tính, đặc trưng bởi tình trạng viêm kéo dài, tái đi tái lại nhiều lần ở niêm mạc xoang trán. Xoang trán là hai hốc rỗng nằm ngay phía trên hốc mắt, có nhiệm vụ sản xuất dịch nhầy để giữ ẩm và bảo vệ đường hô hấp.

Khi mắc viêm xoang trán mãn tính, hốc xoang trán thường bị tắc nghẽn do ứ đọng dịch nhầy, các lỗ thông xoang bị phù nề, viêm nhiễm. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus và nấm gây bệnh phát triển, gây ra các triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Thời gian mắc bệnh kéo dài trên 12 tuần kèm theo sự thay đổi đặc điểm dịch tiết được xem là dấu hiệu điển hình của viêm xoang trán mãn tính.

Ngược lại, viêm xoang trán cấp tính thường khởi phát đột ngột sau khi bị nhiễm trùng (virus, vi khuẩn), các triệu chứng xảy ra rầm rộ nhưng có xu hướng cải thiện trong một khoảng thời gian ngắn (dưới 12 tuần).

Dấu hiệu của viêm xoang trán mãn tính

Một số dấu hiệu điển hình nhận biết viêm xoang mũi cấp tính như:

• Dịch nhầy tiết nhiều làm bít tắc các xoang mũi khiến hô hấp hạn chế, khứu giác suy giảm.
• Xuất hiện đờm đặc có màu xanh hoặc vàng, miệng có mùi hôi khó chịu.
• Niêm mạc mũi bị phù nề, xung huyết gây đau, rát.
• Người bệnh cảm thấy đau nhức dữ dội vùng trán, má, mũi, hai bên thái dương. Các cơn đau có tính chu kỳ, thường tăng dần từ sáng đến trưa.

Các triệu chứng của viêm xoang mãn tính khá tương đồng so với viêm xoang thông thường tuy nhiên bệnh có xu hướng kéo dài dai dẳng, tái đi tái lại nhiều lần và khó chữa dứt điểm.

Viêm xoang trán mãn tính không những làm tổn hại đến sức khỏe mà còn gây rất nhiều phiền toái đến cuộc sống sinh hoạt nên người bệnh cần chủ động trong việc thực hiện các biện pháp điều trị.

• Viêm Xoang Nhức Đầu
• Viêm Xoang Nghẹt Mũi
• Đau Đầu Vùng Trán
• Đau Đầu Vùng Chẩm

Nguyên nhân của viêm xoang trán mãn tính

Viêm xoang trán mãn tính là tình trạng viêm xoang trán kéo dài hơn 8 tuần. Trong đó, xoang trán gồm 2 xoang nhỏ nằm ngay trên ổ mắt, tương đương với vị trí cung lông mày, thường tiết chất nhầy chảy xuống mũi.

Khi cơ thể bị vi khuẩn, virus tấn công hoặc chịu tác động từ các yếu tố kích thích khác như lông chó mèo, phấn hoa, hóa chất… làm dịch nhầy tiết nhiều khiến bít tắc lỗ thông xoang, viêm niêm mạc xoang. Từ đó, viêm xoang trán xuất hiện và gây tình trạng đau nhức dữ dội tại trán, mũi, hai bên má và thái dương.

Viêm xoang trán mãn tính khởi phát trực tiếp do không điều trị dứt điểm tình trạng viêm xoang trán cấp. Ngoài ra, cũng có một số nguyên nhân gây viêm xoang trán mãn tính khác như:

• Người bệnh có cơ địa nhạy cảm dễ bị kích ứng bởi các tác nhân bên ngoài hoặc bị viêm mũi dị ứng mãn tính.
• Người bệnh có cấu trúc giải phẫu các xoang mũi bất thường.
• Sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch rối loạn khiến vi khuẩn, virus dễ dàng tấn công.

Biến chứng của bệnh viêm xoang trán mãn tính?

Xoang trán nằm ở vị trí khá đặc biệt, gần hộp sọ, hốc mắt khiến bệnh lý này dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm. Cụ thể, bệnh có thể làm khởi phát các biến chứng như viêm màng não, áp xe não, viêm não…

Ở trường hợp này, tỷ lệ xuất hiện tình trạng rối loạn ý thức hoặc có biểu hiện của thần kinh khu trú là khá cao. Nếu không được điều trị tốt, người bệnh có thể phải đối mặt với các di chứng thần kinh hoặc thậm chí là tử vong.

Ngoài ra, khi tình trạng viêm nhiễm lan rộng sẽ gây ảnh hưởng đến các dây thần kinh quanh mắt. Ở trường hợp nặng, dịch mủ tràn xuống có thể làm xuất hiện tình trạng áp xe vành mắt, đe dọa thị lực. Một số biến chứng khác cũng có thể xuất hiện như viêm họng mãn tính, viêm tai giữa hoặc huyết khối tĩnh mạch xoang hang.

Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm xoang trán

• Khai thác tiền sử và triệu chứng lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về thời gian, tính chất bệnh, các triệu chứng như nghẹt mũi, chảy dịch, đau vùng xoang, tiền sử dị ứng, thói quen sinh hoạt...
• Thăm khám thực thể: Bác sĩ kiểm tra độ thông khí mũi họng, quan sát niêm mạc mũi, dịch tiết, phát hiện polyp...
• Nội soi mũi xoang: Phương pháp tiêu chuẩn, sử dụng một ống nhỏ gắn camera đưa vào mũi, giúp trực quan hóa các cấu trúc, vị trí viêm, tắc nghẽn, các bất thường khác.
• Chụp X-quang, CT scan xoang: Đánh giá các bất thường về cấu trúc giải phẫu (lệch vách ngăn, phì đại cuốn mũi...). Hỗ trợ lên kế hoạch phẫu thuật (nếu cần).
• Các xét nghiệm bổ sung: Xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm dị ứng, nuôi cấy dịch mũi... được chỉ định tùy trường hợp cụ thể.

Đối tượng nguy cơ mắc bệnh viêm xoang trán mãn tính

Viêm xoang trán mãn tính có thể xảy ra ở mọi đối tượng, tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh tăng cao ở các nhóm sau:

 Người có bệnh lý nền:

• Dị ứng đường hô hấp: Hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng.
• Bất thường cấu trúc mũi xoang: Lệch vách ngăn, polyp mũi.
• Hệ miễn dịch suy giảm: Do bệnh lý hoặc sử dụng thuốc.

Người tiếp xúc thường xuyên với các tác nhân gây bệnh:

• Khói bụi, ô nhiễm môi trường, hóa chất.
• Hút thuốc lá hoặc hít khói thuốc lá.

Các yếu tố khác:

• Xơ nang.
• Trẻ em và người cao tuổi (hệ miễn dịch kém phát triển).

Biện pháp phòng ngừa viêm xoang trán mãn tính

Viêm xoang trán mãn tính không những làm sức khỏe suy giảm, xuất hiện biến chứng nguy hiểm mà còn khó điều trị dứt điểm. Để ngăn cản những vấn đề này, cách tốt nhất là người bệnh nên phòng ngừa viêm xoang trán mãn tính ngay từ đầu.

Một số cách phòng ngừa viêm xoang trán mãn tính hiệu quả như:

• Tuân thủ phác đồ điều trị viêm xoang cấp tính, mãn tính một cách nghiêm ngặt.
• Xây dựng môi trường sống sạch sẽ, trong lành nhằm hạn chế sự phát triển của vi khuẩn cũng như giúp cơ thể khỏe mạnh.
• Khi ngủ nên kê cao đầu để giảm được tình trạng bít, tắc đường thở.
• Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý hằng ngày giúp rửa trôi vi khuẩn, các chất gây kích ứng và làm đường thở thông thoáng.
• Trường hợp sử dụng điều hòa, máy lạnh thì nên để nhiệt độ ở mức 27 - 28 độ C. Nếu có điều kiện, tốt nhất người bệnh nên sử dụng kèm theo máy làm ẩm không khí để tránh niêm mạc mũi bị khô.
• Uống đủ nước khoáng, nước trái cây giúp niêm mạc xoang được cấp ẩm.

• Bổ sung đầy đủ các thực phẩm giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe nhất là hoa quả tươi và rau xanh.
• Tránh sử dụng các loại thực phẩm cay nóng, dầu mỡ… vừa không tốt cho sức khỏe, vừa tác động tiêu cực đến hiệu quả điều trị.
• Không sử dụng rượu, bia, thuốc lá hoặc bất kỳ một chất kích thích nào khác trong quá trình điều trị bệnh.
• Xây dựng chế độ nghỉ ngơi hợp lý và tập luyện thể thao thường xuyên.

Khi nào người bệnh cần gặp bác sĩ?

• Diễn tiến triệu chứng xấu đi hoặc không cải thiện: Các triệu chứng viêm xoang điển hình như nghẹt mũi, chảy dịch, đau mặt... kéo dài dai dẳng hoặc trở nên trầm trọng hơn, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày mặc dù đang điều trị tích cực.
• Dấu hiệu nhiễm trùng nặng: Sốt cao trên 38,5 độ C, đau đầu dữ dội, nhịp tim tăng nhanh.
• Thay đổi thị lực: Thị lực giảm, rối loạn tầm nhìn, nhìn đôi, sưng vùng quanh mắt.
• Biểu hiện viêm màng não: Mặt sưng đỏ, cứng gáy, rối loạn ý thức, hay lú lẫn.
• Xuất hiện các bệnh lý khác: Cơn hen suyễn tăng tần suất hoặc bệnh đường hô hấp diễn tiến nặng như xuất hiện ho nhiều, khò khè...
• Phát hiện bất thường trong mũi: Hơi thở hôi khó chịu, có khối u trong mũi, chảy máu mũi dai dẳng....
• Đang mắc các bệnh nền tiềm ẩn yếu tố nguy cơ: Người có hệ miễn dịch suy yếu, người mắc bệnh hen suyễn, xơ nang... cần chủ động tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bất cứ dấu hiệu viêm xoang nào để tránh biến chứng nặng.

Viêm xoang trán mãn tính chữa được không? Cách điều trị

Viêm xoang mãn tính là cấp độ cao hơn của viêm xoang trán thông thường vì vậy quá trình điều trị cũng khá phức tạp. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc đẩy lùi viêm xoang trán mãn tính là hoàn toàn có thể nếu người bệnh thực hiện tốt phác đồ điều trị song song chế độ sinh hoạt, kiêng khem hợp lý.

Một số phương pháp điều trị viêm xoang mãn tính thường dùng như sau.

Sử dụng các mẹo dân gian

Mẹo dân gian đã được minh chứng kết quả qua nhiều thế hệ. Ngoài ra, phương pháp này còn có ưu điểm dễ thực hiện, chi phí thấp và đảm bảo được sự lành tính.

Các mẹo dân gian được dùng phổ biến trong điều trị viêm xoang trán mạn như sau:

• Chườm khăn nóng: Phương pháp này áp dụng nguyên tắc tác dụng nhiệt vào khu vực xoang giúp giảm đau và thông thoáng đường thở. Cách thực hiện khá đơn giản, người bệnh chỉ cần dùng khăn bông sạch, thấm nước nước nóng rồi vắt ráo nước. Khăn ấm được chườm trực tiếp lên vùng mũi, má, trán và kết hợp massage nhẹ để tăng cảm giác thoải mái, dễ chịu. Người bệnh có thể thực hiện phương pháp này nhiều lần trong ngày giúp làm dịu các triệu chứng của bệnh.
• Sử dụng cây giao: Cây giao có tác dụng giảm viêm, giữ đường thở thông thoáng và phục hồi chức năng mũi. Để thực hiện, người bệnh chỉ cần chuẩn bị 20 đốt giao, rửa sạch, cắt nhỏ sau đó đem đun sôi trong khoảng 10 phút. Tiếp theo, người bệnh tiến hành xông hơi với dung dịch nước cây giao đun nóng trong khoảng 5 - 10 phút và tăng dần trong các lần sau. Để đạt hiệu quả thực hiện cao, người bệnh nên trùm chăn kín kết hợp hít thở sâu. Với phương pháp này, người bệnh nên áp dụng 2 đến 3 lần mỗi tuần.

Mẹo dân gian có dược tính thấp vì vậy người bệnh chỉ nên dùng cách thức này như một phương pháp hỗ trợ điều trị. Trường hợp dùng song song với các phương pháp khác, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, chuyên gia để tránh tình trạng tương tác thuốc.

Ứng dụng Tây y trong điều trị bệnh

Thuốc Tây giúp loại bỏ các nguyên nhân gây bệnh, làm giảm triệu chứng và giữ cho đường thở thông thoáng. Thuốc Tây thường đem đến hiệu quả tức thì giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn trong thời gian ngắn.

Một số loại thuốc điều trị viêm xoang trán mãn tính thường dùng như:

• Thuốc kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn và giảm tình trạng sưng, viêm.
• Các loại thuốc kháng viêm tại chỗ có chứa corticosteroid.
• Các loại thuốc xịt mũi, nhỏ mũi có tác dụng làm thông thoáng đường thở.
• Các loại thuốc co mạch, thuốc kháng khuẩn, chống viêm, nước sát trùng.

Trước khi kê đơn, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra, xét nghiệm để chẩn đoán chính xác mức độ trầm trọng của các triệu chứng. Các phương pháp thường được thực hiện như nội soi mũi, chẩn đoán bằng hình ảnh, nuôi cấy dịch mũi và xoang, test dị nguyên…

Bên cạnh các ưu điểm trên, thuốc Tây cũng tồn tại những hạn chế nhất định. Trong đó, thuốc được chế xuất từ các chất hóa học, dễ phát sinh các tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng. Vì vậy, người bệnh cần tránh tuyệt đối tình trạng tự ý mua thuốc, dùng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Trường hợp điều trị nội khoa không đem lại hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng phương pháp phẫu thuật. Cụ thể, bác sĩ sử dụng các thiết bị chuyên dụng để tiến hành hút dịch, thông xoang cho bệnh nhân.

Một số trường hợp khác có thể phải tiến hành nạo polyp mũi hoặc phẫu thuật mở rộng lỗ thông xoang. Với phương pháp này, để đảm bảo hiệu quả điều trị người bệnh cần lựa chọn các cơ sở y tế uy tín.

Sử dụng Đông y trong điều trị viêm xoang trán mãn tính

Ưu điểm của trị bệnh bằng Đông y là lành tính, có thể sử dụng lâu dài mà không gây bất cứ tác dụng phụ nào vì vậy rất phù hợp với tình trạng viêm xoang mãn tính. Ngoài ra, khi đi vào tạng phủ, các vị thuốc Đông y không chỉ giúp loại bỏ căn nguyên gây bệnh từ sâu bên trong mà còn hỗ trợ phục hồi sức khỏe toàn diện.

Một số bài thuốc Đông y trị viêm xoang trán mãn tính:

Bài thuốc 1:

• Thành phần: 16g kim ngân hoa - sinh địa - ké đầu ngựa, 12g đan bì - huyền sâm - hoàng cầm - mạch môn cùng 8g trần bì.
• Cách thực hiện: Người bệnh cho tất cả các vị thuốc trên vào sắc cùng 750ml đến khi cạn còn ⅓ thì dừng lại. Nước thuốc chắt ra được chia làm 3 phần và dùng luôn trong ngày. Trước khi dùng, người bệnh nên hâm lại nước thuốc để tăng hiệu quả điều trị.

Bài thuốc 2:

• Thành phần: Hoàng kỳ 10g, Cát cánh 6g, Phục linh 6g, Ngũ vị tử 6g, Trần bì 6g, Bán hạ chế 6g, Đương quy 6g, Bạch thược 6g, Sinh khương 3g
• Cách thực hiện: Sắc thuốc với 600ml nước, chia làm 2-3 thang mỗi ngày, uống ấm sau bữa ăn. Nên sử dụng đều đặn trong 2-3 tháng để đạt hiệu quả tốt nhất.

Bài thuốc 3:

• Thành phần: Thục địa 15g, Sơn thù du 10g, Sơn dược 10g, Hoài sơn 10g, Đan bì 6g, Mẫu đơn bì 6g, Cúc hoa 6g, Câu kỷ tử 6g, Tri mẫu 6g, Hoàng bá 6g
• Cách thực hiện: Sắc thuốc với 800ml nước, chia làm 2-3 thang mỗi ngày, uống ấm sau bữa ăn. Nên sử dụng đều đặn trong 2-3 tháng để đạt hiệu quả tốt nhất.

Với trường hợp phương pháp điều trị không đem lại hiệu quả hoặc phát sinh các biến chứng khác thường, người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ điều trị để có biện pháp can thiệp kịp thời.

Dược liệu

Đông y từ lâu đã ứng dụng một số thảo dược tự nhiên trong điều trị các bệnh thuộc đường hô hấp trên, trong đó có viêm xoang trán mãn tính. Dược liệu giúp làm giảm các triệu chứng cũng như góp phần cải thiện chức năng của tạng phủ, hỗ trợ điều trị bệnh từ gốc.

Dưới đây là các loại dược liệu phổ biến trong điều trị viêm xoang trán:

• Tân di hoa.
• Kim ngân hoa.
• Bạch chỉ.
• Ké đầu ngựa.
• Thương nhĩ tử.

Các dược liệu kể trên thường được kết hợp thành bài thuốc Đông y với liều lượng phù hợp để nâng cao hiệu quả điều trị viêm xoang trán mãn tính. Tùy thuộc vào thể trạng của người bệnh, các bác sĩ Đông y sẽ gia giảm thêm các vị thuốc khác để khắc phục triệu chứng, điều trị nguyên nhân và ngăn ngừa bệnh tái phát.

Thực hiện đúng liệu pháp điều trị của bác sĩ song song với xây dựng chế độ nghỉ ngơi, sinh hoạt hợp lý là cách tốt nhất giúp các triệu chứng của viêm xoang trán mãn tính không có cơ hội làm phiền cuộc sống. Hy vọng những thông tin trên giúp bạn đọc hiểu và chủ động hơn trong việc điều trị và phòng ngừa bệnh lý này.

• Kỷ Tử
• Kim Ngân Hoa
• Hoàng Kỳ
• Cây Ké Đầu Ngựa
• Bạch Chỉ
• Ngũ Vị Tử
• Bạch Thược