Hoàng Kỳ

Hoàng kỳ là gì? Dấu hiệu nhận biết

Hoàng Kỳ có tên khoa học là Astragalus membranaceus hay còn được dân gian ta gọi là Miên hoàng kỳ, Khẩu kỳ, Bắc kỳ và Tiễn kỳ. Đây là thảo dược thuộc họ nhà đậu, cánh bướm. Hiện nay, có hai loại hoàng kỳ phổ biến là hoàng kỳ Astragalus membranaceus và hoàng kỳ Mông cổ (Astragalus mongolicus Bunge). Tuy nhiên về hình dáng, kích thước và công dụng của hai loại này gần như là giống nhau.

Đặc điểm, dấu hiệu nhận biết cây hoàng kỳ

Astragalus membranaceus được xem là vị thuốc quý dạng thân thảo, sống lâu năm. Qua quan sát cho thấy:

• Cây thường mọc thẳng đứng với chiều cao từ 50 – 80 cm, phân thành nhiều cành nhỏ.
• Lá cây thường có hình trứng dài, lông màu trắng và thường mọc so le khoảng 15 – 20 lá chét.
• Hoa nở theo chu kỳ, có màu vàng nhạt thường nở rộ vào tháng 6 – 7 và thường cho quả vào tháng 8 – 9  hàng năm.
• Quả hoàng kỳ dài khoảng 2,5cm, rộng 9mm hình đậu dẹt có lông ngắn. Khi tách vỏ bên trong sẽ chứa hạt hình thận, màu đen.
• Rễ cây thường có đường kính khoảng 1,5 - 2cm, hình trụ, dễ dài, thẳng và thường hướng sâu xuống lòng đất. Rễ cây có màu nâu đỏ hoặc vàng nâu rất dai và khó bẻ.

Hiện nay, thảo dược này thường được trồng ở những vùng đất cát pha, chủ yếu là các tỉnh của Trung Quốc như: Tứ Xuyên, Hoa Bắc, Bửu Kê, Diên An,… Tại Việt Nam, cây cũng được nhân giống và trồng ở SapA, Đà Lạt nhưng số lượng không nhiều, khả năng sinh trưởng kém.

Thành phần chính của thảo dược

Hoàng kỳ là loài thực vật quý, có vị ngọt, tính ấm rất tốt cho sức khỏe, có tác dụng tiêu viêm, sinh cơ, ích vệ và lợi thủy,... được nhiều các chuyên gia, bác sĩ khuyên dùng.

Qua một số nghiên cứu khoa học đưa ra, thành phần chính của cây thuốc bao gồm:

• Astragalus membranaceus chứa rất nhiều khoáng chất, các loại axit amin, protid khoảng 6,16 -9,9%.
• Theo Viện nghiên cứu y học Bắc kinh cho biết, đây là dược liệu chứa nhiều Cholin, Betain, Sacarosa, cholin, betatain, axit folic, vitamin P, amylase.
• Là một trong những thảo dược chứa nhiều tinh bột, chất nhầy, gôm, hơi có phản ứng Alcaloid rất tốt cho sức khỏe con người.
• Trong hoàng kỳ chứa nhiều  Dihyrox, Methoxyisoflavone, Glucoronic Acid, b-Sitosterol (Chinese Herbal Medicine).
• Ngoài ra, theo một số nghiên cứu gần đây phát hiện ra hoàng kỳ còn chứa Dimethoxyisoflavane, Choline, Betaine, Kumatakenin, Sucrose,Soyasaponin I, Calycosin, Linoleic acid, Linolenic acid, Coriolic acid, beta-Sitosterol, Protid, Vitamin P, Acid folic, Kumatakenin,…

Với mỗi thành phần hóa học trong thảo dược sẽ mang lại những tác dụng riêng biệt cho sức khỏe. Theo đó, để sử dụng hoàng kỳ hiệu quả nhất người bệnh cần tham khảo ý kiến của các bác sĩ để được chỉ định liều lượng phù hợp, mang lại hiệu quả cao.

Tác dụng của vị thuốc hoàng kỳ với sức khỏe

Có thể nói, hoàng kỳ là thảo dược chứa chất dinh dưỡng cần thiết không chỉ bồi dưỡng sức khỏe con người mà còn có tác dụng hỗ trợ điều trị một số bệnh lý hiệu quả. Điển hình như:

• Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể: Chất Astragaloside IV có trong thảo dược có công dụng tăng cường sức đề kháng, hệ miễn dịch cho cơ thể, bảo vệ sự phát triển của tim mạch, gan, thận,...
• Chống viêm, kháng khuẩn: Hoàng kỳ là thảo thược có tác dụng kháng viêm, trừ khuẩn hiệu quả được sử dụng phổ biến trong điều trị các bệnh về da như, viêm da cơ địa, hắc lào,...
• Điều trị các bệnh cảm cúm, nhiễm trùng: Trong dân gian ta cây hoàng kỳ còn có tác dụng chữa trị cảm cúm, nhiễm trùng đường hô hấp,...
• Phòng ngừa bệnh ung thư và tiểu đường: Dược liệu này chứa nhiều axit amin, chất chống oxy hóa có tác dụng bảo vệ các tế bào dưới tác động của các mầm bệnh.
• Hạ áp: Bên cạnh những tác dụng trên Astragalus membranaceus còn có tác dụng giãn mạch, hạ áp.
• Kéo dài tuổi thọ: Astragalus membranaceus có tác dụng làm tăng hoạt động của tế bào theo đó, giúp kéo dài tuổi thọ.
• Tác dụng đối với tử cung: Theo nghiên cứu cho biết, dược liệu có tác dụng co bóp ở ruột, gây hưng phấn đối với tử cung. 
• Bên cạnh đó vị thuốc còn được sử dụng điều trị đau cơ, thiếu máu, HIV/AIDS, bệnh phong hủi, ung nhọt lở loét lâu ngày, tiêu chảy, đau bụng, phong tà khí, hư suyễn, hàn nhiệt, tiểu đường,…

Một số bài thuốc điều trị bệnh từ hoàng kỳ

Có rất nhiều bài thuốc sử dụng dược liệu hoàng kỳ trong điều trị bệnh mang lại hiệu quả cao, được nhiều người bệnh tin dùng. Một số bài thuốc thường được sử dụng như:

Bài thuốc chữa viêm mũi dị ứng và phòng ngừa chứng cảm

Astragalus membranaceus có công dụng tuyệt vời trong điều trị cách bệnh lý liên quan đến hô hấp điển hình là viêm mũi dị ứng. Cách thực hiện đơn giản như sau:

• Chuẩn bị 15g hoàng kỳ, đại táo 10g.
• Rửa sạch sau đó đam sắc với khoảng 350 - 400ml nước sạch.
• Để thuốc sôi trong khoảng 15 - 20 phút sau đó đem ra sử dụng.
• Áp dụng thường xuyên mỗi ngày sẽ cho kết quả cao.

Ngoài ra, người bệnh có thể sử dụng rễ hoàng kỳ xay nhuyễn và chế thành viên nhỏ khoảng 1- 2g và uống 2 - 3 lần/ngày.

Bài thuốc trị viêm phế quản và ho kéo dài

Với những trường hợp ho nhẹ, viêm phế quản ở giai đoạn đầu sử dụng vị thuốc hoàng kỳ cũng sẽ mang lại kết quả khá khả quan.

Cách thực hiện đơn giản như:

• Chuẩn bị các nguyên liệu như hoàng kỳ, bách bộ, địa long.
• Phơi khô sau đó nghiền nát thành bột và chế biến thành viên nhỏ.
• Ngày dùng khoảng 4 - 6 viên sẽ cho kết quả tốt.
• Duy trì trong khoảng 3 - 5 ngày giúp thuyên giảm nhanh các triệu chứng bệnh.

Chữa trị viêm da, ung nhọt, nhọt lở loét

Trong trường hợp này người bệnh có thể áp dụng một trong hai bài thuốc sau:

• Bài thuốc 1: Dùng các dược liệu như hoàng kỳ, kim ngân, cam thảo, đương quy trộn đều và đem sắc thuốc uống mỗi ngày.
• Bài thuốc 2: Chuẩn bị  nguyên liệu như đương quy, hoàng kỳ, bạch truật, cam thảo, xuyên khung sắc uống 2 lần/ngày sẽ cho kết quả cao.

Bài thuốc trị chứng suy nhược, dễ bị cảm, đầu óc hay quên, tức ngực, hồi hộp.

Dùng vị thuốc Astragalus membranaceus điều trị các bệnh lý liên quan đến cảm cúm, tức ngực, cơ thể suy nhược,... vô cùng đơn giản, được áp dụng nhiều nhất hiện nay.

Cách thực hiện đơn giản như sau:

• Chuẩn bị một số nguyên liệu như, nấm hương, hoàng kỳ, gừng tươi, hành lá, thịt gà.
• Sơ chế các nguyên liệu chuẩn bị sau đó cho vào nồi xào chín.
• Trong quá trình nấu bạn nên cho thêm rượu và một chút nước để đảm bảo thực phẩm chín.
• Đem dùng thực phẩm ăn với cơm mỗi ngày sẽ cho kết quả cao.

Bồi dưỡng cơ thể  người bệnh, tăng cường sức đề kháng

Bài thuốc Đông y này chủ yếu áp dụng cho người bệnh sau khi phẫu thuật, cơ thể suy nhược. 

Cách thực hiện đơn giản như sau:

• Chuẩn bị  gạo nếp, hoàng kỳ, đường đen và a giao.
• Sau đó đem a giao giã nát.
• Dùng hoàng kỳ nướng khô và thái mỏng.
• Đưa các hỗn hợp vào nồi và nấu thành cháo.
• Để bớt nóng và múc ra bát ăn mỗi ngày sẽ mang lại kết quả cao.

Những lưu ý khi sử dụng hoàng kỳ

Trong quá trình sử dụng vị thuốc Astragalus membranaceus người bệnh nên lưu ý những điều sau để lộ trình điều trị bệnh đạt hiệu quả cao, an toàn. Cụ thể như:

• Không tự ý mua và sử dụng dược liệu khi cho có sự cho phép của các bác sĩ.
• Tuyệt đối không sử dụng thảo dược cho trường hợp, hư chứng và âm hư hỏa vượng, tránh những biến chứng nguy hiểm.
• Trường hợp phụ nữ đang mang thai và cho con bú không được sử dụng hoàng kỳ tùy tiện, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Với trường hợp người bệnh bị nhiễm trùng hoặc sốt rét người bệnh cũng không nên sử dụng hoàng kỳ.
• Trong quá trình sử dụng thảo dược không nên sử dụng thâm các loại thuốc như cyclosporine, cortisone, tránh gây kích ứng cũng như giảm thiểu công dụng thuốc.
• Để đảm bảo an toàn người bệnh chỉ nên sử dụng tối đa 10 - 15g hoàng kỳ/ngày.
• Trong quá trình sử dụng vị thuốc hoàng kỳ nếu phát hiện những triệu chứng bất thường trên cơ thể như mẫn cảm, dị ứng,... cần ngưng sử dụng thuốc và đến thăm khám tại các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.
• Để hỗ trợ quá trình điều trị, tăng tác dụng của Astragalus membranaceus trong các bài thuốc, người bệnh cần xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao. Đặc biệt là bổ sung các vitamin, chất xơ cần thiết cho cơ thể mỗi ngày.