Viêm amidan quá phát là bệnh lý phổ biến, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Theo đó, nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng, ung thư vòm họng. Vì vậy, để có những kiến thức quan trọng về căn bệnh này mời quý độc giả theo dõi bài viết dưới đây.
Viêm amidan quá phát là gì?
Viêm amidan quá phát là chứng bệnh liên quan đến đường hô hấp thường gặp. Bệnh thường kéo dài, tái phát nhiều lần gây nhiễm trùng, sưng amidan, làm hẹp vùng họng,... Nếu không được trị liệu, bệnh sẽ nhanh chóng tiến diễn sang giai đoạn mãn tính, gây nguy hiểm vô cùng.
Triệu chứng viêm amidan giai đoạn quá phát
Khi chuyển sang giai đoạn quá phát, các triệu chứng của bệnh amidan thường thể hiện rõ nét, đặc biệt vào các buổi sáng và tối. Cụ thể như sau:
- Xuất hiện hạt amidan to như hạt đậu đỏ chắn ngang cổ họng.
- Vùng họng đỏ, đau rát, nổi các đốm trắng hoặc vàng.
- Sốt cao liên tục, cơ thể luôn trong trạng thái từ 39 - 40 độ C.
- Khàn tiếng, đau khó nói, thậm chí là mất giọng.
- Khó thở kèm theo xuất huyết đờm đặc có mùi tanh, hôi, khó chịu.
- Cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi, khó tập trung khi làm việc.
- Nổi hạch vùng họng, phía sau tai gây đau đớn.
Nguyên nhân gây bệnh viêm amidan quá phát
Hiện nay, có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh viêm amidan quá phát. Trong đó, điển hình là một số nguyên nhân sau:
- Vệ sinh kém: Không vệ sinh răng miệng thường xuyên cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh chủ yếu.
- Thói chủ quan: Khi bị viêm amidan cấp độ nhẹ người bệnh thường mặc kệ, không điều trị, bệnh tiến diễn nặng chuyển sang giai đoạn quá phát.
- Các loại vi khuẩn: Phần lớn người bệnh bị amidan quá phát do các vi khuẩn xâm nhập, lây lan mạnh trong hệ hô hấp.
- Ô nhiễm môi trường: Môi trường cũng là một trong những yếu tố gây bệnh phổ biến. Điển hình như: Không khí ô nhiễm, bụi bẩn, hóa chất,...
- Yếu tố thời tiết: Thời tiết thay đổi liên tục, nắng mưa thất thường khiến cơ thể không kịp thích nghi, tạo cơ hội cho các loại vi khuẩn tấn công.
- Thói quen ăn uống: Việc dung nạp các chất kích thích, thường xuyên sử dụng các thực phẩm cay, nóng,... gây hại cho đường họng, là nguyên nhân dẫn đến bệnh amidan.
- Có tiền sử về hô hấp: Người bệnh có tiền sử hoặc đang bị các bệnh về đường họng như viêm phế quản, viêm họng,... cũng là tác nhân gây amidan hiện nay.
Bệnh amidan quá phát có tự khỏi không? Có nguy hiểm không?
Cũng như nhiều bệnh lý khác bệnh viêm amidan sẽ KHÔNG TỰ KHỎI nếu không được chăm sóc, can thiệp, điều trị và kiểm soát kịp thời. Theo đó, bệnh có thể chuyển thể sang giai đoạn mới, phát triển mạnh mẽ hơn gây mệt mỏi, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, chức năng hô hấp.
Thậm chí, để lại hàng loạt các biến chứng nguy hiểm khác như viêm phổi, ung thư vòm họng, ung thư phổi, nhiễm trùng,…
Có thể nói, amidan quá phát là bệnh lý RẤT NGUY HIỂM và không ngoại trừ một ai, kể cả trẻ em hay người lớn. Tuy nhiên, tùy thuộc vào tình trạng bệnh sẽ tương xứng với các cấp độ nguy hiểm như sau:
- Cấp độ 1: Hay còn được gọi là viêm amidan quá phát A1. Thông thường trong giai đoạn này amidan có kích thước nhỏ nhất, chỉ bằng khoảng ¼ khoảng cách chính giữa chân trụ trước amidan
- Cấp độ 2: Trong giai đoạn này viêm amidan quá phát A2 lớn hơn cấp độ một với kích thước khoảng ⅓ khoảng cách 2 chân trụ trước.
- Cấp độ 3: Trong cấp độ này kích thước của amidan bắt đầu thay đổi rõ rệt, to gấp đôi so với giai đoạn đầu.
- Cấp độ 4: Thường được gọi là viêm amidan quá phát thể xơ chìm. Đây là cấp độ nguy hiểm nhất của bệnh, thường gặp ở người lớn là chủ yếu. Trong cấp độ này, kích thước amidan gồ lên, xuất hiện các xơ đỏ, trắng gây đau đớn, khó chịu.
Viêm amidan quá phát sẽ không quá phức tạp, khó chữa nếu người bệnh chủ động thực hiện các phương pháp điều trị khoa học, kịp thời. Do vậy, để đảm bảo sức khỏe, tính mạng của mình, bạn nên đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị dưới nguyên tắc, chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa.
Chẩn đoán viêm amidan quá phát
Viêm amidan quá phát là tình trạng các amidan, những tổ chức lympho nằm ở phía sau họng, bị viêm nhiễm và sưng to. Đây là một tình trạng phổ biến, thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn. Việc chẩn đoán viêm amidan quá phát bao gồm việc thăm khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định mức độ viêm nhiễm cũng như nguyên nhân gây bệnh.
Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ thăm khám vùng họng, kiểm tra các dấu hiệu sưng, đỏ và có mủ trên amidan. Ngoài ra, họ cũng sẽ hỏi về triệu chứng của bạn, như đau họng, khó nuốt, sốt, và sưng hạch bạch huyết ở cổ. Những thông tin này sẽ giúp bác sĩ đánh giá tình trạng viêm amidan của bạn một cách chính xác.
Xét nghiệm
Một số xét nghiệm có thể được chỉ định để hỗ trợ chẩn đoán, bao gồm:
- Xét nghiệm máu: Để kiểm tra số lượng bạch cầu và xác định xem cơ thể có đang chống lại nhiễm trùng không.
- Cấy dịch họng: Lấy mẫu dịch từ họng để xác định loại vi khuẩn gây viêm.
- Chụp X-quang: Để đánh giá mức độ sưng của amidan và loại trừ các nguyên nhân khác gây đau họng.
Đối tượng thường xuyên mắc bệnh
Theo thống kê mới nhất cho biết, trẻ em lại là đối tượng dễ mắc bệnh này nhiều nhất. Có đến gần 25% trẻ em mắc bệnh viêm amidan tái phát trong tổng số người bệnh viêm amidan.
Trong khi đó tỷ lệ mắc bệnh ở người trưởng thành chỉ rơi vào khoảng 5 - 8%. Do đó, với đối tượng trẻ em bố, mẹ cần quan tâm nhiều hơn để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời nếu có.
Điều này gây ảnh hưởng rất lớn đến quá trình phát triển cơ thể, tâm sinh lý ở trẻ. Vậy nên, bố mẹ cần chú ý để có thể phát hiện, điều trị kịp thời khi trẻ mắc bệnh.
Biện pháp phòng tránh bệnh viêm amidan quá phát hiệu quả
Viêm amidan có thể xuất hiện ở bất kỳ đối tượng nào. Do vậy, để tránh những ảnh hưởng mà bệnh gây ra, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh như sau:
- Vệ sinh răng miệng thường xuyên, tối thiểu 2 lần một ngày vào các buổi sáng và tối.
- Hạn chế ăn những thực phẩm có hại như: Đồ lạnh, chất béo, thực phẩm cay, nóng.
- Tránh sử dụng các chất kích thích, tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập như thuốc lá, rượu bia.
- Cung cấp nước đầy đủ cho cơ thể, các loại vitamin, rau củ quả,...
- Không nên đến những khu vực ô nhiễm, không khí chứa nhiều tác nhân gây bệnh như hóa chất độc hại, bụi bẩn.
- Điều trị dứt điểm một số bệnh lý liên quan đến hệ hô hấp đồng thời tránh tiếp xúc với những người đang bị bệnh viêm họng, viêm thanh quản,...
- Quan tâm, chăm sóc vùng họng mỗi ngày đặc biệt chú ý thời điểm giao mùa.
Khi nào cần gặp bác sĩ
Không phải lúc nào viêm amidan cũng cần gặp bác sĩ, nhưng có một số trường hợp bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ y tế:
- Triệu chứng kéo dài: Nếu các triệu chứng của viêm amidan kéo dài hơn một tuần mà không có dấu hiệu cải thiện, bạn nên gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.
- Triệu chứng nặng: Nếu bạn gặp các triệu chứng nặng như khó thở, khó nuốt, hoặc sưng hạch bạch huyết ở cổ ngày càng lớn, hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của một biến chứng nghiêm trọng cần được xử lý khẩn cấp.
- Tái phát nhiều lần: Đây là dấu hiệu điển hình của viêm amidan quá phát. Nếu bạn hoặc con bạn bị viêm amidan nhiều lần trong một năm, bác sĩ có thể xem xét các biện pháp điều trị lâu dài hơn, như phẫu thuật cắt amidan.
Cách chữa bệnh viêm amidan quá phát
Hiện nay, có rất nhiều phương pháp điều trị bệnh amidan quá phát mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, tùy thuộc vào kết quả thăm khám, thể trạng bệnh, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, cho kết quả xứng đáng. Điển hình là 3 phương pháp sau:
Sử dụng thuốc tây
Các loại thuốc Tây y thường được bác sĩ chỉ định điều trị bệnh viêm amidan là các loại kháng sinh, kháng viêm, thuốc nhỏ,... Cụ thể là:
- Thuốc kháng sinh, kháng viêm: Các bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc như Betadine, Lysopaine, Penicilin, Zinnat,... giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn.
- Thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau giúp thuyên giảm các triệu chứng đau, buốt, khó chịu hiệu quả. Loại thuốc được sử dụng chủ yếu là Paracetamol.
- Thuốc súc miệng, xịt: Loại thuốc này chỉ các tác dụng hỗ trợ quá trình điều trị, kháng viêm, kháng khuẩn và làm sạch vùng họng.
- Thuốc điều trị chuyên sâu: Thường chỉ định cho người bệnh ở cấp độ nặng, chủ yếu là Amitase, Clamoxyl,...
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, hiệu quả trong quá trình sử dụng các loại thuốc, người bệnh cần tuân thủ nguyên tắc điều trị của các bác sĩ đưa ra. Không tự ý sử dụng thuốc hoặc thay đổi liều lượng.
Điều trị viêm amidan quá phát tại nhà
Sử dụng các bài thuốc dân gian chỉ có tác dụng với những trường hợp bệnh nhẹ, cơ địa dễ hấp thu. Dưới đây là một số bài thuốc mà bạn có thể áp dụng giúp cải thiện bệnh, rút ngắn quá trình điều trị.
- Sử dụng gừng, tỏi: Các gia vị gừng, tỏi thường chứa rất nhiều khoáng chất, các axit amin không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn điều trị hiệu quả bệnh viêm nhiễm do vi khuẩn gây ra.
- Dùng mật ong ngâm đường phèn: Mật ong ngâm đường phèn có tác dụng thuyên giảm nhanh các triệu chứng của bệnh viêm amidan.
- Dùng rau diếp cá: Rau diếp cá chứa nhiều thành phần kháng viêm, tiêu chuẩn, được nhiều người bệnh sử dụng để điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp và cho kết quả khá khả quan.
- Điều trị viêm amidan bằng lá bạc hà: Trong lá bạc hà chứa rất nhiều khoáng chất, đặc biệt là hàm lượng menthol, có công dụng tiêu viêm, diệt khuẩn, được các bác sĩ khuyên sử dụng để bổ trợ thêm trong quá trình điều trị.
Bài thuốc Đông y điều trị amidan quá phát
Trong đông y, hầu họng được cho là vùng cửa ngõ của phế, là vị trí dễ bị các tác nhân bên ngoài xâm nhập, tấn công và gây bệnh, trong đó có bệnh viêm amidan quá phát. Tuy nhiên, căn nguyên gây nên bệnh viêm amidan quá phát trong Đông y không chỉ do tác nhân bên ngoài.
Các chuyên gia cho rằng, sự suy yếu của chính khí mới là nguyên nhân sâu xa khiến người bệnh dễ mắc phải viêm amidan quá phát. Khi chính khí suy yếu, khả năng tự bảo vệ của cơ thể sẽ bị giảm sút. Điều kiện thuận lợi này sẽ giúp các tác nhân từ bên ngoài (tà, độc, phong, hàn, thấp, táo, thử) đi sâu vào phủ tạng, làm suy yếu phế, tỳ, can, thận. Từ đó, khiến nhiệt độc tích tụ, bùng phát lên hầu họng gây viêm, sưng, nóng, đỏ amidan, hầu họng, hình thành bệnh viêm amidan quá phát.
Do vậy, để điều trị căn bệnh này, cần kết hợp “bổ chính” song song với “khu tà”, vừa loại bỏ căn nguyên gây bệnh bên trong vừa đẩy lùi triệu chứng bên ngoài.
Bài thuốc thanh nhiệt, giải độc, giảm viêm
Thành phần: Kim ngân hoa (10g), Hoàng liên (5g), Bạc hà (5g), Ngưu bàng tử (10g), Cam thảo (5g).
Cách dùng:
- Rửa sạch các vị thuốc để loại bỏ bụi bẩn.
- Cho tất cả các vị thuốc vào nồi, thêm 500ml nước.
- Sắc thuốc với lửa nhỏ khoảng 20-30 phút, đến khi còn khoảng 150ml.
- Chia thuốc thành 2-3 lần uống trong ngày, khi còn ấm.
Công dụng:
- Thanh nhiệt, giải độc, giảm viêm.
- Giảm sưng đau amidan.
- Hỗ trợ điều trị viêm họng, ho khan.
Bài thuốc bổ phế, tăng cường sức đề kháng
Thành phần: Hoàng kỳ (10g), Nhân sâm (5g), Nhung hươu (5g), Kỷ tử (10g), Cam thảo (5g).
Cách dùng:
- Rửa sạch tất cả các thành phần thảo dược. Đặt tất cả các thảo dược vào nồi và thêm vào khoảng 500ml nước.
- Đun nhỏ lửa trong khoảng 30-40 phút cho đến khi lượng nước còn lại khoảng 150ml.
- Chia phần thuốc này thành 2-3 lần uống trong ngày, sử dụng khi còn ấm.
Công dụng:
- Bổ phế, tăng cường sức đề kháng.
- Nâng cao sức khỏe tổng thể.
- Giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
Lưu ý:
- Phụ nữ có thai, cho con bú hoặc người có bệnh lý nền cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Nên sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ Đông y.
- Kết hợp sử dụng thuốc với chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để tăng hiệu quả điều trị.
Dược liệu chữa bệnh
Trong điều trị viêm amidan quá phát, dược liệu đóng vai trò vô cùng quan trọng bằng cách giúp giảm các triệu chứng khó chịu và tác động vào nguyên nhân gây bệnh. Các loại dược liệu như kim ngân hoa, hoàng cầm, ké đầu gai và bạch thược được biết đến với các tác dụng thanh nhiệt, giải độc, kháng khuẩn, chống viêm, làm dịu niêm mạc họng, giảm sưng đau và hỗ trợ làm lành tổn thương.
Ngoài ra, một số dược liệu như hoàng kỳ, nhân sâm, nhung hươu và kỷ tử còn có tác dụng bổ phế, dưỡng âm, tăng cường sức đề kháng của cơ thể và ngăn ngừa tái phát bệnh. Sự kết hợp hài hòa giữa các dược liệu này tạo nên một phác đồ điều trị toàn diện, không chỉ giảm triệu chứng mà còn tác động vào nguyên nhân gây bệnh, giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi và ngăn ngừa biến chứng.
Mong rằng những thông tin liên quan đến bệnh viêm amidan quá phát mà bài viết cung cấp sẽ mang lại những kiến thức hữu ích cho bạn. Từ đó, giúp bạn lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp, bảo vệ sức khỏe của chính mình.
Cắt amidan có thể chữa khỏi viêm họng do viêm amidan gây ra, nhưng nếu viêm amidan đã gây biến chứng sang vùng hầu họng thì vẫn có thể bị viêm họng và cần thêm các biện pháp hỗ trợ điều trị.
Viêm amidan thường gây sốt, đặc biệt là viêm amidan cấp tính có thể gây sốt cao từ 38-39 độ C. Viêm amidan mãn tính có thể không gây sốt hoặc sốt nhẹ. Thời gian sốt thường kéo dài từ 1-4 ngày, nhưng có thể kéo dài đến 7-10 ngày nếu không được điều trị kịp thời.
Viêm amidan có thể điều trị bằng các loại thuốc sau:
- Kháng sinh: Chỉ dùng khi bị viêm amidan do vi khuẩn, đặc biệt là trường hợp mãn tính hoặc quá phát.
- Thuốc hạ sốt, giảm đau: Dùng khi sốt cao hoặc đau nhức.
- Thuốc chống viêm: Giúp giảm viêm và ngăn ngừa nhiễm trùng.
- Thuốc giảm ho: Giảm ho và cải thiện triệu chứng.
- Thuốc chống phù nề: Giảm sưng đau amidan.
Cắt amidan có thể gây đau hoặc không, tùy thuộc vào phương pháp phẫu thuật.
- Phương pháp truyền thống: Gây đau trong 2-3 ngày sau phẫu thuật và có thể chảy máu trong và sau phẫu thuật.
- Phương pháp hiện đại: Không gây đau đớn, chỉ có cảm giác đau râm ran sau vài tiếng phẫu thuật.
Thời gian hết đau cũng tùy thuộc vào phương pháp phẫu thuật:
- Phương pháp truyền thống:Đau âm ỉ 1-2 ngày sau phẫu thuật.
- Phương pháp hiện đại: Đau kéo dài khoảng 3-4 tiếng sau phẫu thuật.
Viêm amidan có thể nổi hạch ở cổ. Nguyên nhân là do vi khuẩn, virus tấn công amidan khiến các hạch bạch huyết phải hoạt động nhiều hơn để sản xuất bạch cầu lympho chống lại tác nhân gây bệnh. Hạch nổi lên thường có hình tròn và kích thước to nhỏ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Viêm amidan mãn tính có thể cắt, không nguy hiểm và tỷ lệ thành công cao. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng cần cắt amidan. Chỉ nên cắt amidan trong các trường hợp sau:
- Viêm amidan mãn tính nhiều năm (5-6 năm), triệu chứng nặng và tái phát liên tục.
- Viêm amidan tái phát kèm hạch ở cổ.
- Viêm amidan có biến chứng áp xe quanh amidan.
- Viêm amidan kéo dài kèm hội chứng ngưng thở khi ngủ.
- Viêm amidan có biến chứng viêm tai giữa, viêm xoang,...
Cắt amidan không nguy hiểm nếu được thực hiện ở cơ sở y tế uy tín và chất lượng. Thủ thuật này giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu do viêm amidan. Tuy nhiên, nếu thực hiện không đúng kỹ thuật hoặc ở cơ sở không đảm bảo, người bệnh có thể gặp phải các biến chứng nghiêm trọng.
Thông thường, thời gian phục hồi trung bình sau khi cắt amidan dao động từ 10 đến 14 ngày. Tuy nhiên, khả năng hồi phục sau quá trình phẫu thuật của mỗi người bệnh đều khác nhau. Cụ thể còn phụ thuộc vào một số yếu tố như phương pháp phẫu thuật, tuổi tác, tình trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh...
Cắt amidan là một can thiệp ngoại khoa đơn giản, thường được chỉ định trong trường hợp viêm amidan mãn tính hoặc gây ra biến chứng nghiêm trọng. Việc quyết định cắt amidan cho người lớn cần dựa vào tình trạng sức khỏe và chỉ định của bác sĩ. Người bệnh cần thăm khám và tuân thủ hướng dẫn sau phẫu thuật để hồi phục nhanh chóng và hiệu quả.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!