Viêm Tai Giữa Ứ Dịch Ở Người Lớn

Tìm hiểu bệnh viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn là gì?

Viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn được hiểu là bệnh viêm tai do màng nhĩ đóng kín. Điều này khiến các dịch bị ứ đọng phía sau hòm tai. Các triệu chứng của bệnh diễn ra âm thầm và không có biểu hiện rõ ràng.

Thông thường, tùy thuộc vào tình trạng bệnh và thời gian mắc bệnh, viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn sẽ được chia thành 3 cấp độ dưới đây:

• Viêm tai giữa ứ dịch cấp tính: Là những trường hợp bệnh nhẹ, mới khởi phát trong khoảng 1 đến 3 tuần. 
• Viêm tai giữa ứ dịch bán cấp: Bệnh đã xuất hiện các triệu chứng rõ ràng như đau và sưng. Bệnh kéo dài trong thời gian từ khoảng 4 – 8 tuần.
• Viêm tai giữa ứ dịch mãn tính: Thời gian bệnh kéo dài trên 3 tháng và có những biến chứng nặng nề gây ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe người bệnh.

Như vậy, để hạn chế thấp nhất những rủi ro mà viêm tai giữa ứ dịch gây ra. Bạn nên chủ động đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị bệnh kịp thời. Từ đó hạn chế rủi ro và ngăn chặn tình trạng bệnh tái phát về sau.

Triệu chứng điển hình của bệnh

Người mắc bệnh viêm tai giữa ứ dịch sẽ có màng nhĩ đóng kín. Điều này khiến các dịch bị ứ đọng phía sau màng tai. Do đó, bệnh lý này sẽ có những triệu chứng âm thầm, dai dẳng. Biểu hiện rõ ràng nhất của bệnh là làm giảm khả năng nghe của người bệnh. Ở người trưởng thành, bệnh này có những biểu hiện cụ thể như sau:

• Người bệnh thấy đầy tai, ù tai kéo dài. Kèm theo đó là nặng tai, ngứa tai rất khó chịu
• Cảm thấy khó nghe, thính lực suy giảm rõ rệt, âm thanh không rõ tiếng hoặc quá bé.
• Trong tai xuất hiện dịch màu nâu hoặc vàng có mùi hôi rất khó chịu
• Không thể tập trung cho công việc, tình trạng chán ăn, khó ngủ kéo dài.
• Đôi khi người bệnh sẽ bị nghẹt mũi, ho...

• Viêm Tai Giữa Gây Ù Tai
• Viêm Tai Giữa Chảy Mủ
• Viêm Xoang Nghẹt Mũi
• Đau Đầu Ù Tai
• Chán Ăn Mất Ngủ
• Viêm Tai Giữa Ứ Dịch

Nguyên nhân của bệnh viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn

• Các vi khuẩn, virus: Sự tấn công của các loại virus, vi khuẩn chính là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh. Trong đó, các loại vi khuẩn gây bệnh phổ biến chúng ta có thể kể đến như: Haemophilus influenzae, Staphylococcus pneumonia, Diphtheroids…
• Các hoạt động thể thao: Khi người bệnh tham gia các hoạt động như: lặn biển, tắm biển, bơi lội… sẽ làm thay đổi áp suất bên trong và bên ngoài tai. Với những người có chức năng vòi nhĩ kém sẽ rất dễ bị đầy đai, chảy dịch... 
• Môi trường sống: Người bệnh sống trong khu vực ô nhiễm, phải thường xuyên tiếp xúc với các chất hóa học.
• Tư thế nằm, ngủ: Người bệnh có thói quen nằm ngửa, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự tấn công của các loại vi khuẩn gây bệnh.
• Các bệnh lý vùng mũi họng như: Viêm mũi dị ứng, viêm mũi xoang, viêm VA… hoặc đôi khi là do các khối u lành, ác tính ở khu vực mũi họng. Ngoài ra, các bệnh lý như u nang bẩm sinh, VA phì đại hay u xơ vùng vòm mũi họng cũng sẽ gây chèn ép, tắc vòi nhĩ cơ học.
• Dị ứng: Một số bệnh nhân có cơ thể nhạy cảm nên khi tiếp xúc với dị nguyên, họ sẽ rất dễ bị kích ứng. Dị ứng khiến cơ thể tăng tiết dịch nhầy, làm phù nề và dị sản lớp biểu bì mô. Từ đó làm tăng nguy cơ tắc vòi nhĩ và gây ứ đọng dịch trong tai.

Bệnh viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn có nguy hiểm không?

Tình trạng viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn nếu được chữa trị đúng và kịp thời thì không quá nguy hiểm. Với những trường hợp mới khởi phát, bệnh sẽ khỏi từ 1 đến 3 tuần. Nếu diễn biến nặng, người bệnh sẽ khỏe hẳn trong 2 đến 4 tháng. Tuy vậy, nếu chủ quan và thờ ơ với bệnh, bạn sẽ có thể mắc một số biến chứng sau:

• Điếc vĩnh viễn: Đây là một trong những hậu quả nặng nề nhất mà viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn gây ra. Biến chứng này khiến người bệnh gặp nhiều bất tiện trong cuộc sống và công việc sau này.
• Nhiễm trùng: Gây ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Thậm chí, nhiều người phải phẫu thuật cắt bỏ một bên tai.
• Liệt dây thần kinh: Bệnh lý này có thể gây ảnh hưởng đến dây thần kinh số 2, 7, gây liệt mặt...
• Biến chứng vùng não: Viêm tai giữa có Cholesteatoma có thể gây những biến chứng nặng ở nội sọ, gây áp xe não, viêm màng não cực kỳ nguy hiểm. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể khiến bệnh nhân tử vong.

Chẩn đoán bệnh viêm tai giữa ứ dịch

Hỏi bệnh sử:

• Triệu chứng: Đầy tai, nặng tai, ù tai, nghe kém, đau tai âm ỉ, lạo xạo trong tai, đôi khi chóng mặt.
• Tiền sử: Viêm đường hô hấp trên, viêm tai giữa, bệnh tai mũi họng khác.

Khám lâm sàng:

• Soi tai: Màng nhĩ mờ, lõm/phồng, có mức nước, giảm di động.
• Nội soi tai (nếu cần): Quan sát chi tiết tai giữa, loại trừ bệnh khác.

Cận lâm sàng:

• Đo thính lực: Đánh giá mức độ và loại nghe kém.
• Đo nhĩ lượng: Đánh giá độ di động màng nhĩ, áp lực tai giữa.
• Xét nghiệm khác (nếu cần): X-quang, CT, MRI.

Chẩn đoán phân biệt: Loại trừ viêm tai giữa cấp, viêm tai ngoài, nút ráy tai, xơ cứng tai, khối u, bệnh lý thần kinh.

Ai có nguy cơ mắc bệnh?

• Người có tiền sử dị ứng (viêm mũi dị ứng, dị ứng đường hô hấp).
• Người có bất thường cấu trúc vòi nhĩ (hẹp, ngắn, kém linh hoạt do bẩm sinh hoặc mắc phải).
• Người thường xuyên hút thuốc hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu (tiểu đường, HIV/AIDS, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch).
• Người có tiền sử viêm VA (Amidan vòm họng).
• Người làm việc hoặc sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm.

Phương pháp phòng tránh bệnh viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn

Để không vướng phải những phiền toái mà viêm tai giữa ứ dịch gây ra, chúng ta nên thực hiện các phương pháp phòng bệnh dưới đây: 

• Vệ sinh sạch sẽ không gian sống, tránh xa các tác nhân gây bệnh như chất hóa học, ô nhiễm không khí, chất kích thích…
• Duy trì thói quen rèn luyện thể dục thể thao để tăng cường sức đề kháng, từ đó chống lại các vi khuẩn, vi rút gây bệnh.
• Sau khi bơi lội, chúng ta cần tắm rửa và vệ sinh tai sạch sẽ.
• Phòng và chữa dứt điểm các bệnh liên quan đến đường hô hấp như viêm họng, viêm xoang...
• Người bệnh cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, hợp lý. Bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cho cơ thể như các loại vitamin A, C, E,... Đồng thời kiêng khem các loại thực phẩm khiến tình trạng bệnh chuyển biến xấu.
• Luôn giữ ấm cơ thể, đặc biệt là trong lúc giao mùa để tránh bị vi khuẩn xâm nhập. Khi phát hiện các triệu chứng bệnh, bạn cần đến ngay cơ quan y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Khi nào người bệnh viêm tai giữa ứ dịch cần gặp bác sĩ?

• Suy giảm thính lực: Nghe kém kéo dài hoặc ảnh hưởng đến giao tiếp.
• Đau tai: Cơn đau dai dẳng, tái phát hoặc cường độ mạnh.
• Ù tai và chóng mặt: Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
• Các triệu chứng khác: Đầy tai, khó chịu, nghe tiếng lạo xạo trong tai.

Đặc biệt lưu ý nếu có các yếu tố sau:

• Tiền sử viêm tai giữa hoặc các bệnh lý tai mũi họng khác.
• Hệ miễn dịch suy yếu do bệnh mãn tính hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch.
• Trẻ em và người cao tuổi.

Cách điều trị bệnh viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn

Viêm tai giữa ứ dịch ở người trưởng thành vốn không phải là bệnh nan y. Vì vậy người bệnh hoàn toàn chữa dứt điểm bệnh này. Có nhiều phương pháp khác nhau để chữa bệnh lý viêm tai này. Trong đó phổ biến nhất là chữa bằng Tây y, Đông y và mẹo dân gian.

Điều trị viêm tai giữa ở người lớn bằng phương pháp Tây y

Tây y là phương pháp điều trị viêm tai giữa phổ biến. Chúng ta có thể sử dụng thuốc uống hoặc phương pháp đặt ống khí thông màng nhĩ.

Sử dụng thuốc Tây y

Từ lâu, thuốc Tây đã được xem là phương pháp điều trị bệnh quen thuộc và hiệu quả. Đối với bệnh viêm tai giữa ứ dịch, một số loại thuốc thường được sử dụng có thể kể đến như:

• Thuốc kháng sinh: Các thuốc kháng sinh dạng viên uống thường được dùng đó là Macrolid, Ampicillin, Aminoglycosid, Cephalosporin… có tác dụng ức chế khả năng lây lan, phát triển của bệnh. Sau 5 đến 7 ngày sử dụng, thuốc sẽ có tác dụng rõ rệt.
• Thuống kháng viêm: NSAIDs hay corticoid là những thuốc kháng viêm thường được bác sĩ chỉ định. Sau khoảng 3 đến 5 ngày, các triệu chứng bệnh sẽ được đẩy lùi.
• Thuốc kháng histamin: Với những trường hợp người bệnh quá mẫn cảm, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng histamin.
• Thuốc Otrivin, Coldi B: Bao gồm các loại thuốc nhỏ có tác dụng tiêu viêm, co mạch giúp người bệnh dễ chịu hơn như: cortiphenicol, polydexa, ffexin,...

Đặt ống thông khí màng nhĩ

Đặt ống thông khí màng nhĩ là phương pháp trị viêm tai giữa ứ dịch phổ biến ở các nước có hệ thống y tế tiên tiến như Mỹ, Nhật Bản, Canada… Nó được thực hiện bằng cách đặt một ống thông khí nhỏ giữa tai ngoài với tai giữa. Từ đó tạo một lỗ thủng nhỏ ở màng nhĩ để dẫn các dịch ra ngoài. Khi ống được tháo ra, lỗ này sẽ được liền lại. Thời gian sử dụng ống thông khí khoảng từ 6 tháng đến 1 năm.

Ở Việt Nam, phương pháp đặt ống thông khí cũng đã được sử dụng rộng rãi. Tuy vậy, chi phí để thực hiện thủ thuật này khá cao. Bên cạnh đó, nó còn có khả năng gây ra một số biến chứng như: thủng màng nhĩ, nhiễm trùng, xơ hóa màng nhĩ,... do đó bạn nên cân nhắc kỹ trước khi áp dụng phương pháp này.

Dùng Tây y để chữa viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn có nhiều ưu điểm. Tuy vậy, người bệnh cần ghi nhớ một số lưu ý dưới đây để có hiệu quả trị bệnh tốt nhất: 

• Việc sử dụng thuốc cần theo đơn của bác sĩ chỉ định. Bạn tuyệt đối không được tự ý mua và sử dụng thuốc tránh tình trạng phản tác dụng.
• Không lạm dụng thuốc, sử dụng thuốc trong thời gian quá dài có thể khiến cơ thể bị lờn thuốc. 
• Trong trường hợp người bệnh bị dị ứng, có những biến chứng nặng… cần dừng ngay việc sử dụng thuốc và đến cơ quan y tế gần nhất để tái khám. Lúc này, các bác sĩ sẽ có cách điều trị khác an toàn và hiệu quả hơn.

Điều trị bằng phương pháp Đông y

Bên cạnh Tây y, Đông y cũng là một phương pháp điều trị bệnh viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn hiệu quả. Với các nguyên liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên, phương pháp này được đánh giá là an toàn cho người bệnh. Mọi đối tượng đều có thể áp dụng mà không lo đến tác dụng phụ hay dị ứng.

Ngoài ra, nguyên lý điều trị bệnh của Đông y là chữa bệnh từ gốc rễ. Theo Đông y, nguyên do của viêm tai giữa ứ dịch là do nhiệt và phong độc ngưng trệ. Từ đó khiến huyết ứ ở tai, làm tai đau và viêm nhiễm. Vậy nên, các bài thuốc Đông y chữa viêm tai giữa sẽ tập trung trừ phong, giải độc, lưu thông khí huyết và tăng sức đề kháng cho người bệnh.

Một số bài thuốc Đông y chữa bệnh viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn bạn có thể áp dụng như sau:

• Bài thuốc 1:

Sử dụng những nguyên liệu như: ngưu bàng, ý dĩ, long đởm thảo, trạch tả, chi tử, sài hồ, mộc thông (mỗi vị 12g), cùng với 4g cam thảo, 6g thương truật, 16 g sinh địa và 8g quy đầu.

Đem những vị thuốc đã chuẩn bị ở trên sắc với 1,5l nước. Sắc đến khi cạn còn 3 bát nước thì tắt bếp. Mỗi ngày, người bệnh dùng 1 thang, mỗi ngày chia 3 bữa để uống.

• Bài thuốc 2:

Các vị thuốc bao gồm: Long đởm thảo, xa tiền tử, trạch tả, hoàng cầm, sinh địa 12gr mỗi dược liệu; cam thảo 4gr và đương quy 8gr. Bạn đem các vị này sắc uống, mỗi ngày 1 tháng.

Tùy theo cơ địa của từng người, các bài thuốc trên sẽ có hiệu quả khác nhau. Cũng bởi vậy, hiệu quả của thuốc không có sự đồng nhất. Có người sử dụng 1 tháng đã thấy các triệu chứng thuyên giảm. Nhưng cũng có người mất đến 3 tháng mà bệnh vẫn chưa dứt điểm.

Chữa bằng mẹo dân gian

Bên cạnh phương pháp Tây y hay Đông y, mẹo chữa bệnh bằng phương pháp dân gian cũng được nhiều người áp dụng khi triệu chứng nhẹ. Các mẹo chữa bệnh thường an toàn, ít gây ra tác dụng phụ. Một số bài thuốc được nhiều người thực hiện và thấy hiệu quả như:

Chữa viêm tai giữa ứ dịch bằng rau diếp cá

• Bạn chuẩn bị 2 đến 3 quả táo đỏ và 1 nắm rau diếp cá. Đem những nguyên liệu này rửa sạch rồi cho vào nồi sắc cùng 4 bát nước. 
• Bạn cứ đun thuốc với lửa nhỏ đến khi nước cạn còn khoảng 2 bát thì tắt bếp.
• Mỗi ngày, bạn uống thuốc từ 2 đến 3 lần. Cứ áp dụng đều đặn như vậy từ 5 đến 7 ngày sẽ thấy tình trạng bệnh thuyên giảm.

Chữa viêm tai giữa ứ dịch bằng phèn chua

• Bạn chuẩn bị: 50g phèn chua, 50g ngũ bột tử và một miếng sắt. Lưu ý chúng ta không dùng nhôm hoặc đồng vì chúng sẽ khiến phèn chua giảm tác dụng. 
• Cho những nguyên liệu đã chuẩn bị lên miếng sắt. Sau đó bắc lên bếp đun đến khi phèn chua nóng chảy, hòa quyện với ngũ bột tử. 
• Khi phèn chua chảy hết thì bạn tắt bếp. Lúc này chúng ta sẽ thu được hỗn hợp dạng xốp. 
• Bạn đem hỗn hợp này nghiền mịn, sau đó cho vào một lọ thủy tinh, bảo quản nơi thoáng mát để sử dụng nhiều lần.
• Khi sử dụng, bạn lấy một miếng giấy sạch cuộn thành hình cái phễu đặt vào tai, cho một ít bột vào phễu rồi thổi nhẹ để thuốc bay vào tai người bệnh. Cách này chỉ áp dụng khi dịch đã chảy ra ngoài. 
• Bạn cứ thực hiện cách này ngày 3 lần, từ 5 đến 7 ngày liên tục.

Sử dụng tỏi: Tỏi có đặc tính kháng khuẩn và kháng viêm tự nhiên. Nghiền nát một tép tỏi và bọc trong vải mỏng, sau đó đặt vào tai ngoài (không đưa vào ống tai) trong vài giờ có thể giúp giảm viêm và nhiễm trùng.

Nhai kẹo cao su: Nhai kẹo cao su (không đường) có thể giúp kích thích cơ nhai và mở vòi nhĩ, giúp cân bằng áp suất trong tai giữa và giảm ứ dịch.

Nghệ: Nghệ có đặc tính kháng viêm và chống oxy hóa mạnh. Có thể sử dụng tinh bột nghệ hoặc nước cốt nghệ pha loãng để nhỏ tai hoặc uống.

Gừng: Gừng có tác dụng giảm đau, kháng viêm và chống buồn nôn. Uống trà gừng hoặc sử dụng tinh dầu gừng pha loãng để xoa bóp vùng xung quanh tai.

Lá trầu không: Lá trầu không có tính sát khuẩn, giảm đau và kháng viêm. Giã nát lá trầu không, vắt lấy nước cốt và nhỏ vào tai.

Hỗ trợ trị bệnh hiệu quả với dược liệu thiên nhiên

Bên cạnh các phương pháp điều trị thông thường, y học cổ truyền đã có những đóng góp đáng kể trong việc hỗ trợ điều trị viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn bằng các loại dược liệu tự nhiên.

Thế giới dược liệu vô cùng phong phú, mang đến nhiều lựa chọn cho người bệnh viêm tai giữa ứ dịch. Từ các loại thảo dược quen thuộc đến các loại tinh dầu quý giá, mỗi loại đều có những đặc tính riêng biệt và tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh một cách hiệu quả.

Các dược liệu không chỉ hỗ trợ điều trị triệu chứng mà còn tác động tích cực vào nguyên nhân gây bệnh. Một số dược liệu có khả năng tăng cường chức năng vòi nhĩ, giúp cân bằng áp suất trong tai giữa và giảm ứ dịch. Một số khác lại có tác dụng điều hòa hệ miễn dịch, giúp cơ thể tự kháng lại tác nhân gây bệnh, từ đó ngăn ngừa tái phát.

Ngoài ra, nhiều dược liệu còn có tác dụng giảm đau, giảm viêm, làm dịu niêm mạc, giúp cải thiện triệu chứng ù tai, đau tai, khó chịu do viêm tai giữa ứ dịch gây ra. Việc kết hợp nhiều loại dược liệu với nhau có thể mang lại hiệu quả toàn diện hơn, tác động đến nhiều khía cạnh của bệnh.

Trong y học cổ truyền, một số dược liệu thường được sử dụng trong điều trị viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn bao gồm:

• Xích thược.
• Bạch truật.
• Liên kiều.
• Mộc thông.
• Hoàng kỳ.
• Kim ngân hoa.
• Bạch chỉ.

Tóm lại, dược liệu hỗ trợ điều trị viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn là một lựa chọn an toàn, hiệu quả và có tính khả thi cao. Sự kết hợp khéo léo giữa y học cổ truyền và y học hiện đại mang đến nhiều giải pháp tối ưu cho người bệnh, giúp cải thiện triệu chứng, giảm tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn không phải là bệnh nan y quá nguy hiểm. Tuy vậy chúng ta vẫn cần chữa trị kịp thời để tránh những biến chứng khôn lường. Vì vậy, bạn không nên chủ quan, bỏ qua các triệu chứng của bệnh. Hãy chữa bệnh dứt điểm dưới sự hướng dẫn của bác sĩ để có sức khỏe tốt nhất.

• Kim Ngân Hoa
• Hoàng Kỳ
• Bạch Chỉ
• Bạch Truật