Viêm Xoang Gây Đau Răng

Định nghĩa viêm xoang gây đau răng

Viêm xoang gây đau răng là một biểu hiện lâm sàng đặc trưng, trong đó viêm xoang làm phát sinh cơn đau nhức ở răng. Tình trạng này thường xảy ra khi các xoang cạnh mũi, đặc biệt là xoang hàm trên bị viêm và nhiễm trùng, gây áp lực lên các cấu trúc lân cận, bao gồm cả răng hàm trên.

Cơ chế sinh lý cụ thể:

Viêm xoang là kết quả của sự viêm nhiễm của niêm mạc xoang do vi khuẩn, virus hoặc nấm. Khi niêm mạc xoang bị viêm, dịch tiết tích tụ trong các xoang, dẫn đến tắc nghẽn các lỗ thoát của xoang. Điều này gây ra tăng áp lực trong xoang và gây đau. Các xoang hàm trên nằm ngay trên răng hàm trên, do đó, khi áp lực trong xoang tăng lên, nó có thể truyền xuống các rễ răng, gây ra cảm giác đau nhức ở răng.

Nguyên nhân gây viêm xoang đau răng

Viêm xoang gây nhức răng, đau răng xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ chủ quan đến khách quan. Cụ thể, các nguyên nhân thường gặp làm khởi phát tình trạng này như sau:

• Do nhiễm khuẩn, virus, nấm gây viêm nhiễm.
• Do các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, hóa chất… Dị ứng có thể xảy ra theo mùa, quanh năm và dễ trở thành mãn tính.
• Do cấu trúc bất thường của xoang mũi, lệch vách ngăn mũi…
• Do vệ sinh răng miệng không đảm bảo, có bệnh lý nền về răng miệng như sâu răng.

Triệu chứng viêm xoang đau răng

Một số dấu hiệu nhận biết viêm xoang gây đau răng cần chú ý như:

• Người bệnh sốt cao, mệt mỏi, thường cảm thấy ớn lạnh.
• Dịch nhầy tiết nhiều, người bệnh thường xuyên sụt sịt mũi, cảm thấy khó khăn trong việc hô hấp.
• Có dịch mủ mùi hôi chảy ra.
• Đau nhức má, nhức mặt, hàm, răng và hai bên thái dương. Tình trạng đau nhức có xu hướng tăng lên vào ban đêm khiến người bệnh mất ngủ.

Cho dù là nguyên nhân hay triệu chứng nào, viêm xoang gây đau răng đều ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Một khi thấy xuất hiện các triệu chứng của viêm xoang đau răng, người bệnh nên nhanh chóng đi khám để nhận được sự hỗ trợ tốt nhất từ phía bác sĩ, chuyên gia.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Viêm xoang hàm có thể gây đau răng âm ỉ, dai dẳng, tăng khi cúi đầu. Dù không phổ biến, đây có thể là dấu hiệu viêm xoang tiến triển.

Cần đi khám chuyên khoa Tai Mũi Họng hoặc Răng Hàm Mặt nếu:

• Đau răng kéo dài trên một tuần, không đỡ dù đã dùng thuốc giảm đau.
• Đau răng kèm các triệu chứng viêm xoang khác như đau mặt, chảy/nghẹt mũi, giảm khứu giác, sốt...
• Đau răng dữ dội, ảnh hưởng sinh hoạt: khó ăn uống, nói chuyện, ngủ nghỉ.
• Tiền sử bị bệnh viêm xoang mãn tính.
• Nghi ngờ biến chứng: sưng mặt, sốt cao, nhìn mờ, đau đầu dữ dội…

Khám và chẩn đoán viêm xoang gây đau răng như thế nào?

Hỏi bệnh sử

• Đặc điểm đau răng: Vị trí đau (một hay nhiều răng), tính chất đau (âm ỉ hay dữ dội), thời điểm đau tăng (cúi đầu, ban đêm), các yếu tố làm giảm đau.
• Các triệu chứng viêm xoang kèm theo: Nghẹt mũi, chảy mũi, đau nhức vùng mặt, giảm khứu giác, sốt, mệt mỏi...
• Tiền sử bệnh: Tiền sử viêm xoang, viêm mũi dị ứng, các bệnh lý răng miệng, tiền sử can thiệp nha khoa vùng răng hàm trên.

Khám lâm sàng

Tai mũi họng:

• Nội soi mũi: Quan sát niêm mạc mũi, khe giữa, các lỗ xoang tự nhiên. Tìm dấu hiệu viêm như phù nề, mủ, polyp.
• Khám vùng mặt: Ấn vùng xoang hàm (gò má) để kiểm tra đau.

Răng hàm mặt:

• Khám tổng quát răng miệng: Tìm các bệnh lý răng miệng có thể liên quan (sâu răng, viêm nha chu, áp xe răng...).
• Khám răng hàm trên: Tìm các tổn thương răng và mô quanh răng tương ứng vùng xoang hàm bị viêm (lung lay, sâu răng, rò mủ, sưng nề).
• Kiểm tra khớp cắn: Loại trừ đau răng do các vấn đề về khớp cắn.

Cận lâm sàng

• Chụp X-quang: Chụp phim xoang để khảo sát tình trạng viêm xoang (độ mờ, mức dịch).
• Chụp CT Scan: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn so với X-quang, giúp đánh giá mức độ viêm, các biến chứng, và mối liên quan giữa xoang hàm và răng.
• Các xét nghiệm khác: Xét nghiệm máu, nuôi cấy vi khuẩn (nếu có) giúp chẩn đoán nguyên nhân và loại trừ các bệnh lý khác.

Chẩn đoán phân biệt

Cần loại trừ các nguyên nhân đau răng khác không liên quan đến viêm xoang, bao gồm:

• Bệnh lý răng miệng: Sâu răng, viêm tủy răng, viêm nha chu, áp xe răng...
• Đau do rối loạn khớp thái dương hàm: Thường đau tăng khi nhai, há miệng.
• Đau dây thần kinh sinh ba: Đau nhói, dữ dội, theo nhánh của dây thần kinh.

Chữa viêm xoang đau răng thế nào?

Không chỉ gây đau răng, viêm xoang còn có thể tác động đến chân răng khiến răng bị lung lay làm tăng nguy cơ rụng răng, mất răng.

Trong nhiều trường hợp, biến chứng tại răng trở nặng, dịch mủ trong xoang hàm còn có thể gây tiêu xương hàm, mất xương ổ răng. Vì vậy, việc thực hiện đúng các phương pháp điều trị bệnh là điều vô cùng cần thiết.

Các phương pháp chữa viêm xoang gây đau răng thường được sử dụng như:

Sử dụng mẹo dân gian tại nhà

• Sử dụng nước muối sinh lý: Nước muối sinh lý có khả năng loại bỏ, tiêu diệt vi khuẩn. Để thực hiện, người bệnh chỉ ngậm và súc miệng với nước muối sinh lý ít nhất 2 lần/ngày, nên thực hiện sau khi đánh răng để tăng cường khả năng diệt khuẩn.
• Sử dụng trà gừng: Gừng có vị cay, tính phế, không chỉ giúp tiêu diệt vi khuẩn mà còn hỗ trợ giảm viêm, tiêu sưng, làm thông thoáng đường thở. Để thực hiện phương pháp này, người bệnh chuẩn bị một nhánh gừng, rửa sạch rồi thái lát mỏng sau đó hãm cùng 200ml nước sôi trong khoảng 10 phút. Trà gừng nên sử dụng 2 - 3 cốc/ngày, duy trì thực hiện đều đặn để đạt hiệu quả cao.

Các mẹo dân gian chỉ có tác dụng làm giảm triệu chứng, phù hợp với tình trạng bệnh nhẹ hoặc kết hợp với các phương pháp điều trị khác. Mẹo dân gian có dược lực thấp vì vậy người bệnh không nên lạm dụng mẹo dân gian như phương pháp điều trị chính.

Sử dụng phương pháp Tây Y

Thuốc Tây thường tập trung làm giảm triệu chứng nhờ vậy người bệnh cảm nhận được hiệu quả trong thời gian ngắn. Một số loại thuốc Tây thường có mặt trong phác đồ điều trị viêm xoang gây đau răng như:

• Các loại thuốc kháng sinh giúp làm giảm tình trạng viêm nhiễm, giảm sưng.
• Các loại thuốc xịt mũi, thuốc thông mũi có chứa thành phần corticosteroid.
• Thuốc chống co mạch giúp ngăn cản tình trạng xung huyết.
• Nước muối sinh lý hoặc các loại nước súc miệng chuyên dụng giúp làm sạch khuẩn.

Những loại thuốc trên đều có tác dụng diệt khuẩn, kháng viêm, làm giảm tình trạng chảy dịch nhiều… Tuy nhiên, thuốc được chế xuất phần lớn từ các chất hóa học, dễ gây tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng. Vì vậy, người bệnh chỉ nên dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Trong trường hợp bệnh nặng, xoang mãn tính hoặc việc điều trị nội khoa không cho tác dụng tích cực, bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện phẫu thuật mà điển hình là phẫu thuật nội soi chức năng mũi.

Sử dụng Đông Y trong điều trị bệnh

Nếu người bệnh lo lắng về các tác dụng phụ khi thực hiện điều trị Tây Y thì có thể tham khảo phương pháp điều trị tận gốc viêm xoang đau răng bằng Đông Y.

Cụ thể, các bài thuốc Đông Y có tác dụng làm sạch khuẩn song song với hỗ trợ lưu thông khí huyết, bổ phế - tàng dương. Ngoài ra, thuốc còn giúp phục hồi sức khỏe và nâng cao hệ miễn dịch cho người bệnh.

Một số bài thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị viêm xoang đau răng như:

Bài thuốc 1:

Thành phần gồm 12g đạm tử cầm - phòng mộc - mạch môn đông, 16g - hạ khô thảo - thương nhĩ - kim ngân hoa và 8g chi tử. Người bệnh cho tất cả các vị thuốc trên vào sắc cùng 6 bát nước, chia 2 - 3 phần và dùng luôn trong ngày.

Bài thuốc số 2:

Thành phần gồm 12g các loại dược liệu hoàng cầm, kim ngân hoa, liên kiều; 10g các loại xuyên khung, bạch chỉ, chi tử; 8g hoàng liên; 15g sinh địa. Đem rửa sạch tất cả các dược liệu trên, cho vào nồi và đun cùng 600ml nước. Khi nước trong nồi cạn còn khoảng 200ml thì dừng lại. Đổ thuốc ra bát, chia thành 2 lần, uống hết trong ngày. Uống trước ăn 30 phút.

Bài thuốc 3:

Thành phần gồm 12g các loại như khương hoạt, độc hoạt; 10g các loại phòng phong, bạch chỉ, thương truật; 6g các loại tế tân, cam thảo, quế chi. Đem rửa sạch tất cả các dược liệu trên, cho vào nồi và đun cùng 600ml nước. Khi nước trong nồi cạn còn khoảng 200ml thì dừng lại. Đổ thuốc ra bát, chia thành 2 lần, uống hết trong ngày. Uống trước ăn 30 phút.

Bài thuốc Đông y chữa viêm xoang gây đau răng có ưu điểm là tính tự nhiên, ít tác dụng phụ và điều trị toàn diện, phù hợp cho việc sử dụng lâu dài. Tuy nhiên, hiệu quả thường chậm, khó kiểm soát chất lượng thảo dược và có thể gây tương tác với các thuốc khác. Do đó, cần tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Cách phòng ngừa viêm xoang gây đau răng hiệu quả

So với việc điều trị thì phòng tránh viêm xoang gây đau răng ngay từ đầu mới là cách tốt nhất giúp người bệnh bảo vệ sức khỏe. Một số cách giúp người bệnh phòng ngừa viêm xoang gây nhức răng hiệu quả như:

• Người bệnh cần vệ sinh mũi, họng, răng, miệng sạch sẽ hằng ngày bằng nước muối sinh lý hoặc nước sát khuẩn chuyên dùng.
• Hạn chế để cơ thể, nhất là đường hô hấp tiếp xúc với khói bụi, vi khuẩn hoặc các tác nhân có khả năng kích thích khác.
• Khi ra ngoài cần thực hiện che chắn, giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng mũi, họng, tai…
• Với những người có tiền sử mắc viêm xoang, khi thời tiết giao mùa, thời tiết thay đổi thất thường nên chủ động trong việc phòng bệnh.
• Ăn uống khoa học, nên bổ sung rau xanh, hoa quả tươi… để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
• Xây dựng chế độ nghỉ ngơi khoa học, không để cơ thể bị stress kéo dài và hạn chế thức khuya.
• Đi khám, theo dõi sức khỏe định kỳ thường xuyên.