Viêm Họng Cấp

Viêm họng cấp là gì?

Viêm họng cấp là tình trạng cổ họng bị sưng, viêm gây cảm giác khó chịu, đau ở vùng cổ họng. Thông thường, bệnh sẽ tự khỏi trong 1 tuần. Khi bệnh sẽ kéo dài lâu hơn sẽ chuyển sang giai đoạn viêm họng mãn tính.

Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm họng cấp

Những dấu hiệu nhận biết tình trạng viêm họng cấp là:

• Sốt cao: Niêm mạc họng bị viêm nhiễm đột ngột khiến người bệnh rơi vào trạng thái người uể oải khó chịu và sốt cao. Người bệnh có thể sốt từ 38 - 40 độ C. Bệnh nhân bị viêm họng cấp do vi khuẩn bạch cầu thường sốt nhẹ hơn, tuy nhiên cơ thể cũng sẽ mệt mỏi, xanh tái, bơ phờ.
• Đau rát họng: Đây là triệu chứng thường gặp khi cổ họng bị viêm. Ban đầu, người bệnh sẽ cảm thấy khô họng, sau đó cảm thấy nóng, đau rát khi ho và nuốt. Khi mắc bệnh, niêm mạc họng bị sưng viêm, khi há miệng có thể thấy vòm họng tấy đỏ, sưng nề.
• Ho khan: Sau biểu hiện đau rát họng, người bệnh sẽ có cảm giác ngứa họng, vướng họng, muốn ho để giải tỏa sự khó chịu. Hiện tượng ho khan diễn ra từng cơn, sau chuyển sang ho có đờm, chất đờm có màu vẩn đục, nặng hơn có thể ho ra máu.
• Amidan sưng to: Khi người bệnh viêm họng cấp họng sẽ có giả mạc trắng, hạch gây sưng đau, sưng amidan, đôi khi có bựa trắng phủ ngoài bề mặt.

Ngoài ra, người bệnh còn gặp các dấu hiệu khác như: Nghẹt mũi, mạch nhanh, lưỡi bẩn, môi khô, nét mặt bơ phờ, nước tiểu ít,…

Trên đây là những dấu hiệu viêm họng cấp cơ bản mà người bệnh cần lưu ý. Người bệnh cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời để bệnh nhanh khỏi hơn.

Nguyên nhân gây ra bệnh?

Nguyên nhân dẫn đến bệnh là do:

Viêm họng do virus

Đây là nguyên nhân chủ yếu, chiếm tỉ lệ 60 – 80% các trường hợp mắc bệnh. Đó là các loại virus sau:

• Adenovirus: Đây là tác nhân gây bệnh phổ biến nhất trong nhóm virus gây viêm họng. Thường gây ra tình trạng sưng hạch cổ, họng đau nhưng không đỏ.
• Các virus cúm: Triệu chứng thường gặp là: sốt cao, đau đầu, đau mỏi cơ toàn thân.
• Epstein-Barr virus: Là loại virus có thể thấy sưng hạch, viêm amidan mủ.
• Herpes simplex virus: Gây ra các vết loét trong miệng.
• Do virus sởi
• Hoặc một số loại virus khác: coronavirus, rhinovirus, virus hợp bào đường hô hấp và các virus á cúm.

Viêm họng do vi khuẩn

Vi khuẩn liên cầu khuẩn (Streptococcus): Liên cầu nhóm A là nhóm vi khuẩn gây bệnh thường gặp nhất. Loại virus này thường gây viêm amidan mủ, sốt cao, hạch sưng to. Và dễ mắc các biến chứng nguy hiểm như thấp tim, gây ra các bệnh van tim do thấp về sau này.

Vi khuẩn Bạch hầu (Corynebacterium diphtheriae): Thường gặp ở trẻ em và là nhóm vi khuẩn phổ biến trong quá khứ, gây viêm họng rất nguy hiểm.

Nhóm vi khuẩn này có thể tạo ra các giả mạc trắng làm tắc nghẽn đường thở gây suy hô hấp ở trẻ. Trẻ không được được tiêm phòng vacxin đầy đủ sẽ thường mắc bệnh viêm họng do vi khuẩn hơn.

Ngoài ra, có các nhóm vi khuẩn ít gặp khác là chlamydia, lậu cầu,...

Viêm họng do các tác nhân gây bệnh khác

Các tác nhân gây bệnh như: hóa học, ô nhiễm không khí, khói bụi, dị ứng, trào ngược dạ dày thực quản,… cũng là nguyên nhân quan trọng để bệnh viêm họng phát triển.

Viêm họng cấp bao lâu thì khỏi? Có lây không?

Viêm họng cấp tính là bệnh do rất nhiều nguyên nhân gây ra. Các nguyên nhân có quyết định rất lớn đến thời gian điều trị bệnh.

Viêm họng do virus sau khi sử dụng thuốc và có chế độ ăn uống nghỉ ngơi tốt, thì bệnh có thể tự khỏi sau 5 - 7 ngày.

Viêm họng do vi khuẩn sẽ có thời gian điều trị lâu hơn. Thời gian điều trị thường kéo dài trên một tuần và dễ gây ra biến chứng như: viêm thanh quản, viêm tai, viêm amidan, nhiễm khuẩn huyết, thấp tim,...

Ngoài ra, viêm họng cấp không được phát hiện và điều trị kịp thời thường chuyển sang giai đoạn mãn tính có thời gian điều trị lâu hơn.

Thời gian trị khỏi bệnh có thể ngắn hoặc dài hơn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe hiện tại, thói quen sinh hoạt hàng ngày.

Tuy nhiên, sau 10 ngày bệnh viêm họng không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu phát triển nặng, người bệnh nên đến cơ sở y tế để thăm khám và tìm biện pháp khắc phục.

Viêm họng cấp có lây không? Câu trả lời là CÓ THỂ LÂY LAN. Viêm họng cấp có thể dễ dàng lây từ người này sang người khác một cách dễ dàng. Các tác nhân gây bệnh trong nước bọt, dịch mũi thông qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc với các vật dụng thường ngày.

Đặc biệt, nếu bệnh viêm họng do virus càng rất dễ lây lan. Vì vậy, khi bị viêm họng cấp, người bệnh nên tránh tiếp xúc với mọi người xung quanh để đảm bảo bệnh không lây sang họ.

Đối tượng mắc bệnh

Viêm họng cấp là bệnh lý phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, một số đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với những người khác, bao gồm:

Trẻ em:

• Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, có hệ miễn dịch yếu hơn người lớn, do đó dễ bị virus và vi khuẩn tấn công hơn.

Người cao tuổi:

• Hệ miễn dịch của người cao tuổi suy yếu theo thời gian, khiến họ dễ bị mắc bệnh hơn.
• Người cao tuổi thường mắc các bệnh lý nền như tim mạch, tiểu đường, bệnh phổi, suy giảm chức năng thận, khiến họ dễ bị biến chứng nặng do viêm họng cấp.

Người có hệ miễn dịch yếu:

• Những người có hệ miễn dịch yếu do mắc các bệnh lý như ung thư, HIV/AIDS, hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ mắc viêm họng cấp cao hơn.

Người thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm:

• Hít thở không khí ô nhiễm, khói bụi, hóa chất độc hại có thể làm tổn thương niêm mạc họng, tạo điều kiện cho virus và vi khuẩn tấn công.

Người hút thuốc lá:

• Hút thuốc lá làm suy yếu hệ miễn dịch và tổn thương niêm mạc họng, khiến người hút dễ mắc viêm họng cấp và các bệnh lý đường hô hấp khác.

Người thường xuyên sử dụng đồ uống lạnh, ăn thức ăn cay nóng:

• Việc thường xuyên sử dụng đồ uống lạnh, ăn thức ăn cay nóng có thể kích thích niêm mạc họng, tạo điều kiện cho virus và vi khuẩn phát triển.

Người làm việc trong môi trường điều hòa thường xuyên:

• Không khí trong phòng điều hòa thường khô hanh, thiếu độ ẩm, khiến niêm mạc họng dễ bị khô rát, tổn thương và tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn tấn công.

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm họng cấp, bao gồm:

• Stress, căng thẳng
• Ngủ không đủ giấc
• Mệt mỏi
• Thiếu vitamin và khoáng chất

Một số lưu ý khi sử dụng các phương pháp điều trị viêm họng cấp

• Nước muối có tác dụng sát khuẩn và hút nước ở các mô bệnh, giúp giảm nhanh triệu chứng sưng, viêm, làm dịu cổ họng. Vì vậy, người bệnh phải thường xuyên vệ sinh cổ bằng nước muối vào sáng sớm và sau các bữa ăn.
• Xây dựng lối sống lành mạnh, khoa học: Bổ sung những loại thực phẩm cần thiết giúp tăng cường sức đề kháng, tránh các loại vi khuẩn tấn công vòm họng. Kiêng ăn các thực phẩm dễ gây tổn thương cho cổ họng như: Đồ lạnh, đồ cay, đồ khô cứng, các chất kích thích,...
• Giữ ấm cho cơ thể khi thời tiết thay đổi, trời lạnh bằng khăn choàng cổ, áo khoác, găng tay,...
• Thường xuyên tập luyện thể thao cũng giúp điều trị bệnh đạt kết quả tốt hơn.
• Uống đủ 2 - 3 lít nước mỗi ngày, tốt nhất nên uống nước ấm để bảo vệ cổ họng.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Triệu chứng nặng:

• Sốt cao trên 38,5°C kéo dài hơn 3 ngày
• Đau họng dữ dội khiến bạn khó nuốt, khó thở hoặc khàn giọng kéo dài
• Sưng tấy ở cổ hoặc lưỡi
• Chảy nước dãi nhiều
• Đau tai
• Nhức đầu dữ dội
• Phát ban
• Đau nhức cơ thể
• Mệt mỏi dữ dội
• Lơ mơ, lú lẫn

Triệu chứng đi kèm:

• Ho có đờm màu xanh lá cây, vàng hoặc nâu
• Khó thở
• Khó nuốt nước bọt
• Đau khi nuốt
• Sưng hạch bạch huyết ở cổ
• Chảy nước mũi
• Ngạt mũi
• Nổi hạch ở miệng

Ngoài ra, bạn cũng nên đi khám bác sĩ nếu:

• Triệu chứng viêm họng cấp không cải thiện sau 7 ngày
• Triệu chứng tái diễn sau khi đã khỏi
• Bạn lo lắng về tình trạng sức khỏe của mình

Cách điều trị viêm họng cấp an toàn, hiệu quả

Tình trạng bệnh viêm họng có thể điều trị bằng một trong số các cách sau đây:

Thuốc Tây y chữa viêm họng cấp có mủ

Thuốc Tây y có tác dụng giảm nhanh các triệu chứng nên đây là biện pháp thường được sử dụng trị viêm họng cấp. Tuy nhiên, đây là biện pháp không an toàn, thường để lại tác dụng phụ cho người dùng. Khi sử dụng thuốc Tây y không đúng cách,  còn ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh và sức khỏe.

Vì vậy, tùy vào từng tình trạng bệnh khác nhau mà các bác sĩ chuyên khoa chỉ định cho người bệnh sử dụng thuốc điều trị phù hợp.

Thuốc chữa viêm họng cấp do virus

Trường hợp viêm họng cấp do virus, bệnh nhân không nên dùng thuốc kháng sinh. Các loại thuốc kháng sinh không có tác dụng tiêu diệt virus mà có thể gây hại cho sức khỏe.

Điều trị bệnh do virus gây ra, bạn có thể sử dụng một số thuốc sau đây:

• Nhóm thuốc hạ sốt: Trường hợp bệnh nhân bị viêm họng cấp kèm theo sốt trên 38 độ C nên dùng các loại thuốc hạ sốt như: paracetamol, aspersic, efferalgan,…
• Nhóm thuốc trị ho: Nên sử dụng các loại thuốc có tác dụng giảm nhanh cơn ho như siro ho, thuốc ho bổ phế,... Tuy nhiên, không nên quá lạm dụng loại thuốc này để cắt giảm các cơn ho. Vì ho là một trong các phản ứng cần thiết khi bị viêm họng có tác dụng đẩy virus, đờm có trong cổ ra ngoài.
• Nhóm thuốc chống viêm, tiêu đờm: Các loại thuốc thường dùng như alpha-thymotrypsin, mucosoval, mucomyst,... Thuốc sử dụng trong trường hợp người bệnh có triệu chứng xuất hiện đờm, đặc biệt là ho có đờm nhiều vào buổi sáng. Tùy vào màu sắc, đặc điểm của đờm các bác sĩ sẽ kê loại thuốc điều trị phù hợp.
• Nhóm thuốc diệt khuẩn: Là các loại thuốc giúp ổn định độ pH, trung hòa axit trong miệng để tạo môi trường diệt căn nguyên của bệnh nhanh chóng. Một số loại thuốc thường dùng trị viêm họng cấp là:  rhinathiol haylysopain, oropivalon, locatiotal,...

Thuốc chữa viêm họng cấp do vi khuẩn

Khi bị bệnh do vi khuẩn, người bệnh cần phải trị bằng thuốc kháng sinh. Sử dụng đúng thuốc, đúng liều lượng, tình trạng bệnh sẽ tuyên giảm sau khoảng 2 - 3 ngày.

Các loại thuốc kháng sinh chữa viêm họng thường dùng là:  amoxicillin, erythromycin, cephalexin,... Ngoài ra còn sử dụng các dung dịch chứa tinh dầu bạc hà, thuốc chống viêm,... để súc họng và làm sạch họng.

Ưu điểm của nhóm thuốc này là sử dụng tiện lợi và giúp các triệu chứng suy giảm nhanh chóng. Tuy nhiên, thuốc không điều trị tận gốc, nhanh tái phát lại và thường xảy ra hiện tượng nhờn thuốc.  Bệnh nhân sử dụng thuốc Tây y trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, bởi thuốc kháng sinh thường có tác dụng phụ.

Bài thuốc dân gian chữa viêm họng cấp tính

Ngoài sử dụng thuốc Tây y, người bệnh có thể dùng các mẹo dân gian dưới đây để trị viêm họng cấp.

• Sử dụng cao tỏi: Lấy 1 củ tỏi, bóc vỏ rồi đập dập. Sau đó trộn với 2 thìa mật ong, cho thêm ít nước và đun thành hỗn hợp sánh mịn. Mỗi ngày sử dụng khoảng 3 thìa sẽ thấy dấu hiệu đau rát họng, ho khan thuyên giảm rõ rệt.
• Chanh gừng: Trộn 1 muỗng bột gừng với 1 muỗng nước cốt chanh vào cốc nước ấm. Dùng hỗn hợp nước mới pha để súc miệng. Kiên trì sử dụng, bạn sẽ thấy hiệu quả chữa viêm họng cấp của chanh và gừng rất đáng kể.
• Rau diếp cá: Rửa sạch rau diếp cá rồi giã nhuyễn. Sau đó đun sôi cùng nước vo gạo trong khoảng 20 phút. Chắt nước cốt ra và uống trước bữa ăn khoảng 1 tiếng. Bài thuốc chữa viêm họng cấp tính từ diếp cá giúp giảm nhanh triệu chứng bệnh. Ngoài ra, bài thuốc này còn có hiệu quả với cả bệnh nhân viêm phế quản.
• Chanh đào ngâm mật ong: Dùng chanh đào tươi, cắt thành miếng vừa ngậm, sau đó ngâm với mật ong hoặc đường phèn. Ngâm khoảng 2 tháng thì dùng để ngậm khi bị đau rát khó chịu ở cổ họng. Nên ngậm thường xuyên  3 – 5 lần mỗi ngày, liên tục trong nhiều ngày để cổ họng không bị đau rát, khó chịu.
• Quất hấp đường phèn: Quất tươi rửa sạch, thái miếng, rồi cho vào bát cùng đường phèn và đem hấp cách thủy trong khoảng 15 phút. Đợi nguội rồi ăn cả nước lẫn cái sẽ giảm nhanh chóng các triệu chứng bệnh viêm họng cấp ở người lớn và cả trẻ em.

Các bài thuốc dân gian có tác dụng chậm nên thường được sử dụng để điều trị tình trạng bệnh khi còn nhẹ. Trường hợp viêm có dấu hiệu biến chứng, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được tư vấn biện pháp điều trị tốt hơn.

Điều trị bệnh bằng thuốc Đông y

Theo quan điểm Đông y, bệnh viêm họng cấp là do cảm nhiễm khí dịch lệ, uế khí độc gây nên. Nguyên nhân sinh ra bệnh do đàm nhiệt lâu ngày tích tụ dẫn đến làm tổn thương phế âm.

Vì vậy, nguyên tắc điều trị bệnh là tác động vào tận gốc các căn nguyên gây bệnh. Bài thuốc chữa viêm họng cấp bằng Đông y thường sử dụng thảo dược có tác dụng thanh nhiệt, hóa đờm, cân bằng khí huyết, bồi bổ nguyên khí.

Các bài thuốc này không chỉ có tác dụng điều trị bệnh mà còn rất tốt cho cơ thể, không gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm.

Bài thuốc 1:

• Nguyên liệu: Sinh khương, kinh giới, tô diệp, cát cánh, phòng phong, bạc hà, cam thảo, cương tàm.
• Cách dùng: Cho các nguyên liệu sắc cùng 250ml nước, đun đến khi còn 150ml thì tắt bếp. Chia nước thuốc uống 3 lần trong ngày, nên hâm lại thuốc trước khi uống. Uống liên tục trong khoảng 5 – 7 ngày, các triệu chứng viêm họng sẽ khỏi hoàn toàn.
• Tác dụng của bài thuốc: Trị các triệu chứng đau họng, người lạnh, khó thở, nghẹt mũi, ho nhiều, có đờm xanh, sốt nhẹ và khó nuốt.

Bài thuốc 2:

• Nguyên liệu: Sa sâm, bán hạ, tang bạch bì, trần bì, huyền sâm, cam thảo, cát cánh, ngũ vị, bạch linh, bạch môn.
• Cách dùng: Sắc 1 thang thuốc để uống trong ngày, cô đặc và chia uống 2 lần/ngày. Mỗi lần uống dùng khoảng 50ml nước thuốc hòa với nước ấm.
• Tác dụng của bài thuốc: Bài thuốc có tác dụng hóa đàm, giảm độc, bổ phổi, chỉ khái. Được sử dụng trong trường hợp người bệnh có triệu chứng ngứa rát cổ họng, mất giọng, khàn tiếng, viêm họng, viêm amidan.Lưu ý khi điều trị viêm họng để ngừa tái phát.

Hiệu quả mà thuốc Đông Y đem lại

• Giảm triệu chứng: Giảm các triệu chứng phổ biến của viêm họng cấp như đau rát họng, sưng tấy, ho, sốt, nghẹt mũi. Một số bài thuốc có thể giúp long đờm, tiêu tan dịch nhầy, giúp người bệnh dễ thở và thoải mái hơn.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Một số vị thuốc đông y có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại virus và vi khuẩn gây bệnh hiệu quả hơn.
• An toàn và ít tác dụng phụ: So với thuốc tây y, thuốc đông y thường được đánh giá là an toàn và ít tác dụng phụ hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây là đánh giá chung và có thể thay đổi tùy thuộc vào cơ địa và tình trạng sức khỏe của mỗi người.
• Hỗ trợ điều trị lâu dài: Thuốc đông y có thể được sử dụng để hỗ trợ điều trị viêm họng cấp và các bệnh lý đường hô hấp khác một cách lâu dài. Việc sử dụng thường xuyên có thể giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Lưu ý: Thuốc đông y thường có tác dụng chậm hơn so với thuốc tây y. Do đó, cần kiên trì sử dụng thuốc theo hướng dẫn để đạt hiệu quả tốt nhất. Khi sử dụng cần có sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc thầy thuốc chuyên môn

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về bệnh viêm họng cấp các phương pháp điều trị bệnh hiệu quả. Nếu nhận thấy bản thân có những dấu hiệu mắc bệnh, bạn nên nhanh chóng gặp bác sĩ để được điều trị kịp thời.