Viêm Tai Giữa Cấp Ở Người Lớn

Viêm tai giữa cấp ở người lớn là bệnh gì?

Viêm tai giữa cấp ở người lớn là tình trạng vùng tai giữa chảy dịch do nhiễm trùng. Nó khiến bạn cảm thấy đau nhức, cảm giác phồng màng nhĩ và khó tiếp nhận âm thanh. Đây là giai đoạn đầu của bệnh viêm tai giữa, thường kéo dài từ 2 - tuần.

Viêm tai giữa cấp tính xảy ra ở cả người lớn và trẻ nhỏ, trong đó, đa phần là trẻ dưới 5 tuổi và nam giới. Theo PMC (Mỹ) trong số tất cả những người mắc bệnh này, có đến 31 triệu người bị biến chứng thành viêm tai giữa ứ mủ.

Nhận biết viêm tai giữa cấp ở người lớn

• Tai bị ù, cảm giác như có thứ gì đó ngăn lại, gây tắc ở bên trong và đau.
• Người bệnh khó nghe thấy rõ các âm thanh ở xung quanh, bao gồm cả tiếng to.
• Đau lên tai trong khi bị viêm, đau, ngứa họng kèm đờm, ho hoặc mắc các bệnh đường hô hấp khác.
• Khi bệnh toàn phát, trong hòm nhĩ bắt đầu hình thành mủ.
• Biểu hiện đau trong tai ngày càng tăng, đau theo mạch đập trong tai và lan ra thái dương, hoặc răng, gây mất ngủ.
• Có khả năng bị điếc tạm thời hoặc khả năng nghe rất kém.
• Nếu màng tai vỡ mủ thì trong ống tai sẽ có dịch đặc, nhầy màu trắng hoặc xanh. Đây là biểu hiện cho thấy bệnh đã chuyển biến thành viêm tai giữa ứ mủ.

• Chóng Mặt
• Đau Đầu Ù Tai
• Viêm Tai Giữa Chảy Mủ
• Đau Đầu Rát Họng

Nguyên nhân gây bệnh viêm tai giữa cấp ở người lớn

Viêm tai giữa cấp ở người lớn hình thành chủ yếu do các tác nhân từ bên ngoài, nhưng cũng có lý do nội sinh. Cụ thể:

• Do nhiễm khuẩn từ vòm họng: Khi bị viêm họng, vi khuẩn có thể tấn công lên tai qua đường vòi Eustache lên mũi và tai. Điều này làm cho tai - mũi - họng đều có biểu hiện bất thường, trong đó có dấu hiệu viêm tai giữa.
• Bị cảm cúm, lên sởi và các bệnh đường hô hấp: Những hiện tượng này đều tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công gây viêm tai cấp.
• Thói quen ngoáy tai sai cách: Việc đưa các dụng cụ vệ sinh vào tai, rửa tai sai cách, ngoáy tai bằng tay... rất dễ bị nhiễm khuẩn, dẫn đến viêm tai giữa cấp.
• Môi trường: Việc sinh sống và làm việc trong môi trường có tần số âm thanh cao, không khí nhiều khói bụi cũng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe thính giác.
• Cấu trúc tai: Vành tai hẹp, hốc tai khó vệ sinh, dễ ứ dịch và bụi bẩn, vi khuẩn làm cho nguy cơ viêm tai giữa cấp cao hơn những người bình thường.
• Nguyên nhân khác: Ngoài ra, viêm tai giữa cấp ở người lớn còn có thể xuất hiện khi thời tiết quá lạnh hay dị ứng khói thuốc. Người bị viêm xoang mủ, u vòm họng gây tắc vòi nhĩ cũng dẫn đến tình trạng này.

Nếu sớm phát hiện và xác định đúng nguyên nhân, cơ hội khỏi viêm tai giữa cấp nhanh chóng là có thể. Tuy nhiên, do không cảnh giác với các biểu hiện nên rất nhiều người phải nhận hệ quả xấu.

Viêm tai giữa cấp ở người lớn có nguy hiểm không?

Theo các chuyên gia tai mũi họng, đây là một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm. Nếu không tiến hành điều trị từ sớm, tai của bạn sẽ gặp vấn đề nặng hơn như:

• Viêm xương chũm.
• Hỏng chuỗi xương dẫn âm thanh.
• Thủng màng nhĩ gây chảy mủ và đau dữ dội.
• Viêm màng não hoặc gây tắc tĩnh mạch.
• Liệt dây thần kinh số VII.

Tất cả những vấn đề này đều có thể dẫn đến nguy cơ bị mất hẳn thính lực. Để hạn chế những rắc rối về sức khỏe do viêm tai giữa gây ra, bạn không nên chủ quan khi thấy tai có biểu hiện lạ. Tốt nhất, hãy kiểm tra thường xuyên và đi khám bác sĩ ngay khi phát hiện vấn đề.

Chẩn đoán viêm tai giữa cấp ở người lớn

Để xác định viêm tai giữa cấp tính ở người lớn, các bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng sẽ tiến hành:

• Dùng ống soi tai: Để xác định những tổn thương trong tai như mức độ tấy đỏ, mưng mủ, ứ dịch. Kiểm tra xem trong khoang giữa có chảy máu không, tình trạng màng nhĩ thế nào.
• Đo màng nhĩ: Ống soi tai chỉ cho các kết quả định tính. Các bác sĩ cần đo màng nhĩ để tính áp suất không khí trong tai và khẳng định về trình trạng của màng nhĩ.
• Kiểm tra phản xạ kế: Bác sĩ tạo nguồn âm thanh gần tai bằng một dụng cụ nhỏ và lắng nghe phản xạ của tai, âm thanh phát ra.
• Kiểm tra thính giác: Từ các phương pháp trên, bác sĩ kết hợp chẩn đoán khả năng của thính giác, mức độ suy giảm thính lực...

Sau khi thực hiện xong, bác sĩ sẽ kết luận về tình trạng viêm tai giữa của bạn và chỉ định phương pháp điều trị cũng như hướng dẫn chăm sóc tại nhà. Bạn có thể chia sẻ thêm với bác sĩ về các bài thuốc chữa bệnh này nếu muốn áp dụng.

Các đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm tai giữa

Viêm tai giữa cấp tính, mặc dù có thể xảy ra ở bất kỳ ai, thường có xu hướng ảnh hưởng đến một số nhóm đối tượng nhất định do các yếu tố sinh lý, môi trường hoặc lối sống đặc trưng. Dưới đây là danh sách các đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh lý này:

• Người có tiền sử viêm tai giữa: Bệnh nhân từng trải qua viêm tai giữa có nguy cơ tái phát cao hơn do tổn thương hoặc thay đổi cấu trúc trong tai giữa sau lần nhiễm trùng trước.
• Người hút thuốc lá chủ động hoặc thụ động: Các chất độc hại trong khói thuốc lá làm suy yếu hệ thống miễn dịch đường hô hấp và niêm mạc vòi nhĩ, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm nhiễm tai giữa.
• Người bị dị ứng đường hô hấp: Bệnh nhân dị ứng (viêm mũi dị ứng, hen suyễn...) có xu hướng bị viêm và phù nề niêm mạc đường hô hấp, bao gồm cả vòi nhĩ, dẫn đến tắc nghẽn và tăng nguy cơ viêm tai giữa.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu: Bệnh nhân mắc các bệnh mãn tính (HIV/AIDS, ung thư...), đang điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch hoặc corticoid có nguy cơ cao mắc các bệnh nhiễm trùng, bao gồm cả viêm tai giữa.
• Người tiếp xúc gần với trẻ nhỏ: Do trẻ em là đối tượng dễ mắc viêm tai giữa, người lớn tiếp xúc gần với trẻ (cha mẹ, người chăm sóc, giáo viên mầm non...) có nguy cơ lây nhiễm cao hơn.
• Người có cấu trúc giải phẫu vòi nhĩ bất thường: Một số người có dị tật bẩm sinh vòi nhĩ (hẹp, ngắn, kém đàn hồi...) hoặc các vấn đề về cấu trúc hàm mặt ảnh hưởng đến chức năng vòi nhĩ, dẫn đến tăng nguy cơ viêm tai giữa.

Có cách phòng viêm tai giữa cấp ở người lớn không, phải làm gì?

Viêm tai giữa cấp tính ở người lớn không lây lan từ người sang người nhưng lại ảnh hưởng xấu đến thính lực, mũi, họng. Để hạn chế nguy cơ bị tình trạng này, bạn nên:

• Khi tai tiếp xúc với nước do bơi hay tắm, cần vệ sinh tai cẩn thận và đúng cách, sau đó lau khô.
• Tránh sử dụng hoặc đến những nơi có khói thuốc lá, thuốc lào, bụi bẩn…
• Vệ sinh nơi ở, làm việc, không để vi khuẩn, côn trùng, bụi bẩn có cơ hội tấn công vào trong tai.
• Khi mắc các bệnh viêm ở mũi, họng do vi khuẩn tấn công, cần điều trị bệnh triệt để. Tránh để vi khuẩn từ khoang mũi, họng tấn công lên tai.
• Giữ ấm cơ thể vào mùa lạnh, bịt kín cổ, mũi, tai khi đi ngoài trời gió, bụi.

Viêm tai giữa cấp ở người lớn là bệnh khá phổ biến và nguy hiểm. Chúng ta không nên chủ quan, để bệnh diễn biến lâu ngày mới khám chữa. Cần áp dụng phương pháp điều trị sớm và đúng cách để bảo vệ thính lực.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Viêm tai giữa cấp ở người lớn, mặc dù có thể tự khỏi trong một số trường hợp nhẹ, vẫn cần được đánh giá và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng để phòng ngừa biến chứng và đảm bảo điều trị hiệu quả. Dưới đây là những tình huống cụ thể mà người bệnh cần tìm đến sự tư vấn y tế ngay lập tức:

• Đau tai dữ dội hoặc kéo dài: Nếu cơn đau tai trở nên nghiêm trọng, không thuyên giảm sau 24-48 giờ tự điều trị tại nhà hoặc gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, người bệnh cần đi khám để được đánh giá và điều trị kịp thời.
• Sốt cao (trên 38°C): Sốt cao kèm theo đau tai có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nặng hơn, cần can thiệp y tế để tránh biến chứng.
• Chảy dịch tai: Sự xuất hiện của dịch mủ hoặc máu từ tai là một dấu hiệu đáng báo động, cho thấy nhiễm trùng đã tiến triển và cần được điều trị ngay lập tức.
• Giảm thính lực: Nếu người bệnh gặp khó khăn trong việc nghe hoặc cảm thấy ù tai, đây có thể là dấu hiệu của tổn thương tai giữa và cần được bác sĩ chuyên khoa đánh giá.
• Chóng mặt, mất thăng bằng: Đây là những triệu chứng báo hiệu biến chứng của viêm tai giữa cấp lan đến tai trong, ảnh hưởng đến hệ thống tiền đình.
• Các triệu chứng không cải thiện sau 2-3 ngày tự điều trị tại nhà: Nếu các biện pháp giảm đau, hạ sốt thông thường không hiệu quả, người bệnh cần được thăm khám để xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp.

Ngoài ra, trong trường hợp người bệnh không chắc chắn về tình trạng của mình, hoặc có bất kỳ lo lắng nào, việc tham khảo ý kiến bác sĩ luôn là lựa chọn an toàn và hợp lý. Việc chẩn đoán và điều trị sớm viêm tai giữa cấp sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm và đảm bảo quá trình hồi phục nhanh chóng và hiệu quả.

Cách chữa viêm tai giữa cấp tính ở người lớn

Viêm tai giữa cấp tính ở người lớn nếu được điều trị sớm sẽ có cơ hội giữ gìn thính lực cao. Bạn nên thực hiện các biện pháp sau để cải thiện tình hình thính giác.

Chữa viêm tai giữa tại nhà

Hàng ngày bạn cần vệ sinh tai sạch sẽ bằng nước muối sinh lý để loại bỏ vi khuẩn. Trong khi rửa cần thực hiện nhẹ nhàng, tránh để xây xát và không lau quá sâu. Ngoài ra, có thể thực hiện một số mẹo dân gian chữa viêm tai giữa cấp tính tại nhà như sau:

Thổi sáp ong chữa viêm tai ở người lớn

Sáp ong có tác dụng làm dịu cảm giác đau ứ trong tai, đẩy dịch ra ngoài. Đồng thời, thổi sáp ong vào trong tai còn giúp sát khuẩn tai, giảm tác nhân gây bệnh.

Thổi sáp ong chữa viêm tai giữa như thế nào cho đúng? Để tiến hành kỹ thuật này, bạn cần chuẩn bị một số nguyên liệu sau:

• Sáp ong: Dùng một miếng vừa phải, sạch sẽ.
• Giấy cuộn: Cần 1 miếng sạch.

Thực hiện:

• Người bệnh nằm nghiêng một bên sao cho lỗ tai bị viêm ở phía trên.
• Cuộn sáp ong vào giấy thành hình trụ như cách gói thuốc lào.
• Châm lửa đốt một đầu cho khói bay ra rồi úp đầu ống vào lỗ tai. Dùng liên tục khoảng 3 cuộn để hơi nóng đem lại hiệu quả cao.
• Tiến hành mỗi ngày khoảng 2 lần x 10 ngày như vậy để cải thiện tình trạng viêm.

Chữa viêm tai ở người lớn bằng lông nhím

Dân gian cho rằng lông nhím có thể giải quyết nhanh một số biểu hiện của viêm tai, tạo cảm giác dễ chịu cho người bệnh. Để chữa tình trạng này, dân gian bày cách như sau:

• Chuẩn bị khoảng 3 chiếc lông nhím, chọn lông của con trưởng thành.
• Đem rửa lông nhím thật sạch, để róc bớt nước.
• Cho chảo lên bếp, thả lông nhím vào đảo đều tay cho vàng lên.
• Sau đó, lấy lông đã sao vàng cho vào xay thành bột.
• Mỗi ngày bạn lấy một phần bột lông nhím chỉ bằng khoảng hạt đậu tương, cho vào giấy.
• Cuộn giấy lại sao cho kích thước tương ứng đủ lọt vào lỗ tai.
• Rửa sạch tai bằng nước oxy già hoặc muối sinh lý, bao gồm cả vùng da phía ngoài và ống tai.
• Nằm nghiêng cho lỗ tai bị viêm hướng ra phía trước và hơi úp xuống.
• Cho cuộn bột nhím vào trong lỗ tai và thổi nhẹ, sâu vào trong tai viêm.
• Tiến hành 1 lần/ngày x 5 ngày liên tục để giảm tình trạng viêm, đau, sưng tai.

Các biện pháp chữa viêm tai giữa cấp ở người lớn tại nhà chủ yếu mang tính chất giảm triệu chứng, hỗ trợ quá trình tự khỏi của cơ thể. Hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Trong các trường hợp bệnh nhẹ, không biến chứng, việc điều trị tại nhà giúp giảm đau, hạ sốt và hỗ trợ phục hồi. Tuy nhiên, đối với các trường hợp nặng, có biến chứng hoặc kéo dài, việc điều trị tại nhà có thể không đủ hiệu quả và thậm chí có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng.

Bài thuốc trị bệnh viêm tai giữa ở người lớn bằng Đông y

Theo quan điểm của Đông y, viêm tai giữa cấp tính ở người lớn là chứng nhiệt tà do phong độc ứ đọng mà thành. Người bệnh bị tụ huyết khí trong tai, gây cảm giác đau, xem thấy sưng tấy. Dưới đây là một số cách trị chứng này khi thấy tai đau nhức, chảy mủ kèm sốt, lạnh trong...

Bài thuốc số 1:

• Chuẩn bị các dược liệu sau với liều lượng 12g/loại: Lăng du, đan bì, cúc tần biển, sinh địa, nhị bảo hoa, hoàng cầm, trôm lay, tần quy, bạc hà.
• Rửa sạch số dược liệu đó, để róc nước rồi cho vào ấm đất, thêm vào 5 bát nước.
• Sắc đều và nhỏ lửa, lây 3 bát chia 3 lần và uống trong ngày, những lần sau chỉ cần đun nóng.

Bài thuốc số 2:

• Chuẩn bị các dược liệu sau với liều lượng 12g/loại: Lan giang, ngưu bàng, mã đề, bạc hà, cườm thảo, nhị bảo hoa, xương bồ, cúc tần biển, mộc thông.
• Kiểm tra lại dược liệu thật kỹ, đem rửa và để róc nước.
• Cho thuốc vào ấm cùng 5 bát nước, bắc lên bếp và đun nhỏ lửa.
• Khi nước còn khoảng 3 bát thì nước thuốc chữa viêm tai giữa cấp tính ở người lớn đã được. Bạn tắt bếp, rót ⅓ ra uống ấm, 2 phần còn lại uống nóng trong những lần tiếp theo của ngày.
• Nên sắc đều và uống liên tục nhiều ngày để triệu chứng ở tai giảm hẳn.

Bài thuốc số 3:

• Chuẩn bị các dược liệu sau với liều lượng 12g - 16g/loại: Sinh địa, lăng du, hoàng cầm, trôm lay, nhị bảo hoa, liên kiều.
• Trước khi đem sắc, bạn kiểm kê lại cho đúng các dược liệu, rửa sạch và để róc nước.
• Cho thảo dược vào ấm đất, đổ 5 bát nước và đun dưới lửa nhỏ lưu diu cho tinh chất thôi ra.
• Khi còn 3 bát nước thì thuốc trị viêm tai giữa cấp ở người lớn đã được, bạn chắt ra ⅓ uống nóng. Phần còn lại uống trong 2 lần tiếp theo. Nên uống hết trong ngày và không dùng khi nguội.

Lưu ý: Bài thuốc này có thể phát huy hiệu quả cao tốt đối với trường hợp người lớn viêm cấp tính kèm theo sốt và chảy mủ hoặc máu. Nên tiến hành ngay khi thấy các biểu hiện này và dùng đến lúc hết hẳn bệnh.

Phương pháp điều trị viêm tai giữa cấp ở người lớn bằng Đông y mang lại nhiều ưu điểm đáng chú ý. Sử dụng các bài thuốc Đông y giúp giảm thiểu nguy cơ phát sinh tác dụng phụ do nguồn gốc tự nhiên của các thành phần. Đồng thời, phương pháp này không chỉ tập trung vào việc giảm triệu chứng mà còn nhấn mạnh vào việc cải thiện sức khỏe tổng thể của người bệnh. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt nhất, người bệnh cần tuân thủ theo đúng chỉ định của thầy thuốc và kiên trì điều trị.

Điều trị viêm tai giữa cấp ở người lớn bằng thuốc Tây

Việc điều trị bệnh viêm tai giữa cấp tính bằng thuốc Tây thường đem lại hiệu quả nhanh chóng hơn các phương pháp khác. Tuy nhiên, người bệnh cần thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, từ cách vệ sinh tai cho đến cách dùng thuốc, thời gian và liều lượng. Nếu không có thể phải đối mặt với nguy cơ kháng thuốc hoặc biến chứng khác. Người bệnh kết hợp vệ sinh tai và dùng một số thuốc chữa bệnh viêm tai giữa sau:

• Thuốc kháng sinh trị viêm tai giữa cấp tính: Nếu viêm tai giữa cấp do vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh đường uống hoặc tiêm. Các loại kháng sinh thường được sử dụng bao gồm amoxicillin, amoxicillin/clavulanate (Augmentin), cefdinir (Omnicef), hoặc ceftriaxone (Rocephin). Thời gian điều trị kháng sinh thường kéo dài từ 7-10 ngày. Dùng để diệt trừ các vi khuẩn tấn công gây nhiễm trùng tai, ngừa lây lan. 
• Corticosteroid: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định corticosteroid dạng uống hoặc tiêm để giảm viêm và phù nề trong tai giữa.
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Sử dụng các thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen để kháng viêm, kiểm soát cơn đau và hạ sốt. Trong trường hợp đau dữ dội, bác sĩ có thể chỉ định các thuốc giảm đau mạnh hơn như codeine hoặc tramadol.
• Thuốc thông mũi: Nếu viêm tai giữa kèm theo nghẹt mũi, bác sĩ có thể kê đơn thuốc thông mũi để giảm tắc nghẽn vòi nhĩ và cải thiện khả năng dẫn lưu dịch từ tai giữa.

Các thuốc trên tuy đem lại hiệu quả nhanh chóng nhưng dễ gây hại, người lớn nên dùng tối đa 10 ngày. Nếu bị tràn dịch ra ngoài thì cần đến gặp bác sĩ ngay để thực hiện tiểu phẫu Trích rạch màng nhĩ. Đây là một thủ thuật đơn giản, thường được thực hiện dưới gây tê tại chỗ giúp dẫn lưu dịch mủ và giảm áp lực trong tai giữa.

Điều trị viêm tai giữa cấp bằng thuốc tây mang lại hiệu quả cao trong việc tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, giảm nhanh các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Bệnh nhân dễ dàng tuân thủ liệu trình điều trị ngắn ngày với thuốc uống hoặc tiêm. Tuy nhiên, phương pháp này cũng tiềm ẩn một số nhược điểm như khả năng gây tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, dị ứng... Bên cạnh đó, việc lạm dụng kháng sinh có thể dẫn đến hiện tượng kháng thuốc, khiến vi khuẩn trở nên khó tiêu diệt hơn. 

Lưu ý: Kháng sinh chỉ hiệu quả đối với viêm tai giữa do vi khuẩn, không có tác dụng trong trường hợp viêm tai giữa do virus. Do đó, việc sử dụng kháng sinh cần được thực hiện dưới sự giám sát và chỉ định chặt chẽ của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị tối ưu.

Dược liệu chữa bệnh

Y học cổ truyền Việt Nam đã ghi nhận công dụng trong việc sử dụng các loại dược liệu để hỗ trợ điều trị viêm tai giữa cấp ở người lớn. Các dược liệu này được đánh giá cao bởi khả năng kháng khuẩn, kháng viêm, ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. Bên cạnh đó, chúng còn có tác dụng làm mềm ráy tai, giảm đau, long đờm, thông thoáng đường thở và giảm tắc nghẽn vòi nhĩ - những yếu tố quan trọng trong quá trình hồi phục sau viêm tai giữa.

Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý rằng dược liệu chỉ đóng vai trò hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị hiện đại như kháng sinh hay các biện pháp can thiệp ngoại khoa. Do đó, việc kết hợp sử dụng dược liệu với các phương pháp điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa khác là cần thiết để đạt được hiệu quả điều trị tối ưu.

Một số dược liệu thường được ứng dụng trong hỗ trợ điều trị viêm tai giữa cấp bao gồm: Cây bạch đàn, Cây xô thơm, Hoa cúc, Cây nhọ nồi, Cây chùm ngây…

Trên đây là những kiến thức y khoa về bệnh viêm tai giữa cấp ở người lớn, được tổng hợp và tham khảo từ các chuyên gia Tai Mũi Họng hàng đầu. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về căn bệnh này, từ đó giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và có biện pháp can thiệp kịp thời, tránh những biến chứng đáng tiếc.

• Hoa Đu Đủ Đực
• Xuyên Tâm Liên